Kozjak(Lopare)

sonjica · Prijatelj foruma

Istorija Lopara

Naziv Lopare potiče, po legendi, od drevnog lopara, drvene alatke slične lopati za stavljanje tijesta u pekaru i vđenje hljeba, koje je nekada u ovom mjestu izrađivao glasoviti majstor

Po drugoj legendi, Lopare su dobile ime po stanovnicima koji su ovdje živjeli i često se tukli, što se u žargonu kaže "lopali".

O starosti Lopara ne može se sa sigurnošću govoriti. Prvi podaci o naselju potiču iz druge polovine osamnaestog vijeka, jer su ovdje bili konaci, a grđeni su na raskrsnici puteva i služili za odmaranje trgovačkih i drugih karavana. U Loparama se počinje širiti područje oko rijeke Gnjice, stvara se njena dolina, što je bilo povoljno za razvoj domaćinstava na ovom prostoru.

Neki dijelovi opštine su, po ostacima iz prošlosti, i ranije bili naseljavani, jer se u nekim selima nalaze stećci (nadgrobni spomenici iz perioda srednjeg vijeka). Najviše ih je (čak 30) na tromeđi između Tobuta, Labucke i Vukosavaca. Prema arheološkim nalazima, tvrdi se da je u ovom kraju bilo i Ilirsko naselje, još prije 2600 godina, što odgovara srednjem željeznom dobu.

Početak komunalne izgradnje vezuje se za period austrougarske vladavine (1878-1918) kada je izgrđena zgrada današnjeg opštinskog suda (ranije je to bila žandarmerijska stanica) i oba puta koji vezuju Lopare sa susjednim opštinama.

Lopare su dugo bile naselje drumskog tipa, sa dugom glavnom ulicom (prolaznim putem) kroz sredinu, i malim, često slijepim, uličicama koje se odvajaju od ove glavne. U novije vrijeme, od te glavne ulice, duge 1600 metara, račvaju se sada bolje ulice sa kućama, poslovnim i drugim objektima.

Lopare dobijaju i privredne objekte, koji opet gravitiraju na toj glavnoj ulici, što Loparama daje posebnu draž i privlačnost. Tu su ciglana, fabrika stolica, hladnjača, pogoni Dite, Pharmanove, Termala, te škole, pravoslavna crkva, hotel, administrativni centar, robna kucča, stambene zgrade...

Sudeči po onome što se sada može vidjeti u Loparama i čitavoj opštini, stanovnici ovog dijela Republike Srpske voljni su da izgrade moderan zavičaj po vlastitoj mjeri i ukusu, dovoljan da u njemu žive ljudi dobre volje, čvrsti i postojani kao njihova planina, na čijim se obroncima, visovima i visoravnima nalaze. Sada se u svako Loparsko selo može docći automobilom (u svako doba godine), telefoni i savremeni aparati u domaćinstvima su svakodnevica, a i mladost obećava - niko od djece nije ostao van školskih klupa.

I ono najvažnije - sve je manje ljudi koji žele otići iz svojih sela u gradove. Žele ostati na svojoj grudi, i na njoj stvarati uslove za savremeni život.

Lopare sve više dobijaju osmijeh modernog garda, koji od drumske varošice prerasta u privlačno mjesto u kome će se, pored privrede, razvijati i turizam. Ponos ovog kraja je voćarstvo, što će u eri očuvanja životne sredine i proizvodnji zdrave hrane imati odlučujuće mjesto.

sonjica · Prijatelj foruma

Geografski polozaj

Lopare, koje poodavno dobijaju izgled i znamenja grada, smještene su u živopisnom krajoliku, gdje planina Majevica prelazi sa svojih visova ka ravnici, Semberiji i Posavini. Odvajkada su Lopare bile centar ovog dijela Podmajevice, a danas imaju sve mogućnosti da postanu grad koji, u ekološki zdravoj sredini, može biti značajno privredno, zdravstveno i turističko središte ovog dijela Republike Srpske.

Lopare su administrativni, zdravstveni, obrazovni i saobraćajni centar istoimene opštine, koja, u sjeveroistočnom dijelu Republike Srpske, zauzima 280 kvadratnih kilometara, sa 16.828 stanovnika u 4.704 domaćinstva. Naseljenost po kvadratnom kilometru je 60,1 stanovnik ili 3,58 domaćinstva. Ova opština se graniči sa opštinama Ugljevik i Bijeljina u Republici Srpskoj, distriktom Brčko, te opštinama Teočak, Sapna, Srebrenik, Tuzla i Čelić u Federaciji Bosne i Hercegovine.

Međuetnička granica se ovdje pruža na sedamdeset kilometara. Čak trideset pet odsto teritorije ove opštine, koji joj je pripadao prije rata, sada je u Federaciji BiH.

Od potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma i uspostavljanja međuentitetske granice na Majevici, u sadašnjoj opštini Lopare nalazi se dvadeset osam većih seoskih naselja: Pukiš, Smiljevac, Koretaši, Mrtvica, Bobetino brdo, Koraj, Mirosavci, Puškovac, Milino Selo, Brusnica, Piperi, Vakuf, Pirkovci, Jablanica, Mačkovac, Kozjak, Tobut, Lopare Selo, Vukosavci, Labucka, Peljave, Lipovice, Priboj, Brijest, Podgora, Konjikovići i Potraš. Među naseljima u opštini prvo mjesto pripada Loparama, u koje se stiže modernim putem iz Priboja, sa puta Bijeljina - Tuzla.

