Beogradska Tvrdjava

Charmed · Malo ~ mače ~

Kapija Karla VI

Monumentalna donjogradska kapija je jedan od retkih sacuvanih objekata iz doba austrijske vladavine u prvoj polovini XVIII veka. Podignuta je kao trijumfalna kapija (slavoluk) 1736. godine u cast vojnih pobeda austrijskog cara Karla VI. Pronadjena je i kamena ploca sa natpisom na latinskom koji nam daje podatke o godini izgradnje i nameni. Ovaj sjajan primer barokne arhitekture, "velicanstveno delo" po misljenju samih graditelja, cesto se pogresno naziva "Kapija Eugena Savojskog".

norskbgd · Početnik Domaćeg.de

Kalemegdan do 1867

"Divotni park" na sastavu dveju reka Vec vise od jednog veka dominira uzvisenjem na uscu Save u Dunav, "divotan park" cija istorija pocinje od dana kada su Turci, aprila 1867. godine, predali Beogradsku tvrdjavu Mihajlu obrenovicu, srpskom knezu.
Prema recima Sigfrida Kapera, ceskog knjizevnika, koji je u to vreme, 1850. godine, putovao kroz Beograd, "gradsko polje je pruzalo zalosnu sliku". Oko tvrdjave tada nije uopste bilo zelenila, a prostor je bio zapusten i prljav Tvrdjavski bedemi, kao i savska padina bili su obrasli divljom "zivicom". Takav Kalemegdan je zatecen i prilikom njegove predaje Srbima 1867. godine.

norskbgd · Početnik Domaćeg.de

1867-1890

Brisan prostor oko tvrdjave, koji su turci zvali Kale - megdan (gradsko polje), zaintrigirao je prvog srpskog urbanistu Emilijana Josimovica da 1867. godine, u delu "Objasnjenije predloga za regulisanje onog dela Beograda sto lezi u sancu" iznese ideju o izgradnji parka na prostoru tvrdjavske glasije. Prva sadnja obavljena je u jesen 1869. godine na delu Velikog Kalemegdana i u gornjem Gradu oko zgrade Komande Tvrdjave, pod rukovodstvom pukovnika Dragutina Zabarca. Potrebne sadnice su izvadjene iz sumskog podmlatka u Kosutnjaku, od kojih je danas u zivotu jos nekoliko lipa.
Do pocetka prosecanja Savskog setalista, 1886. godine, izvedeno je jos jedno vece podizanje zelenila. V. Karic (1887.) zanimljivo opisuje Kalemegdan u tom periodu i posebno istice "divotan pogled na sve strane i pun zanimljivosti; Turci su ga stoga zvali Ficir bajir, tj. breg za razmisljanje.
"Prvi poznati planski dokument o uredjenju parka nalazimo u planu Beograda iz 1870. godine". Tu je Veliki Kalemegdan predstavljen mrezom krivolinijskih staza, sa gradskim zidinama i verovatno spontano razvijenim stazama na Malom Kalemegdanu, koji se protezao gotovo do dunavske obale.

norskbgd · Početnik Domaćeg.de

1890-1912

Tek kad su vojne vlasti, 1890. godine, predale Veliki Kalemegda na upravu Beogradskoj opstini pocinje njegovo plansko uredjenje i podizanje parka. U to vreme je Kalemegdan imao svoj zivot i svoje zanimljivosti. Nedeljom i praznikom je za posetioce svirala "vojena banda" vesele potpurije i vojne marseve. Drustveni zivot se iz grada prenosio u gradski park.

Kao autor kasnije izvedenog projekta Velikog Kalemegdana, resenog uglavnom u pejzaznom stilu, smatra se arhitekta Milan Kapetanovic., profesor Velike skole. Ovo resenje zadrzano je do 1914. godine. U to vreme je Mali Kalemegdan bio i dalje zapustena livada. Tek krajem XIX veka, sa razvojem urbanisticke kulture u Srbiji, posebnu paznju privlaci ideja o raspisivanju konkursa za uredjenje Malog Kalemegdana.

norskbgd · Početnik Domaćeg.de

1918-1941

Ratovi od 1912-1918. su zaustavili uredjenje Kalemegdanskog parka, a ratna razaranja su ga dosta opustosila. U periodu 1928/29. otpoceto je sa vecom rekonstrukcijom Gornjeg grada, kada Veliki Kalemegdan dobija danasnji izgled. Tvorac projekta je Aleksandar Krstic, pionir moderne hortikulture kod nas i osnivac gradske sluzbe za brigu o zelenilu, pretece danasnjeg KP "Zelenilo-Beograd".

