Backa Palanka

sonjica · Prijatelj foruma

Istorija

Na osnovu arheoloskih nalaza i pisanih dokumenata dokazano je da su na ovim prostorima ljudi ziveli neprekidno od praistorije do danas. Prva naselja se podizu u XI veku, a naziv Palanka se pominje 1593. godine. Od XI veka na ovim prostorima ziveli su Ugari i Srbi (sto potvrdjuju slovenski srpski toponimi: Veliki i Mali Gajic, Golubnjak, Rajkovo, Risticev put, Uroska bara itd).

Podaci su uzeti iz madjarskih izvora, koji istrazuju borbe Arpadovaca ili Arpadovica u XI veku, te se mogu smatrati pouzdanim. Krajem XVI veka ove prostore zauzimaju Turci, a Karlovackim mirom 1699. godine ih definitivno napustaju. Posle toga ovde se naseljava novo srpsko stanovnistvo, te nemacko, slovacko i madjarsko. Do 1916. godine ovde postoje tri naselja: Stara, nova i Nemacka Palanka.

U XVIII veku se u Palanci pocinje razvijati privreda (proizvodnja cigle, prerada duvana, proizvodnja svile i prerada kudelje), u XIX veku razvija se prerada drveta i pocinje sa radom parni mlin. Posta je osnovana 1828. godine, pristaniste je izgradjeno 1867, prvo kreditno drustvo i telegraf 1869, a sud 1871. godine. Backa Palanka je prvu stampariju dobila 1881. a prva sijalica je upotrebljena 1886, zeleznicka pruga je izgradjena 1856, da bi telefon poceo sa radom 1904. godine.

Najstariji arheoloski nalazi su sileksi (kameno orudje) koji se mogu datirati u doba mladjeg mezolita, a najbrojniji su nalazi bronzanog doba i kasnog srednjovekovnog perioda. Na sremskoj strani opstine su brojni nalazi iz rimskog doba. Jedno od najvrednijih nalazista je "Keltski opidium" (I vek n.e.) - jedno od najbolje ocuvanih utvrdjenja toga doba, a na podrucju Celareva pronadjeno je rano srednjovekovno naselje i nekropola (od VIII do X veka) - "Menora iz Celareva".

U najznacajnije spomenike kulture ubrajaju se barokni dvorac (u kojem se cuva stilski namestaj iz poslednja tri stoleca) i barokni park porodice Dundjerski iz XIX veka, zatim vodenica i "Sremska kuca" u selu Nestin. Od sakralnih spomenika najznacajniji su ikonostasi Srpske pravoslavne crkve u Backoj palanci iz 1773, i u selima Despotovu, Silbasu i Nestinu. Crna topola, cetiri platana, mocvarni cempresi i par belorepih orlova su zasticeni spomenici prirode.

sonjica · Prijatelj foruma

Geografija
Opstina Backa Palanka zauzima povrsinu od 579 kvadratnih kilometara, sto je svrstava u grupu vecih opstina po povrsini u Autonomnoj Pokrajini Vojvodini i u SR Jugoslaviji. Prema popisu stanovnistva iz 1991. godine na podrucju opstine je zivelo 58.835 stanovnika, od cega u gradu Backoj Palanci 26.780. Ostalo stanovnistvo zivi u 13 naselja (odnosno sela): Vizic i Nestin su na sremskoj strani (preko reke Dunav) a na backoj strani opstine su: Celarevo, Karadjordjevo, Mladenovo, Obrovac, Tovarisevo, Nova Gajdobra, Gajdobra, Silbas, Parage, Despotovo i Pivnice.

Labud na ”Cvrcinoj bari�

Po nacionalnom sastavu stanovnistvo opstine je heterogeno: Srbi cine najveci deo populacije (74%), zatim Slovaci (12%), 8% stanovnistva se izjasnjavaju kao Jugosloveni, a ostalo cine Madjari, Romi, Crnogorci i Hrvati. Radno sposobno stanovnistvo (aktivno i sa licnim primanjima) cini vise od 60% ukupnog stanovnistva.

