Da li ste znali - istorijske crtice

gkukolj · **-tončica-palončica-**

- Albinežani, sljedbenici jednog oblike katarske jeresi tokom 12.i 13.vijeka po gradu Albi, u Langedoku u južnoj Francuskoj, na samrti su dobijali oprost riječima a ne vodom, consolamentum, da bi zatim uslijedio period potpunog i samoubilačkog posta, poznatog kao endura.

- Aristotel, grčki filozof koji je, zajedno sa Platonom, izvršio najveći uticaj na zapadnjačku filozofiju, napravio je zbirku propisa koja je udarila temelje kasnijim bibliotekama. Takodje je organizovao istraživačke projekte, kao što je uporedno proučavanje 158 grčkih gradova - država.

- Artur, legendarni kralj Britanije po legendi je dobio magični mač Ekskalibur od Gospe od jezera. Poslije njegove smrti mač je vraćen u jezero i tvrdi se da ga je uhvatila jedna ruka.

- Mustafa Kemal Ataturk, osnivač Turske republike je 1925.godine ukinuo tradicionalni turski fes i široke pantalone i muškarcima naredio da nose "civilizovane" pantalone, sakoe i kravate sa "pokrivkom za glavu s obodom...po imenu šešir".

- Anton Denikin, kmetovski sin koji je napredovao do zapovjednika Bijele garde na jugu zemlje, davao je polovinu svoje plate vojsi i imao samo jednu pohabanu uniformu.

- Smatra se da je brodolom putnika kod Brmudskih ostrva 1609.godine poslužio Šekspiru kao inspiracija za dramu "Bura" (1611).

- Novinskog magnata, lorda Bivenbruka, finansijera, državnika i vlasnika novina, Ivlin Vo je islijao u liku lorda Kopera u svom satiričnom romanu "Dobar posao", objavljenom 1938.godine.

- U engleskoj se od 15. do 17.vijeka vjerovalo da crvena boja snižava temperaturu, pa su bolničkim pacijentima oblačili crvene spavaćice kako bi se lakše i brže oporavili.

- Brazil je dobio ime po crvenoj boji ("brazilin") koja se dobija od brazilskog drveta, jednog od glavnih proizvoda bivše kolonije.

- Godine 1931.Gandi je bio u centru pažnje na Londonskoj konferenciji o Indiji, iako nije izgovorio niti riječ. On se, naime, zavjetovao da će ćutati ponedeljkom.

- Pokazalo se da Izambard Brunel, britanski inžinjer koji je projektovao viseći most Klifton iznad klisure Ejvon kod Bristola, nije bio u stanju podnijeti zabrinutost zbog rada na izgradnji broda Veliki istok. Dan pošto je ovaj ogroman brod isplovio Brunel je doživio moždani udar i umro poslije deset dana.

- Do početka 20.vijeka Butanci su vjerovali da njihov monarh, dharma raja, iz generacije u generaciju doživljava reinkarnaciju.

- Kosa uvezana u dugački rep, kakav su nosili kineski muškarci od 17.vijeka, nije predstavljala tradicionalnu kinesku frizuru. Nju su nametnuli vladari iz dinastije Ćing ili Manču.

- Dok je obavljao istraživanja u Južnoj Americi, Čarls Darvin, britanski prirodnjak, jahao je konje sa argentinskim gaučosima, preživio oružani politički sukob i spasio čamac pred naletom plimnog talasa.

- Popularne pjesme iz vremena Depresije (ekonomska svjetska kriza od 1929-1933.godine), kao što je "Brate, daj mi jednu paru", jezgrovito su opisivale osjećaja veterana iz Prvog svjetskog rata, koje je pogodila velika nezaposlenost.

- Ruski balet Sergeja Djagiljeva, baletkog impresarija i osnivača Ruskog baleta , izvodio je djela najboljih kompozitora i umjetnika tog vremena. Debisi, Štraus i Ravel pisali su partiture, dok je Pikaso često bio autor spektakularnih scenografija.

- Pridjev "drakonski" koji se odnosi na pretjeranu surovost, potiče od strogih zakona koje je donio atinski državnik Drakon, po kome su čak i za sitne krađe ljudi bili osuđivani na smrt.

- Omiljena razonoda Džejmsa VII, škotskog i engleskog kralja i poslednjeg Stjuarda koji je vladao u obje zemlje, bio je lov, u koji je obavezno vodio i pse. Smatra se da je baš on u Britaniji uveo lov na lisice kao dvorsku razonodu.

Legenda kaže da je Eshil, grčki dramski pisac i autor prvih sačuvanih tragedija, nastradao kada je orao ispustio kornjaču na njegovu ćelavu glavu, misleć valjda da je to kamen na kom će smrskati kornjačin oklop.

- Godine 1886. američki ogranak Fenijanskog društva (tajno društvo osnovano 1857-58.godine i nazvano po Fiani, grupi irskih ratnika iz 3.vijeka), odlučio je da zada udarac Britaniji tako što bi zauzeo njenu koloniju Kanadu. Oko 800 ljudi osvojilo je Fort Erl, ali su bili odsječeni i 700 njih je uhapšeno.

- Filip IV, anžujski vojvoda i prvi burbonski kralj Španije, odrastao je sa svojom ženom, budućom kraljicom Huanom od Navare. Oni su se vjenčali kada je njemu bilo šesnaset, a njoj dvanaest godina. Kada je kraljica 1305.godine umrla, Filip IV je htio da abdicira.

