Aleksandrovac/ZUPA/Carsija

pinkie · Prijatelj foruma

Pricamo pricamo, upoznajemo se ko je odakle a novih informacija o gradu ni od korova.Ljudi dajmo se uozbiljiti Wink

Sala na stranu ako se ne varam Aleksnadrovac je poznat po plantazama grozdja i dobrom vinu.Jel gresim?

kolle_90 · Početnik Domaćeg.de

Obozavam da idem u Aleksandrovac, pogotovu kad je Zupska berba!!!

pinkie · Prijatelj foruma

Naselje Kožetin nastalo je na dnu amfiteatra nekadašnjeg neogenog jezera, na njegovom zapadnom obodu. Prirodni je geografski centar Župe koja je smeštena u centralnom delu Srbije. Otud je ovo naselje kroz istoriju igralo vrlo često značajnu ulogu u njenom razvoju.

Naselje se razvijalo na uzanim terasama Kožetinske reke i Popovačkog potoka, koje se na istočnoj strani naselja sliva u Kožetinsku reku. To je bilo "Kožetinsko dolne", kako se pominje u srednjevekovnim istorijskim izvorima. "Kožetinsko gornje" kao naselje formirano je na prostoru oko crkve na uzvišenju od 404 m nadmorske visine.

Kožetinska crkva
Ne zna se pouzdano kada je ovde niklo prvo naselje. Do sada su konstantovana dva bronzano-dobska lokaliteta - "Ivkovića kuće" i "Džodin vinograd", a verovatno iz gvozdenog doba - lokalitet "Stepića kuće". Arheološke pojave kod Kožetinske crkve i na Radovcu, uz druge elemente, trebalo bi vezivati za Kelte. Još u vreme Kelta, koji su u ove krajeve stigli u 4. veku pre naše ere, ovde je bilo pagansko svetilište. Na prostoru oko Kožetinske crkve iskopavani su arheološki predmeti iz tog, i nešto kasnijeg, vremena. Verovatno je na ovom dominantnom uzvišenju bio formiran svojevrsni akropolj. U Letopisu aleksandrovačke crvke zapisano je da je crkva izgrađena na temeljima neke ranije crkve.

Tu je moguće tražiti poreklo naziva naselja Kožetin. Što se tiče etimologije naziva, postoje dva tumačenja. Po prvom, kelti, romanizacijom po dolasku u ove krajeve, prihvataju rimske kultove. Boginja lova i meseca Dijana, postaje glavna boginja Kelta. Moguće je da je njihov Dijanijum (svetilište) bilo na prostoru kod današnje crkve. Kako je Dijani kao boginji lova bila, između ostalog, posvećena i Koza (corpa), to je naselje moglo imati naziv Corpium, odnosno, u slovenskom prevodu u obliku augmentativa na -etina, Kozetina, što je daljom transformacijom dovelo do sadašnjeg naziva Kožetin.

Po drugom tumačenju, na osnovu legende, na tom mestu je postojala crkva, ne zna se iz kojeg vremena, pokrivena kožom. Naselje je po toj koži dobilo naziv Kožetin, odredno Kožni, u obliku augmentativa na -etina, dao je naziv Kožetina, odnosno u daljem razvoju dolazi do naziva mesta Kožetin.

Najznačajnija tvrđava u ovom kraju nosi naziv Koznik, dakle po kozama. I poreklo tog naziva može se vezati za Dijanu, ne samo zato što su Kelti, moguće je, koristili to uzvišenje u strateške svrhe, vec i zato što je Dijanin kult očuvan dugo u srednjem veku, postepeno potiskivan jačanjem hrišćanstva sa kultom Bogorodice, a kasnije jačanjem kulta "silne Jerine", pa je Koznik "Jerinin grad".

Najstariji pomen Kožetina nalazimo u Nemanjinoj ktitorskoj povelji manastiru Studenici iz 1196. godine. U njoj, pored ostalog, stoji:

"Ja Stefan Nemanja, samodržac srpske zemlje i Pomorja, priložih manastiru Studenici, hramu Presvete Bogorodice, u metoh sela i zaseoke i senore (granice)... I u Rasini metoh Popovci, crkva hram Vavedenije Presvete Bogorodice i zaselak i selo Kožetin, selo Rakla i zaselak, i selo Pohovac, i selo zaselak Velika Kruševica i Podrumi i izrazih volju i dan i noć više rečena sela...

... A pčele manastirske da su u Rudenica, na Rasini i u Savovu."

1996. godine Župa je imala istorijsku privilegiju da proslavi Jubilej "Osam vekova Župe Rasine"

Kožetin 1882. godine dobija naziv ALEKSANDROVAC, ukazom Kralja Srbije Milana Prvog, a na zahtev stanovnika Kožetina.

Mi
Milan Prvi
po milosti Božijoj i volji narodnoj
Kralj Srbije

Na predlog Našeg Ministra unutrašnjih dela rešili smo i rešavamo:

da se varošica Kožetin, u okrugu Kruševačkom, po izjavljenoj želji njenih stanovnika, od sada zove "Aleksandrovac".