U geografskom pogledu reka Dunav spaja Opstinu sa Evropom i Crnim morem, a mreza puteva sa Novim Sadom, Somborom, Suboticom, Sidom i Hrvatskom (odnosno sa Ilokom i Vukovarom), sto je svrstava u opstine koje imaju povoljan geografski polozaj.

Mrezom magistralnih, regionalnih i lokalnih puteva u duzini od 300 kilometara povezana su sva naselja u Opstini. Deo puta Novi Sad - Sombor kod Backe Palanke je pusten u saobracaj 1996. godine. Vodovodna mreza je sprovedena na celoj teritoriji Opstine, a gasovodna u Backoj Palanci i Celarevu. Zbog svog polozaja, povoljnih klimatskih uslova (panonska ravnica, reka Dunav i obronci planine Fruske Gore) Backa Palanka ima uslove za znacajan razvoj turizma.

Ova sredina ima kontinentalnu klimu sa cetiri godisnja doba i prosecnom letnjom temperaturom od 23 stepena celzijusa.

Vesnici proleca - Rode su deo Backopalanackog pejsaza

U Opstini postoji centar za socijalni rad, u okviru koga deluje Dom za stare osobe. Zdravstvena zastita je omogucena za sve stanovnike opstine. Ambulante postoje u svim naseljenim mestima, a u samom gradu savremeni zdravstveni dispanzer (Dom zdravlja).

”Tikvara� - pogled na Ilok

Pogled na jezero Tikvaru sa terase restorana ”Carda�

sonjica · Prijatelj foruma

Turizam

Ugostiteljsko preduzece "Turist" u svojim objektima pruza smestaj i ishranu te nudi raznovrsne specijalitete ovog kraja. Lovacki specijaliteti se mogu probati u lovackim domovima: "Vranjak", i "Pivnice" i u restoranu Vojne ustanove "Karadjordjevo", Moteli "Poloj" i Motel sa rekreacionim centrom i bazenom u Celarevu su nadaleko poznati, kao i hotel "Central" u Backoj Palanci. Riblji specijaliteti se prave u restoranima "Carda" i "Kolos Carda", na obali Dunava. U sastavu firme "Sintelon" postoji ekskluzivni restoran "Grand".

Motel Celarevo

Sezdesetih godina Dunav je cesto plavio ove krajeve. Tada su izgradjeni sistemi nasipa kojima je opstina zasticena od poplava. 1965. godine je u nasem gradu podignut spomenik graditeljima i zastitnicima od poplava.

Pecaroski dom na Tikvari

U blizini Dunava je izgradjen savremeni sportsko- -rekreacioni centar "Tikvara" (sa terenima za fudbal, rukomet, kosarku, tenis). Naziv Tikvara potice od naziva camca, odnosno brodica u kome se pre 70 godina cuvala i prevozila sveza riba sve do Novog Sada. Brodic je u potpalublju imao otvore, kroz koje je ulazila voda, tako da se riba u tikvari cuvala i po nekoliko dana.

Panorama Dunava

igor-bp · Početnik Domaćeg.de

Bio sam u Backoj Palanci nedavno i mogu reci da je stvarno lep grad.Lepa priroda, dobri ljudi... Ono sto je mozda malo cudno je to sto je vecina automobila sa registarskim oznakama VU, OS, ZG... mada ima dosta i Slovenaca, kao da smo jos u SFRJ. Dobro ipak se grad nalazi na granici sa Hrvatskom a u Srbiji je hrana mnogo jeftinija nego tamo. Slicna je situacija u Iloku u Hrvatskoj gde ima mnogo NS vozila jer je tamo tehnika jeftinija a jos kad ti vrate PDV...

pinkie · Prijatelj foruma

Opstina ima veoma razvijenu sportsku tradiciju: proizvela je svetske i olimpijske pobednike (u kajaku), Zenski kosarkaski klub "Backa Palanka" je stigao do cetvrtfinala kupa "Lilijane Ronketi", u Tovarisevu se tradicionalno odrzava sempionat u moto krosu, rukometni klub "Sintelon" je u I saveznoj ligi - bio je finalista kupa Jugoslavije, a u amaterizmu Backa Palanka spada u jednu od najspotrskijih sredina u Jugoslaviji. U sportsko-rekreativnom centru "Tikvara" odrzavaju se mnoge sportske aktivnosti. Nedavno je osnovan ”Elit kayak club�, a postoji i kajak klub ”Sintelon�.