- Prva knjiga na finskom jeziku štampana je zahvaljući protestantskom reformatoru Martinu Luteru, koji je tvrdio da latinski ne treba da se koristi u Crkvi. Biskup od Turkua Mihail Agrikola preveo je Novi zavjet 1548.godine i postao poznat kao "otac finske književnosti".

Fordov mode T prodavao se isključivo u crnoj boji zato što je crni lak bio jedina farba koja se sušila dovoljno brzo u odnosu na brzinu pokretne trake u fabrici.

- Car Franc Jozef, vladar Austrije od 1867.godine i vladar Austrougarske od 1867.godine, doživio je niz porodičnih tragedija. Njegov sin izvršio je samoubistvo, njegov brat je pogubljen, njegovu ženu je jedan anarhista ubio nožem, a na sinovca mu je izvršen atentat.

- Samo slobodni muškarci, otprilike svakih deseti u populaciji, imali su pravo glasa u staroj Grčkoj. Žene, robovi, oslobođeni robovi i doseljenici nisu imali pravo da glasaju.

- Astronomija i astrologija su se prvo proučavale u Haldeji u 6.vijeku pre n.e., tako da je pridjev "haldejski" počeo da označava sve što je u vezi sa ove dvije nauke.

- Prema legendi Henri II, kralj Engleske od 1154.godine do smrti i osnivač dinastije Plantageneta, propisao je da standardna dužina "stope" treba da iznosi jednu trećinu dužine njegove ruke ili 36 inča.

Svaki hetitski kralj imao je vrhovnu vlast kao monarh, vojni zapovjednik i vrhovni sudija. Kad bi hetitski kralj umro, postajao je bog.

gkukolj · **-tončica-palončica-**

- Drevni hinduisti su medju prvima koristili burme, a ovaj običaj su na zapad prenijeli Grci i Rimljani. Burma je bila znak "prodaje vlasništva" do 9.vijeka, kada ju je hrišćankska crkva prihvatila kao simbol vijernosti.

- Više od 250.000 muškaraca prijavilo se u britanske rezervne jedinice tokom prva 24 sata od njihovog osnivanja 1940.godine.

- Zapad je bio šokiran kada je u islamskoj revoluciji, predvodjenoj Ajatolahom Homeinijem, svrgnut šah i kada je Homeini objavio da "vlada mora da bude vodjena Božijim zakonima".

- Tokom pedesetogodišnjeg postojanja Republike Italije poslije Drugog svjetskog rata na vlasti su bile 53 vlade.

- Jedna od 115 osoba je tokom rata bila primorana na izbjeglištvo. Godine 1995.bilo je gotovo 50 miliona izbjeglica širom svijeta, među kojima i oni koji su protjerani iz svojih domova a još uvijek žive u svojoj državi.

- Epidemija kuge i ratovi koji su sredinom 14.vijeka pustošili Evropu odložili su krunisanje Kralja IV za šest godina po njegovom izboru.

- Rukopis prvog toma Karlajlove Francuske revolucije (Karlajl, istoričar, esejista i mislilac), slučajno je zapalio sluga. Karlajlu je bilo potrebno dvije godine da ga ponovo napiše.

- Poslijednje riječi engleske bolničarke koja se istakla svojim junaštvom u Prvom svjetskom ratu, Edit Kavel, prije strijeljanja bile su: "Sad shvatam da nije dovoljno biti patriota. Ni prema kome ne smijem da osjećam ni trunke mržnje ili ogorčenosti."

- Pokušaj Johana Keplera (njemačkog astronoma i matematičara) da potvrdi teoriju svog učitelja Tiha Brahea da se Sunce okreće oko Zemlje doveo je do potpuno suprotnog zaključka.

- Iako više od sto miliona Kineza govori jedan od glavnih dijalekata, mnogi su različiti do te mjere da njihovi govornici ne mogu da se sporazumijevaju. Svi Kinezi razumiju samo pisani jezik, koji sadrži 30.000 simbola. Primjera radi, poznavanje bar 3.000 simbola, neophodno je za čitanje novina.

- Atentatoru na Martina Lutera Kinga (srni sveštenik koji je bio vodja pokreta za građanska prava u SAD), Džejmsu Erlu Reju, ušlo se u trag na londonskom aerodromu Hitrou, a služio je kaznu u zatvoru u Tenesiju.

- Prema legendi, Afrodita, grčka boginja ljubavi, rođena je iz pjenušavih talasa na južnoj obali Kipra i dobila je ime po grčkoj riječi "aphros" što znači pjena.

- Vilijem Kobet (britanski društveni reformator i novinar), bio je nepismen kada je 1784.godine počeo da služi vojsku. Sam je naučio da čita i piše, a samouk je bio i u retorici, logoci i francuskom jeziku.

- Osim toga što je poznat kao svetac zaštitnik ratnika na bojnom polju, Kolumban (irski misionar i prvi opat samostana na Joni) je svojeručno prepisao gotovo tristotine knjiga i napisao tri crkvene pjesme na latinskom.

- Iako se pokrstio tek na samrtničkom odru, Konstantin (rimski imperator)
je 312.godine prihvatio hrišćanske simbole na svojim zastavama, pošto mu je "vizija" otkrila znak krsta u zracima Sunca.

- Krijumčari su se u Engleskoj snalazili na razne načine: koristili su brodove sa lažnim dnom, upletali duvan u brodsku užad i premazivali mašću svoje konje da carinici ne bi mogli da ih uhvate.