Do potpisivanja mira i uspostavljanja međuentitetske granice, u sastavu opštine bilo je i naselje Lukavica, čije se stanovništvo raselilo u druga mjesta u Republici Srpskoj, ali najviše u Lopare.

Po popisu stanovništva iz 1993. godine, najviše stanovnika imali su Lopare (u 468 domaćinstava i 1604 stanovnika), Priboj (455 domaćinstava i 1604 stanovnika), Tobut (1489), Lopare Selo (1248 stanovnika), Jablanica (964), Mrtvica (885), Puškovac (762), Pirkovci (761), Peljave (754) itd. Broj stanovnika u Koraju, Potraši i Konjikovićima varira, ali se i ova mjesta ubrajaju u veća naselja u opštini Lopare.

U vrijeme posljednjeg rata u ovom kraju je zaštitu potražio veliki broj izbjeglih i raseljenih lica, pa sada ima 1648 raseljenih i 111 izbjeglih, ili ukupno 412 porodica.

U opštini Lopare zaposlen je 1891 radnik, od čega u državnom sektoru 1689. Na evidenciji Zavoda za zapošljavanje nalaze se 843 nezaposlena, od kojih je najviše nekvalifikovanih (375), zatim 285 kvalifikovanih i četiri sa fakultetskom diplomom.

Ovaj kraj ima 1220 penzionera, 314 ratnih vojnih invalida, od kojih je 62 od prve do pete kategorije invalidnosti. U otadžbinskom ratu je poginulo230 boraca Vojske Republike Srpske. Ima stotinu nekategorisanih ratnih vojnih invalida, 26 porodica civilnih žrtava rata i 20 invalida, takođe civilnih žrtava rata.

Ova opština, s razlogom, može ponijeti epitet opštine mladosti, jer u njoj je više od četvrtine ukupnog stanovništva koji su učenici, ne računajući mlade koji su završili školovanje.

sonjica · Prijatelj foruma

Kultura

Narodna biblioteka "Desanka Maksimović", Lopare

Bibliotekarstvo u Loparama vuče korijene još iz 1936. godine, kada je osnovana prva biblioteka sa oskudnim fondom knjiga, ali dovoljnim da bude lučonoša prosvjećivanja stanovništva ovog kraja.

Sadašnja narodna biblioteka, koja nosi ime najveće srpske poetese Desanke Maksimović, administrativno je ustanovljena 1955. godine, sa svega 375 knjiga, ali i sa brojem čitalaca koji je premašivao knjižni fond - bio je upisan čak 501 čitalac. Nešto organizovaniji rad biblioteke počinje 1958. godine, kada je u zgradi bioskopa knjižni fond imao 728 primjeraka, pa se 1958. godina usvaja kao zvanična godina organizovanog bibliotekrstva u Loparama.

Shodno ranijoj organizaciji kuturnih ustanova i djelatnosti, biblioteka je bila u sastavu Narodnog univerziteta, u kome nije mogla, zbog heterogenosti djelatnosti, dobiti svoj pravi značaj.

Od 1992. godine teku povoljnije vode za bibliotekarstvo. Sada Narodna biblioteka "Desanka Maksimović" postoji kao samostalna ustanova. Spada u red nerazvijenih biblioteka jer ima mali knjižni fond, tek 16.500 bibliotečkih jedinica i nedovoljno inventara, a što je poseban nedostatak u današnje vrijeme - bez kompjuterske opreme pa tako i bez mogućnosti uvezivanja u jedan informacioni centar.

Ipak, korisnici njenih usluga nisu nezadovoljni. Taj mali knjizni fond je raznovrstan, za sve kategorije čitalaca, počev od osnovaca do penzionera. Biblioteka prati zbivanja u izdavačkoj djelatnosti, kod nas i u svijetu i uglavnom uspijeva da nabavi dio onog što je značajno.

Ona permanentno razvija interes za knjigu: organizuje promocije, izložbe, susrete sa piscima, kao jedna ustanova kulture u ovoj opštini - i večeri sa poznatim glumcima iz Beograda i BanjaLuke. Uključena je i u akciju "Borba protiv droge" i u niz drugih akcija znacajnih za ovo podrucije.

Odnedavno, ova ustanova radi u objektu Srednjoškolskog centra u Loparama. Tu je privremeno, do izgradnje novog doma kulture, čija je gradnja započeta u jesen 2002.

sonjica · Prijatelj foruma

Malo slikovno predstavljanje

sonjica · Prijatelj foruma

Crkva

Most

sonjica · Prijatelj foruma

Spomenici

OliverMaksimovic · Početnik Domaćeg.de

Molio bih administratora ili moderatora koji je obrisao moju poruku od juče - da to više ne radi, bar ne ukoliko me ne obavijesti o razlogu zbog kog je to urađeno.

Ne vidim zašto moja poruka krši bilo koji dio pravilnika, jer sam samo nepomenuo da su tekst i slike na ovoj temi preuzete direktno sa sajta opštine Lopare, http://www.lopare.net/

Takođe, kulturno je, civilizovano, i ispravno ostaviti izvor odakle je preuzet određeni sadržaj, to je najmanje što možete učiniti kao izraz poštovanja prema onim ljudima koji su te tekstove pisali, lektorisali, objavili na Internetu, fotografisali, itd.

Pozdrav,
Oliver Maksimović, admin @ Lopare Online