pinkie · Prijatelj foruma

U Opstini ima trenutno preko 700 preduzeca, medju kojima su najveci "Sintelon" - jedan od najuglednijih proizvodjaca PVC podnih obloga i tepiha u Evropi, a otvorio je fabrike u Rusiji "Sinteros" i Ukrajini "Vinisin"; AIK Backa Palanka - proizvodnja hrane; PIK "Podunavlje" - poljoprivredna i industrijska proizvodnja u Celarevu; Zemljoradnicka zadruga Pivnice;"Duvankoop" - proizvodnja i obrada duvana; proizvodnja masina i alatki, poljoprivrednih masina i pumpnih automata u holding preduzecu "Majevica"; "Nopal" - najznacajniji jugoslovenski proizvodjac elektroinstalacionog materijala; "Jedinstvo" - proizvodjac metalne galanterije za domacinstvo; "Merkur" - svetski poznat proizvodjac kozne i metalne galanterije, itd.

Poljoprivreda kao znacajan potencijal opstine raspolaze sa vise od 45.000 hektara obradivih povrsina (ciji je veci deo, preko 70%, u privatnom vlasnistvu).

Backa Palanka se ubraja medju 10 najrazvijenijih opstina u Vojvodini.

pinkie · Prijatelj foruma

Na ovim prostorima se susrecu uticaji razlicitih kulturnih obrazaca: srednjoevropskog, tradicionalno-srpskog i modernog zapadnoevropskog.

U kulturi trenutno postoje i rade ove institucije: Narodna biblioteka "Veljko Petrovic", Ustanova za kulturu "Hazar", Muzej grada, Knjizevno drustvo "Dis", Matica Slovacka (a ovih dana se otvara veoma lep Slovacki dom).

Nasa sredina je poznata po radu amaterskih kulturno-umetnickih drustava, koja neguju i cuvaju tradiciju (srpsku i slovacku): KUD "Kosta Abrasevic", KUD "Petar Kocic" - Celarevo, KUD "Dr Mladen Stojanovic" Mladenovo, SKUD Pivnice, Amatersko pozoriste "Jan Ceman" - Pivnice, KUD "Svetozar Markovic" - Obrovac, KUD ”Blagoje Parovic� - Gajdobra, Knjizevni klub ”Jovan Ducic� - Gajdobra... Nedavno je formirano i udruzenje likovnih umetnika Backe Palanke.

U okviru tehnicke kulture postoje sledeci klubovi: Aero klub (padobranstvo i aviomodelarstvo), Auto moto drustvo, Radioamaterski klub, Klub inzenjera i tehnicara u poljoprivredi, Klub pedagosko-tehnicke kulture, Foto-kino klub u Pivnicama.

pinkie · Prijatelj foruma

Arheološka nalazišta

Na teritoriji opštine Bačka Palanka nisu vršena obimnija arheološka iskopavanja. Na osnovu evidencije lokaliteta koja se vodi u Muzejskoj jedinici, do sada su na teritoriji opštine zabeležena 33 arheološka nalazišta.Najbrojniji su nalazi bronzanog doba i kasnog srednjovekovnog perioda. Još krajem 19. i početkom 20. veka na širem području grada evidntirani su nalazi iz praistorije, rimskog i turskog perioda: keramičke posude, bronzanodobne narukvice, ostava keltskog novca iz okoline Obrovca, turski materijal iz okoline Bagremare i drugo. Ovaj materijal se delom nalazi u Budimpešti, a delom u Narodnom muzeju u Beogradu. Sistematska iskopavanja n ateritoriji opštine do sad su vršena na dva lokaliteta: praistorijsko nalazište "Golokut" kod Vizića i ranosrednjovekovno naselje sa nekropolom na granici bačkopalanačkog i čelarevskog atara lokalitet "Ciglana". Većina ostalih terena evidentirana je rekognosciranjima u okviru kojih je vršeno površinsko prikupljanje materijala.
Teren na kome leži bačkopalanačka opština bio je gusto naseljen od najstarijih vremena.