- Iako su se suprotstavljale kubanskom režimu od 1959.godine, SAD su držale veliku pomorsku bazu na ostrvu Gvantanamo, a 1962.godine koristile su brodove stacionirane u njoj da zaustave pošiljke sovjetskog oružja.

- Kada je Lafajet (francuski vojnik i aristokrata) prvi put ponudio svoje usluge američkim revolucionarima, Kongres ga je obavjestio da je on problematični avanturista i da u Filadelfiji već postoji isuviše takvih kao što je on, a potom su shvatili svoju grešku i naimenovali ga na mjesto general-majora.

- Leopold I, kralj Mađarske, Češke,kao i vladar Svetog rimskog carstva, bio je i talentovan kompozitor i zaštitnik potorišta. Ponekad je učestvovao u skupim pozorišnim predstavama na svom dvoru i pisao muziku za njih.

- Godine 1801, SAD su zaratile sa Libijom zbog spora oko sume novca koju bi američki brodovi trebalo da plate begu iz Tripolija kako bi ih zaštitio od gusarskih flota koje je on kontrolisao.

- Indijanka iz plemena Šošona, po imenu Sakagavea, "Žena ptica", bila je prevodilac Luisu i Klarku i vodila ih je u njihovoj ekspediciji i potrazi za putem preko Stjenovitih planina.

- Kada je lord Kičener (britanski feldmaršal i državnik), zatražio da lobanja Mahdija, duhovnog i svjetovnog spasioca i, po islamu, božanskog učitelja, bude izložena na Kraljevskom hirurškom koledžu, kraljica Viktorija usprotivila se zato što je Mahdi bio "čovjek od izvjesnog značaja".

- Tvrdeći da su plaćenici doprinijeli nestabilnosti u Italiji, Makijaveli, italijanski državnik i politički teoretičar, godine 1506.je plaćenike u Firenci zamjenio prvom građanskom milicijom u Evropi.

- Američki političar Džozef Makarti, koji je progonio sve za koje se sumnjalo da su komunistički simpatizeri, hvalio se da je ranjen dok je služio u mornarici, a frakturu stopala, zadobio je, u stvari, prilikom pada sa merdevina.

gkukolj · **-tončica-palončica-**

- Najvećom državom moderne Melezije - Saravakom - od 1841.godine pa sve do kraja drugog svjetskog rata vladala je britanska porodica Bruk. "Bijele radže" su imale sopstvenu monetu i zastavu.

- Polovina puritanaca , osnivača prve kolonije u Novoj Engleskoj, umrla je tokom svoje prve zime u Masačusetsu, prije nego što su američki Indijanci pokazali preživjelima gdje da love ribu i kako da sade kukuruz.

- Prvi predsjednik Čehoslovačke, Tomas Masarik, prilikom posjete poznatom piscu Lavu Nikolajeviču Tolstoju na njegovom imanju, bio je zaprepašten siromaštvom koje je tamo zatekao. Tom prilikom je tužno rekao Tolstoju da idealu moraju da budu u skladu sa djelima.

-Dok je 1566.godine jahala u blizini Džedburga, Meri, kraljica Škotske od 1542.do 1567., pala je sa konja u močvaru i izgubila svoj sat. Pronadjen je tek 1811.godine, kada ga je krtica, kopajući tunel, iznijela na zemlju.

- Mikenski kraljevi bili su sahranjivani u velikim kupolastim grobnicama nalik na košnice, jedna grobnica - poznata i kao "blago Atreje" - ima grobnu odaju visoku preko trinaest metara.

- Mongolija njeguje tradiciju epskih priča u stihu koje se pamte i recituju tzv. iligera. Te izuzetne stilizovane priče pripovjedaju o pustolovinama mongolskih junaka, uključujući i cara Džingis-kana.

-Forma nacističkih novina Das Reich, koje je pokrenuo ministar propagande Jozef Gebels, nastala je po ugledu na britanski Observer. Gebels je napisao uvodni članak, a medju uglednim novinamira bio je i Teodor Hojs, koji je kasnije postao prvi predsjednik Zapadne Njemačke.

- Britanska reformatorka bolnice, zvana i "Dama sa lampom", Florens Najtingejl, dobila je ime po svom rodnom mjestu, italijanskom gradu Firenci. To ime koje se nekada dvalo i muškarcima i ženama, bilo je rijetko, da bi ga ona ponovo učinila popularnim.

- Vojska Nove armije (armija parlamentarnih snaga Engleske u Gradjanskom ratu u Engleskoj), bila je i pismena i dobro plaćena - vojnik je zaradjivao dva šilinga na dan da bi obezbjedio sebe i svog konja. Smatrali su je za jednu od najboljih evropskih vojski.

- Srati Grci imali su veoma razvijen sistem osnovnog obrazovanja, koji je poklanjao više pažnje tjelesnim vježbama nego čitanju, pisanju i računanju. Fizička spremnost bila je od velike važnosti, jer je prioritet države bio stvaranje dobrih atleta i sposobnih vojnika.

- Ofa (kralj Mersije od 757.godine do smrti, ubio je ubio je Etelberta, kralja istočne Anglije, a to se ubistvo pominje samo na jednom mjestu u Anglosaksonskoj hronici: "Ove godine je Ofa naredio da se odsiječe Etelbertova glava". Ali, po predanju, Ofa se pokajao zbog svojih djela i bio je prvi koji je platio Petrov peni Rimu.