Naš Ministar unutrašnjih dela neka ovo rešenje izvrši.

19-og juna 1882. godine
u Beogradu.

Ovaj ukaz izvršen je ovako:

1. Pismom u prepisu saopšten načelništvu Kruševačkom i naređeno mu da ga odmah izvrši,

2. Pečat za novine da se štampa.

pinkie · Prijatelj foruma

ARHEOLOŠKA BOGATSTVA ŽUPE

Župa je vrlo interesantno i neispitano područje. Njen geografski položaj pogodovao je ratnicima i stratezima, prirodnjacima i turistima. Njena klima i bonitet zemlje omogućili su joj proizvodnju najkvalitetnijih sorti grožda i vina. Ova dva uslova potrebna za napredak turizma koji Župa želi da razvija, su dobro poznata kod nas i u svetu, ali se o kulturnoj istoriji Župe malo zna. Ona ima dva izvanredna kulturno-istorijska spomenika u manastiru "Drenča" (podignut 1382. godine, zadužbina monaha Doroteja, pripada moravskoj školi) i manastir "Rudenice" (podignut oko 1410. godine, zadužbina vlastelina Vuka) u istoimenom selu.

Zbog svog značaja ova dva spomenika su restaurirana, dok strateški grad "Koznik" stoji neispitan, ali su oni prilično mladi u odnosu na ono, što je u Župi, sa početka šezdesetih godina otkriveno.

Ta otkrića su od izvanrednog kulturno-istorijskog značaja za Župu i njenu bližu okolinu, ali se bez preterivanja može reći da ta otkrića mogu biti senzacionalna i za kulturnu istoriju naše zemlje, jer se radi o nalazištima koja su brojna i sa izuzetnim arheološkim primercima keramičkih, kamenih i drugih proizvoda.

Prema mišljenju poznavaoca arheoloških nalaza, pronadeni primerci svakako potiču iz starčevačko-vinčanske epohe neolitskog perioda - mlade kameno doba. Za sada postoje četiri slučajno otkrivena lokaliteta sa primercima različitog oblika, a na većem broju lokaliteta pronadeni su samo pojedinačni predmeti. Svi nadeni predmeti su izbačeni na površinu. Kopanja i oranja zemlje izbacuju stalno krhotine predmeta pa je veliki broj istih, trajno izgubljen.

Sondirati ove lokalitete značilo bi sigurno otkrivanje do sada skrivenih tajni, kojima bi se dokazala i treća vrednost Župe, njeno kulturno-istorijsko naslede. Nadeni predmeti - vaze su radeni od gline sa primesama kvarcnog peska i vrlo tankih zidova što govori o visokom stepenu majstorstva neolitskih grnčara iz Vitkova. Lukovi i krhotine svedoče da su vaze i ćupovi bili velikih zapremina. Pojedini predmeti su ukrašeni utiskivanjem spiralnih i geometriziranih ornamenata, u vlažnu glinu nekim koštanim ili drvenim predmetom.

Luksuznija keramika - poprsja idola, kvalitetnije su radena i pečena, kao primer terakota (pečena glina) koja predstavlja neko neolitsko božanstvo staro oko 7.000 godina, pronadeno u Vitkovu. Terakota je po svojim razmerama, svakako nešto izuzetno za nalaze ove vrste koji pripadaju starčevačkoj kulturi jer ima 35 cm visine i oko 20 cm širine. To su kolosalne dimenzije za predmete slične vrste. Na istim nalazištima pronadena je ista figura daleko manjih dimenzija - dakle ova je tipična. Figura terakote je bogato ukrašena urezima činjenim oštrim predmetima u vlažnu glinu. Ima simetričan spiralni ornamenat čija su naizmenična polja obojena crvenom bojom. Na prsima, poprsja izraden je medaljon. Na atrofiranim rukama ucrtani su ukrasi kao narukvice, dok su prsti simbolično naglašeni dubljim ubodima u glinu.

Opšti izgled figure odiše lepotom, monumentalnošću dimenzija i strogošću oblika i forme.

Na lokalitetu koji se nalazi kod sela Tržac nadeno je više primeraka kamenih sekira iz najkasnijeg perioda neolitskog doba. Na sekirama se oseća podržavanje formi koje su karakteristične za forme oruda iz metalnog doba, sa velikim savršenstvom izrade u vrlo čvrstoj eruptivnoj steni.

Na lokalitetu koji se nalazi kod sela Puhovac pronadeni su tegovi za primitivne razboje od pečene gline, kao i primerci sitne keramike, oblikovane slobodnom rukom. Na istom lokalitetu vidljivi su ostaci utvrdenja koju slute na naselje iz perioda rimskog carstva.

Svi lokaliteti su kraj komunikacija pa mogu biti pristupačni naučnicima i turistima koji se interesuju za starine

dani7 · Početnik Domaćeg.de

lepo je videti da i ovde ima Zupljana Wink

To je i moj rodni kraj Wink