--------------------------------------------------------------------------------

Fruškogorske padine i početak velike nizije na levoj obali reke (Alf�ld), oduvek su motivisali stanovnike za naseljavanje. Dunav je često bio glavna saobraćajnica kojom su se širile praistorijske kulture, a palanačka teritorija se nalazila na putu tog širenja. U ranijem periodu teritorija Palanke imal aje sem Dunava, na svojoj zapadnoj i severnoj strani, još dva vodotoka: reke Mostongu i Jegričku, na čijim su se obalama ljudi takođe često naseljavali.

--------------------------------------------------------------------------------

Najstariji arheološki nalazi sa teritorij opštine potiču iz mezolita. Na lokalitetu "Bagremara", severno od grada (stara obala Dunava), otkriveni su sileksi (kameno oruđe- mikroliti), koji se mogu datovati u mlađi mezolit. Po svojim odlikama (geometrijalizacija - oblika su trapeza), najbliži su tardenoasienu. Za period proto-neolita vezan je do sada neistražen lokalitet na potezu Poloj sa bližom oznakom "Obala Dunava". Kameni i koštani materijal sa ovog lokaliteta, koji se može otkriti samo prilikom niskog vodostaja, pokazuje odlike kulture Lepenskog Vira.

--------------------------------------------------------------------------------

pinkie · Prijatelj foruma

Prve zemljoradničke kulture sa leve obale Dunava poznate su, takođe, samo zahvaljujući površinski sakupljenom materijalu. Jedan od takvih lokaliteta je "Suljkovača" u ataru Tovariševa, a nalazi se severoistočno od sela. Istočno od sela Gajdobra, otkriveno je još jedno neolitsko nalazište, u okolini Rajsovog salaša, a u okolini sela Silbaša nalazi se lokalitet "Šerov salaš" sa materijalom istog perioda. Neolitski materijal susreće se i u okolini polojske i čebske šume i u okolini Bagremare. Sistematski istraživano naselje iz neolitskog perioda nalazi se kod sela Vizić u Fruškoj gori, to je lokalitet "Golokut". Ovo naselje pripada najstarijoj neolitskoj kulturi - starčevačkoj kulturnoj grupi (datuje u sredinu 5. milenijuma oko 4500 - 4200 godina pre nove ere). Naselje se nalazilo na jednoj prirodnoj uzvisini u blizini izvora, a trajalo je kroz nekoliko faza.

Eneolitski nalazi (bakarno doba) se susreću na lokalitetima na desnoj obali Dunava, na fruškogorskoj visoravni, uz sam odron prema Dunavu u blizini sela Neština. Najbogatije nalazište je lokalitet " Kuluštra - Crkvine" koje je imalo povoljan strateški položaj za osnivanje naselja nosilaca eneolitskih kultura. Najčešći nalazi sa ovog lokaliteta vezani su za vučedolsku kulturnu grupu (kraj 3. i početak 2.milenijuma pre nove3 ere, rana faza Vučedola). Područje na kome se pomenuti lokalitet nalazi ugroženo je poljoprivrednim radovima i erozijom. Vučedolsko naselje , koje se verovatno nalazilo na ovom području, bilo je podignuto na višem terenu koji je spiranjem i oranjem nestao.

Arheološka nalazišta

Na teritoriji opštine Bačka Palanka nisu vršena obimnija arheološka iskopavanja. Na osnovu evidencije lokaliteta koja se vodi u Muzejskoj jedinici, do sada su na teritoriji opštine zabeležena 33 arheološka nalazišta.Najbrojniji su nalazi bronzanog doba i kasnog srednjovekovnog perioda. Još krajem 19. i početkom 20. veka na širem području grada evidntirani su nalazi iz praistorije, rimskog i turskog perioda: keramičke posude, bronzanodobne narukvice, ostava keltskog novca iz okoline Obrovca, turski materijal iz okoline Bagremare i drugo. Ovaj materijal se delom nalazi u Budimpešti, a delom u Narodnom muzeju u Beogradu. Sistematska iskopavanja n ateritoriji opštine do sad su vršena na dva lokaliteta: praistorijsko nalazište "Golokut" kod Vizića i ranosrednjovekovno naselje sa nekropolom na granici bačkopalanačkog i čelarevskog atara lokalitet "Ciglana". Većina ostalih terena evidentirana je rekognosciranjima u okviru kojih je vršeno površinsko prikupljanje materijala.
Teren na kome leži bačkopalanačka opština bio je gusto naseljen od najstarijih vremena.