- Da bi ostao u kontaktu sa svojim carstvom Darije I, vladar Persijskog carstva, sagradio je kraljevski put dug 2.699 km, sa 111 postaja, u kojima su kraljevi glasnici mogli da promijene konje.

- Španski guverner Paname odbio je da podrži Pizarovu poslednju ekspediciju u Peru, pa je Pizaro otplovio u Španiju da se obrati lično kralju za pomoć. Kada mu je pokazao peruanske lame, kao i zlato i srebro, kralje se složio sa njegovim poduhvatom i postavio je Pizara za guvernera zemalja koje će tek osvojiti.

- Najsvetije mjesto za pravoslavne vijernike jesu manastiri na planini Atos u Grčkoj. Ženama i "golobradim" muškarcima ulaz nije dozvoljen. Neki monasi žive kao pustinjaci; hrana im se spušta u korpama pomoću konopca.

- Švedska je možda najveća svjetska prezbiterijanska država, koja tradicionalno ne uvažava pozorište. Godine 1784.Škotska crkva prekinula je, medjutim godišnje zasjedanje generalne skupštine da bi njeni članovi mogli da gledaju cijenjenu glumicu, gospođu Sidons.

- U bici kod Vaterloa, britanskom generalu Raglanu, amputirana je desna ruka. Podnio je operaciju bez i jedne riječi. Kada je bolničar odnio odsječenu ruku, Raglan je samo zatražio da mu se vrati prsten koji mu je dala supruga.

- Ramzes II, kojeg su podanici od milja zvali Sese, sin Setija I i vladar i faraon Egipta od 1279.-1213.godine, imao je više od stotinu djece sa nekoliko zakonitih žena i ostalim ženama iz svog vremena.

- Ronald Regan, četrdeseti predsjednik SAD-a, od 1981.do 1989.godine, imao je nadimak "Giper", koji potiče od njegove uloge u filmu Knut Rokni "Amerikanac", iz 1940.o Džordžu Gipu. mladom fudbaleru koji umire. "Daj samo jedan gol za Gipera", molio je.

- Podaci o ribolovu datiraju još iz 4.vijeka pre n.e., kada su Kinezi koristili svileni konac, udicu od čiode i štap od bambusa sa mamcem od tvrdo kuhanog pirinča.

- Kada je 1985.godine Mihail Gorbačov došao na vlast u Rusiji, američki dolar je zvanično vrijedio 1,7 ruskih rubalja, da bi 1991.godine, kada je otišao sa vlasti, vrijedio 222 rublje, a u junu 1996.godine pet hiljada rubalja.

- Tašta Alvara el Sadata, predjednika Egipta od 1970.godine pa sve do atentata, bila je Engleskinja, koja se protivila kćerkinom izboru sve dok joj Sadat nije otkrio da su im Dokensovi romani zajednička strast.

- Za samuraja je čast bila važnija od života. Od obeščašćenog ili poraženog samuraja očekivalo je da izvrši ritualno samoubistvo, odnosno harikiri, koje je znalo trajati i nekoliko sati ili čak i nekoliko dana. Ta se praksa održala do kraja Drugog svjetskog rata.

gkukolj · **-tončica-palončica-**

- SSSR je nakda zauzimao četvrtinu puta oko planete Zemlje i obuhvatao pripadnike 102 različite nacionalnosti, koji su govorili više od 100 jezika.

- Vojnici Seldžuci ( vojska turske dinastije koja je vladala u 11.i 12.vijeku), morali su da igraju polo bar jednom nedeljno da bi održavali formu i borbenu gotovost, a redovno su vježbali i gadjanje strijelom.

- Novembra 1942.godine Hitler je poslao Romelu poruku u Tunis, u kojoj mu je saopštio da njemačke trupe imaju samo jedan izbor: pobjedu ili smrt.

- Japanci su se deset godina pripremali za invaziju na Malaju i Singapur, koja je izvršena 1942.godine tako što su se infiltrirali na ove teritorije prerušeni u fotografe, trgovce i vlasnike javnih kuća, a zatim u strateške svrhe fotografisali i crtali mape terena.[

- Sad zauzimaju takvo prostranstvo da zora u zapadnoj Aljasci sviće osam sati kasnije nego u istočnom Mejnu. Kalifornija kasni 3 sata za istočnom obalom.

- Prva masonska loža u Americi osnovana je 1750.godine, a medju njenim članovima bio je i Bendžamin Frenklin. Od tada su trinaestorica američkih predsjednika bili masoni.

- u zidom opasanim srednjovijekovnim gradovima cvetala je trgovina. Prije nogo što su izmišljeni džepovi, torbice koje su visile o pojasu bogataša bile su lak plijen za vrlo vješte "sjecikese" sa noževima.

- Staljin, sovjetski revolucionar koji je čvrstom rukom vladao SSSR-om od sredine dvadesetih godina 20.vijeka pa sve do svoje smrti 1953.godine, pohađao je bogosloviju u Tbilisiju i spremao se da postane sveštenik, ali je izbačen sa bogoslovskog fakulteta zbog svojih revolucionarnih aktivnost.

- Kontroverzna britanska pionirka u borbi za kontrolu rađanja, Mari Stoups, zalagala se za selektivnu oplodnju zbog "poboljšanja" ljudske rase i zastupala je ideje o rasnoj superiornosti, što su mnogi osuđivali kao rasizam.