Na ulazu iz Knez Mihajlove ulice formiran je dekorativni parter u geometrijskom stilu, koji je kasnije, izgradnjom Spomenika zahvalnosti Francuskoj, morao da pretrpi znatne izmene, ali je ipak zarzao isti stil.
Tada su formirane terase za potrebe setalista i sporta, sa kojih se otvaraju najlepsi vidici na reke Savu i Dunav i njihova ostrva, na ravnice Banata i Srema i valovite brezuljke Srbije. Istovremeno je reseno i pitanje postavljanja skulpture Ivana Mestrovica "Pobednik", koja je, posle duzih diskusija, postavljena u Gornjem gradu, tako da dominira uscem i celom okolinom.
Uporedo sa prosirenjem i uredjenjem Kalemegdana obnavljaju se i njegove zelene povrsine. Posecen je znatan broj stabala, da bi park dobio kulturniji izgled, da bi se poboljsalo provetravanje i obezbedile duze i bolje vizure. Vegetacija je dopunjena mnogim vrednim vrstama drveca i siblja, kako domacih, tako i egzota, pa park postaje jedno od najprivlacnijih setalista Evrope, sto u prvom redu duguje prirodnom polozaju i izvanrednim panoramama koje se pruzaju sa njegovih terasa. U periodu pre II svetskog rata zavrsava se uredjenje Zooloskog vrta i pocetne sanacije u Donjem gradu.

norskbgd · Početnik Domaćeg.de

Za vreme II svetskog rata Kalemegdan je pretrpeo znatna ostecenja, a stotine primeraka starog drveca, kao i deo tvrdjave su bili unisteni bombardovanjem. Znacajniji radovi su preduzeti na ovom prostoru tek 1950. godine na njegovoj obnovi i sanaciji, ali i danas su u toku stalne aktivnosti na delimicnoj rekonstrukciji i odrzavanju Kalemegdanskog parka. Park je dopunjen mnogim sadrzajima: objektima, parkovsko-arhitektonskim i skulpturalnim elementima;
otvoren je Vojni muzej sa eksponatima u slobodnom prostoru oko bivse zgrade Vojno-geografskog instituta, Muzej Sumarstva i lova, izlozbeni paviljon "Cvijeta Zuzoric", postavljene mnoge biste nasih velikana i brojne skulpture koje kulturoloski obogacuju prostor parka. U tvrdjavskim rovovima uredjene su terase sa mnogim sportskim igralistima, tako da je Kalemegdan primio mnoge karakteristike centralnog gradskog parka.
Uredjenje parka je nastavljeno i danas, pa je pred kraj 1991. godine uredjeno oko 6,5 ha zelenog prostora na potezu od crkve Svete Petke prema Donjogradskom bulevaru. Ovaj lep parkovski prostor sada predstavlja vezu izmedju Opservatorije i sastava dveju reka.
Svojim izvanrednim polozajem, znacajnim objektima, spomenicima, rekreativnim prostorima i nadasve svojom istorijom, koja datira jos iz rimskog perioda, Kalemegdan stalno privlaci mnogobrojne posetioce svih uzrasta da u njemu nadju zabavu i optimalne uslove za odmor, kao i mnogobrojne zaljubljenike u prirodu i istoriju da istrazuju njegovu proslost i oplemenjuju sadasnjost.

grandpos · Početnik Domaćeg.de

nekako me podsjeca na topkapi saraj u Istambulu ... da li je to slucajnost ili jvise od 500 godina Turske vladavine ipak ostavlja tragove?

makyx · Početnik Domaćeg.de

ali zasto ovde niko da pomene sve velike ljubavi zapocete ali i zavrsene kod te cuvene Beogradske tvrdjave??? ps. obozavam bgd tvrdjavu

dekija85 · Dobro upućeni član

beogradskua tvrdjava je najvise osvajana u svojoj istoriji od svih gradova negde oko pedeset puta su razni osvajaci pokusali da osvoje beogradsku tvrdjavu a neki su je i osvojili ali se nisu dugo zadrzali jedino su turci uspeli da ostanu oko petsto godina

nedd1ch · Dobro upućeni član

Mesto je lepo i mistichno,ima li istine u onom filmu Lavirint? ili je to samo rediteljska izmishljotina?

bugarski · Početnik Domaćeg.de

bugarski · Početnik Domaćeg.de