- Todžib Suharto, predsjednik Indonezije od 1968.godine, postao je heroj 1949,godine kada su njegove snage preotele Jokiakartu od Holanđana, iako su uspjele da je zadrže svega šest sati.

- Svjetska banka procjenjuje da se prosječan prihod u zemljama u razvoju udvostručio od 1960.godine. Milijarda ljudi, međutim, i dalje živi sa manje od 70 penija dnevno.

- Muslimanski trgovci nazivali su Šri Lanku ostrvo Serendib, odakle potiče i engleska riječ "serendipity", što bi značilo "slučajno i srećno otkriće".

- Verdijeva opera "Bal pod maskama" (1859) zasnovana je na ubistvu švedskog kralja Gustava III u stokholmskoj Operi 1792.godine.

- Smatra se da je Edvard Teler, fizičar mađarkog porijekla koji je imao ključnu ulogu u razvoju hidrogenske bombe, bio inspiracija za lik nuklearnog fizičara doktora Strejndžlava u istoimenom filmu režisera Stenlija Kjubrika.

- Japan je za vrijeme Tokugava, porodice koja je vlada Japanom za vrije poslijednjeg Šogunata od 1603.do 1867.godine, bio poznat po legodnom životu svog građanstva. Umjetnici su prikazali kolorit i izgled onoga što je postalo poznato pod imenom "plutajući svijet".

- Dnevni Kinezi su vjerovatno prvi koristili vodu kao sredstvo za mučenje. Voda je polako kapala na glavu žrtve sve dok je to ritmično ponavljanje ne bi potpuno psihički slomilo.

- Četiri zemlje u kojima su se trijade ( kineska tajna društva ) najbrže razvile tokom 20.vijeka jesu Kanada, Australija, SAD i Britanija.

- Britanski matematičar i začetnik kompjuterske tehnologije, tvrdio je da, kada bismo htjeli da kompjuteri "misle" poput ljudi, oni bi trebalo da sadrže uredjaj koji bi u njihove procese puštao nasumične informacije.

- U knjizi "Utopija" Tomasa Mora zlatne i srebrne noćne posude i zatvorski lanci naglašavaju apsurdnost statusnih simbola zasnovanih na bogatstvu.

- Kada je 1963.godine Harol Vilson, baron i britanski premijer od 1964. do 1970, i od 1974.do 1976.godine, naslijedio Hjua Gejtskela na mjesto vođe stranke, postao je, sa samo 46 godina, najmlađi vodja u istoriji Laburistričke stranke.

- U Vizantiji se uspješno pravila svila pošto su dva monaha, po nalogu Justinijana I, prokrijumčarili larve svilene bube iz Kine u šupljim štapovima.

- Lord Edvard Ficdžerald bio je poslijednja osoba u Britaniji koja je osudjena na smrt na osnovu Zakona o pogubljenju bez sudjenja. Optužen je kao vodja ustanka u Irskoj 1798.godine.

- U srednjevijekovnoj Evropi seljacima je bilo zabranjeno da nose jarke boje i krzno životinja, sem onih najmanjih. Čak su i trgovci morali izbjegavati da nose skupe tkanine koje je koristilo plemstvo.

- Zarobljeni Zulu kralj Cešvajo odveden je u London kako bi se kraljici obratio za pomoć. Iz jedne kuće u Kesingtonu išao je u obilazak Londona i na ručak sa kraljicom.

To su bile male, kratke istorijske crtice i voljela bih ako bi neko znao još koju, a da nije pomenuta ovdje.

gkukolj · **-tončica-palončica-**

- Kad je slavna francuska glumica Sra Bernar imala 70 godina, morali su da joj odsjeku nogu. Prije operacije nju je u bolnici posjetio vlasnik jednog privatnog muzeja iz Čikaga i tom prilikom ponudio joj ogromnu svotu novca za odsječeni dio noge. Namjeravao je da ga izloži u svom muzeju. Glumica je dostojanstveno odbila ponudu.

- Kod starih Asteka vladao je običaj da dječake i još nedozrele mladiće naglo noću probude iz sna i primoraju ih da se kupaju u hladnoj vodi, rijeci ili jezeru. Vjerovalo se da će takvo kupanje očeličiti buduće ratnike.

- Albert Ajnštajn, genijalni naučnik, nije položio prijemni ispit na Politehničkoj školi i Cirihu.

- Godine 1857. pacolovac na dvoru britanske kraljice Viktorije imao je veću platu od zvaničnog dvorskog, inače i danas čuvenog, pjesnika lorda Alfreda Tenisona.

- U Bibliji se kedar i smokva pominju po 44 puta, maslinovo drvo 37 puta, palma 31 put, hrastovo drvo 20 puta i topola tek jednom.

- Filipini su dobili ime po španskom kralju Filipu II čiji su moreplovci osvojili ova ostrva u 16.vijeku. Danas je to jedina azijska zemlja, pretežno hrišćanska-80 odsto stanovništva ispovjeda katoličku vjeru.

- Le Verije , briljantan naučnik i istraživač, na osnovu čijih je proračuna otkrivena planeta Neptun, postavljen je za direktora Pariskog opservatorija, ispoljio je narav pravog tiranina: samo u jednom danu 14 njegovih saradnika podnijelo je kolektivni otkaz u znak protesta protiv podsmijeha kome ih je izlagao.

- "Rus je", piše Tolstoj "sjekirom mogao da sagradi kuću i da izdelje kašiku". Testere su u ovoj zemlji dugo smatrane "stranom" ili "njemačkom" alatkom i nisu prihvaćene u široj upotrebi sve do kraja 17.vijeka.

- Na jednom egipatskom papirusu nađen je ovaj tekst:"četvrtina onoga što pojedemo potrebna nam je za preživljavanje. Ostale tri četvrtine potrebne su ljekarima za njihovo preživljavanje".

- Prva država na svijetu u kojoj su žene dobile pravo glasa bio je Novi Zeland. Tamo žene na birališta izlaze još od 1893.godine.

- Krivi toranj u Pizi, koji je zbog stalnog naginjanja mogao i da se sruši, konačno je bio osiguran od pada protivtežom od 1000 tona olova postavljenog u njegovom temelju. Otkako je toranj izgrađen pa sve do danas, njegov je nagib neprekidno rastao tako da trenutno iznosi i preko pet metar.

- Vjeruje se da je jedan od razloga što je Leonardo da Vinči pisao tako da je tekst mogao da se pročita samo u ogledalu bilo je to što je svoja pojedina otkrića želio da sakrije od uvijek budnih očiju crkve.

- U staroj Sparti dječake su oduzimali od majki čim bi navršili sedam godina. Odgajala ih je potom država posvećujući naročitu i posebnu pažnju tjelesnim vježbama i rukovanju oružjem. Spartanskim mladićima je bilo zabranjeno da se žene prije nego navrše 30 godina.

- Rimski imperator Kaligula proglasio je svog konja za senatora

- Engleski državnik Oliver Kromvel obješen je i odrubljena mu je glava tek dvije godine poslije smrti.

- Leonardo da Vinči mogao je istovremeno jednom rukom da slika, a drugom da piše.

- Jozef Hajdn, učitelj mladog Betovena, savjetovao mu je u par prilika da se okane muzike.

- Od rimskog vojskovođe i državnika Gaja Julija Cezara nije nam ostao samo kalendar kojim se i danas služi veći dio pravoslavne crkve, već su od njegovog nadimka nastale i kasnije vladarske titule: kod Rimljana caesar, kod Italijana cesare, kod Nijemaca Kaiser, kod nas ćesar i car.

gkukolj · **-tončica-palončica-**

- Viktor Igo poklonio je psa Barona jednom svom bliskom prijatelju koji ga je odveo sa sobom u Moskvu. Mjese dana kasnije, pisac se zaprepastio kad je izmršavjelog ali presrećnog psa ugledao ispred vrata svog stana u Parizu. Baron je prešao cijelu Evropu da bi se vratio svom voljenom gazdi.

- Istraživači Keopsove piramide slučajno su otkrili tri dosada nepoznate zatvorene prostorije, od kojih je svaka dugačka tri, a široka i visoka dva metra. Ratmatrali su mogućnost da uz pomoč najmodernijih instrumenata saznaju šta je u sobama, a da ih pri tom ne otvaraju.

- Prije mnogo godina Plasido Domingo, tada mladi španski pjevač, poslije vodeći tenor u svijetu, napisao je molbu Beogradskoj operi moleći ih da ga prime makar kao volontera , ali je odbijen iz "administrativnih" razloga.

- Roberta Forda, jednog od dvojice revolveraša koji su 1902.godine ubili zloglasnog američkog bandita Džesija Džejmsa, zadesila je ista sudbina. Čovjek koji ga je ubio učionio je to samo zato da bi ušao u istoriju kao "onaj koji je ubio ubicu Džesija Džejmsa"

- U starom Rimu magistar (majstor) označavao je osobu koja je na hijerarhijskoj ljestvici zauzimala više mjesto od ministra. Tako je na primjer "Magisret equitum" bio zapovjednik konjice, "magister navis" zapovjednik broda. Nadzornika posluge u patricijskim kućama nazivali su "minister subiculi", a osobu koja je gostima služila vino "minister vini".

- Godine 1797. u Britaniji je uveden porez na časovnike. Svako ko je imao sat morao je godišnje da plati pet šilinga. Vlasnici pabova reagovali su munjevito i odmah okačili velike časovnike da bi privukli džentlmene koji su zbog pretjerano velikog poreza svoje morali da prodaju. Porez je bio toliko besmislen i nepopularan da su ga ukinuli odmah sljedeće godine.

- Kraljica Elizabeta jedini je britanski monarh od 1066.godine koji nije posjedovao nikakvo imanje van Engleske i Velsa.

- Kompozitor Ludvig van Betoven smatrao je da je sipanje hladne vode na glavu dobar način podsticanja mozga za vrijeme rada.

- Godine 1920. Herbert Huver (predsjednik SAD-a od 1929. do 1933.godine) zatvorio je Patentni ured smatrajući da je "već sve izmišljeno".

- Iako je Volt Dizni (1901-1966) nosio brkove, u zabavnim parkovima koji su nazivani njegovim imenom, sve do 2000.godine zaposlenima to nije bilo dozvoljeno. Zabrana se i dalje odnosi na bradu, pirsing ili tetovažu.

- Najstariji mač na svijetu, nađen u Uru u današnjem Iraku, potiče od prije više od pet hiljada godina.

-Za liječenje otvorenih rana stari Egipćani upotrebljavali su sirovo meso kao oblog, što i današnji ljekari smatraju veoma mudrim i korisnim.

- Džon Ficdžerald Kenedi (1961-1063) ostaće upamćen i kao najbrži govornik. Trideset peti predjednik SAD u jednom minutu u prosjeku je izgovarao 350 riječi.

- Ajfelova kula napravljena je ok 18.038 dijelova ( od kovanog gvožđa) i dva i pol miliona zakivaka. Izgrađena 1889.godine, teška je 7300 tona, a visoka 312,27 metara.

- Stiven Spilberg, režiser mnogih čuvenih filmova, između ostalih i filma "Vanzemaljac", priložio je svojevremeno 100.000 dolara naučnicima Hardvardskog univerziteta koji tragaju za inteligentnim bićima u svemiru.

- Prvi predsjednik Sjedinjenih Američkih Država Džordž Vašington, uvijek je sa sobom nosio mali sunčani sat da bi znao koliko je sati.

- Kopajući tunel ispod Lamanša, graditelji su naišli na materijal koji je veoma obradovao arheologe, paleontologe, geologe: na više od 2500 predmeta iz bronzanog doba, stablo breze stare 12.400 godina, otiske lišća i mahovine stare 9400 godina kao i slojeve rude koje svjedoče o tome kakva je klima vladala Evropom u poslednjih 13.000 godina.

- Džerald Ford je jedini američki predsjednik koji je svojevremeno bio i model i maneken.

- Džimi Karter je prvi američki predsjednik rođen u bolnici. Svi njegovi prethodnici, njih 38 rođeno je kod kuće.

- Teodor Ruzvelt je prvi smerički predsjednik koji je vozio automobil.

- Prvi američki predsjednik rođen u 20.vijeku (1917) bio je Džon Kenedi.

- Čuveni perfekcionista Volt Dizni tjerao je svoje crtače da film "Snježana i sedam patuljaka" crtaju od početka do kraja pet puta ,sve dok nije bio potpuno zadovoljan.

- Štit legendarnog grčkoj junaka Ajanta , Telamonovog sina, koji je po hrabrosti bio prvi poslije Ahila, bio je po Homeru sašiven od kože od sedam bikova. Izradio mu ga je prvi majstor tog zanata Tihij iz grčke pokrajine Beotije.

- Kada vladar Engleske, bio to kralj ili kraljica, prisustvuje zasjedanju Gornjeg doma, niko od njegovih službenika ili članova ne smije da se pojavi u rukavicama. Gole šake treba da budu neka vrsta dokaza da niko od prisutnih ne nosi tajno oružje. Ovakav običaj potiče još iz vremena kada su rukavice bile i šire i duže, a zavjere protiv vladara češće.

- Na Aljasci, dok je još bila ruski posjed, živjelo je ondijansko pleme Tingit. Pripadnici ovog plemena bili si majstori u rezbarenju totema od visokih debelih stabala oborenog drveća. Kada je Abraham Linkoln postao predsjednik Sjedinjenih Američkih Država, pleme je izrezbarilo ogroman totemski stub s njegovom glavom. Danas taj Linkoln-totem može da se vidi u muzeju Žinoa , glavnog grada Aljaske, koji mnogi izgovaraju i kao Džuno.

-Među starim Majama, pripadnicima indijanskog naroda koji je živio u današnjem Meksiku, noge su bile mjerilo ljepote žena. I to ne bilo kakve noge - najkrivlje su smatrane za najljepše.

- Nekoliko dana prije znamenite bitke kod Čitl Big Horna, u kojoj su Indijanci potukli američkw čwtw kojima je komandovao general Kaster , legendarni poglavica Sijuksa Bik Koji Sedi učestvovao je u ritualnim igrama posvećenim vrhovnom bogu. Kao žrtveni dar on je tom prilikom "poklonio"velikom Manituu 50 komadića sopstvenog tijela koje je odsjekao sa svoje lijeve ruke.

gkukolj · **-tončica-palončica-**

- Najviše supruga srpskih vladara nosilo je ime Jelena. To ime nosile su supruge kraljeva Uroša, Milutina i Vukašina, cara Dušana, despota Stefana Lazarevića, Lazara Brankovića i Stefana Tomaševića, kao i supruga vožda Karađorđa. Sledeće najbrojnije bile su Ane. Tako se zvalo pet supruga srpskih vladara: Stefana Nemanje, Stefana Prvovjenčanog, Radoslava i Milutina kao i žena cara Uroša.

- Od svih srpskih vladara najviše puta se ženio kralj Milutin. Za četrdeset godina vladavine podigao je četrdeset zadužbina, a ženio se pet puta. Kralj Stefan Prvovjenčani ženio se tri puta, dok su se ostali srpski vladari ženili uglavnom samo jednom. Jedini srpski vladar koji se nikada nije ženio bio je knez Milan Obrenović, stariji brat kneza Mihaila, koji je umro u dvadesetoj godini, ne stigavši da se oženi. Vladao je Srbijom svega 27 dana, primivši vlast već bolestan i na samrtničkoj postelji.

- Među suprugama srpskih vladara najviše je bilo onih grčkog (vizantijskog) porijekla, čak deset. Njih osam bile su Srpkinje, četiri Bugarke, tri Mađarice, dvije Italijanke i tri Rumunke. Među vladarskim ženama bila je i jedna albansko-grčkog porijekla i jedna Francuskinja. Od trideset i tri supruge srpskih vladara samo četiri iz novije istorije nisu bile plemkinje, već građanke. To su bile supruge vožda Karađorđa - Jelena, i kneza Aleksandra Karađorđevića - Persida. Supruga kneza Miloša, kneginja Ljubica, takođe je bila građanka. Poslednji srpski vladar koji se oženio ženom koja nije plave krvi bio je kralj Aleksandar Obrenović.

- Srpski vladari od 12. do 20. vijeka imali su ukupno 94 zakonita potomka - 53 sina i 41 kćer. Vanbračni potomci srpskih vladara poznati su uglavnom kada je riječ o novijoj srpskoj istoriji, dok se o onim srednjevijekovnim malo zna. Kralj Milutin je iz pet brakova imao samo četvoro djece, a knez Aleksandar Karađorđević i kneginja Persida imali su desetoro. Djece nisu imali kralj Radoslav i Ana Komnina, car Uroš i carica Ana, kao ni kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga.

gkukolj · **-tončica-palončica-**

- Mongolska armija, pod komandom Kublaj-kana, 1281. godine pokušala je da napadne Japan, ali je desetkovana kada joj je tajfun uništio flotu.

- Endru Džekson (1767 - 1845) bio je jedini američki predsjednik koji je vjerovao da je Zemlja ploča.

- Albert Ajnštajn poslednje riječi izgovorio je na njemačkom jeziku, ali su one ostale nepoznate zato što prisutna medicinska sestra nije znala taj jezik.

- Britanski fizičar i egiptologTomas Jang (1773 - 1829) govorio je dvanaest jezika kada je imao samo osam godina.

- Poslednja smrtna kazna u našoj zemlji izvršena je 1992.godine u Somboru nad jednim surovim ubicom, i to strijeljanjem. Streljački vod se sastojao od osmorice policajaca koji nisu znali ko od njih ima manevarsku, a ko bojevu municiju. Po pravilu, ukoliko bi se nekim slučajem desilo da cijeli vod promaši osuđenika, komandir voda je bio dužan da ga usmrti hicem iz svog oružja. Čin se izvršavao u zatvoru, obično pred upravnikom zatvora, sudijom, javnim tužiocem, braniocem i sudskim ljekarom. Pogubljenje je obično ostavljalo teške posljedice na one koji su ga izvršavali. Smrtna kazna u Srbiji zvanično je ukinuta u februaru 2002. godine.

gkukolj · **-tončica-palončica-**

- Indijanci nisu jeli ćuretinu samo zato što su smatrali da je ubijanje tako plašljive ptice znak lijenosti.

- Najstarijom himnom na svijetu može da se pohvali Japan. Njen tekst potiče još iz 9.vijeka.

- Prema postojećim svjedočanstvima, u drevnoj Kini postojao je poseban vid mučenja: golicanje perom po tabanima. Rimljani su imali surovije postupke. Vezali bi osuđenika, namazali mu stopala mješavinom soli i meda i doveli kozu da se počasti. Kada bi pojela med nastavila bi da liže, a njen hrapavi jezik bi napravio rane sa stopalima koja su strašno pkla zbog soli.

- Vinsent Van Gog izvršio je samoubistvo dok je slikao "Pšenična polja s vranama".

- U Drugi svjetski rat bilo je uljučeno 57 država.

gkukolj · **-tončica-palončica-**

- Prvi voz u Srbiji prošao je 4.septembra 1884. godine od Beograda do Niša.

- Engleski pozorišni i filmski glumac ser Lorens Olivije prvi je glumac kome je za života dodijeljena plemićka titula.

- Austrijski dirigent Herbert fon Karajan po majčinoj liniji bio je srpskog porijekla.

- Prve banknote izdala je 1661. godine Stokholmska banka.

- Britanska kraljevska kuća promijenila je 1917. godine ime Saks - Koburg - Gota u Vindzor.

- Šrvi zvučni film u istoriji kinematografije bio je "Svjetla Njujorka" koji je 1928. godine prikazan u tom američkom gradu.

- Šljem za radnike na građevinama prvi je put upotrijebljen 1933. godine, tokom gradnje čuvene Huverove brane na rijeci Kolorado.

gkukolj · **-tončica-palončica-**

- U nišu su 1189. godine potpisali ugovor srpski veliki župan Stefan Nemanja i njemački car Fridrih Barbarosa koji je predvodio vojsku krstaša na putu u Svetu zemlju. Bio je to prvi ugovor između Srbije i Njemačke.

- Engleski proizvođač automobila i pilot Čarls Stjuard Rols prvi je u junu 1910. godine preletio kanal Lamanš u oba pravca bez zaustavljanja i prvi je britanski pilot koji je poginuo u avionskom udesu.

- Himna Grčke ima 158 stihova i najduža je na svijetu.

- Najstarija željeznička pruga na području današnje Srbije puštena je u rad 20. avgusta 1854. godine i povezivala je Belu Crkvu s dijelom Banata koji danas pripada Rumuniji.

- Američki pilot Vili Post 1933. godine obavio je prvi samostalni let oko Zemlje, koju je preletio za sedam dana, 18 časova i 49 minuta.

gkukolj · **-tončica-palončica-**

- Pravo ime Jug Bogdana, poznate ličnosti iz narodnih pjesama, bilo je Vlatko Nemanjić. Neki podaci upućuju na to da mu je čukundeda bio velik župan Stefan Nemanja.

- Luj XVI dekretom je 1785.godine naredio da maramice budu četvrtaste.