--------------------------------------------------------------------------------

Fruškogorske padine i početak velike nizije na levoj obali reke (Alf�ld), oduvek su motivisali stanovnike za naseljavanje. Dunav je često bio glavna saobraćajnica kojom su se širile praistorijske kulture, a palanačka teritorija se nalazila na putu tog širenja. U ranijem periodu teritorija Palanke imal aje sem Dunava, na svojoj zapadnoj i severnoj strani, još dva vodotoka: reke Mostongu i Jegričku, na čijim su se obalama ljudi takođe često naseljavali.

--------------------------------------------------------------------------------

Najstariji arheološki nalazi sa teritorij opštine potiču iz mezolita. Na lokalitetu "Bagremara", severno od grada (stara obala Dunava), otkriveni su sileksi (kameno oruđe- mikroliti), koji se mogu datovati u mlađi mezolit. Po svojim odlikama (geometrijalizacija - oblika su trapeza), najbliži su tardenoasienu. Za period proto-neolita vezan je do sada neistražen lokalitet na potezu Poloj sa bližom oznakom "Obala Dunava". Kameni i koštani materijal sa ovog lokaliteta, koji se može otkriti samo prilikom niskog vodostaja, pokazuje odlike kulture Lepenskog Vira.

--------------------------------------------------------------------------------

Prve zemljoradničke kulture sa leve obale Dunava poznate su, takođe, samo zahvaljujući površinski sakupljenom materijalu. Jedan od takvih lokaliteta je "Suljkovača" u ataru Tovariševa, a nalazi se severoistočno od sela. Istočno od sela Gajdobra, otkriveno je još jedno neolitsko nalazište, u okolini Rajsovog salaša, a u okolini sela Silbaša nalazi se lokalitet "Šerov salaš" sa materijalom istog perioda. Neolitski materijal susreće se i u okolini polojske i čebske šume i u okolini Bagremare. Sistematski istraživano naselje iz neolitskog perioda nalazi se kod sela Vizić u Fruškoj gori, to je lokalitet "Golokut". Ovo naselje pripada najstarijoj neolitskoj kulturi - starčevačkoj kulturnoj grupi (datuje u sredinu 5. milenijuma oko 4500 - 4200 godina pre nove ere). Naselje se nalazilo na jednoj prirodnoj uzvisini u blizini izvora, a trajalo je kroz nekoliko faza.

Neolitski žrtvenik, rekonstruisan, lokalitet "Nikolaševića njiva", u blizini Bagremare Tri kamena rezača i strelica, lokalitet "Nikolaševića njiva" (sileksi crvenkaste boje kamena)

--------------------------------------------------------------------------------

Eneolitski nalazi (bakarno doba) se susreću na lokalitetima na desnoj obali Dunava, na fruškogorskoj visoravni, uz sam odron prema Dunavu u blizini sela Neština. Najbogatije nalazište je lokalitet " Kuluštra - Crkvine" koje je imalo povoljan strateški položaj za osnivanje naselja nosilaca eneolitskih kultura. Najčešći nalazi sa ovog lokaliteta vezani su za vučedolsku kulturnu grupu (kraj 3. i početak 2.milenijuma pre nove3 ere, rana faza Vučedola). Područje na kome se pomenuti lokalitet nalazi ugroženo je poljoprivrednim radovima i erozijom. Vučedolsko naselje , koje se verovatno nalazilo na ovom području, bilo je podignuto na višem terenu koji je spiranjem i oranjem nestao.

Zdela rađena rukom od pečene zemlje, ukrašena belom inkrustacijom, vučedolska grupa, lokalitet "Kuluštra - Crkvine" Tri utege za ribarske mreže lokalitet "Kuluštra"

--------------------------------------------------------------------------------

Među nalazištima praistorijskog perioda najbrojniji su bronzanodobni lokaliteti. Poznata nam je posuda iz bronzanog doba pronađena u samom gardu (lokacija "Ulica Ive Lole Ribara") koja pokazuje karakteristike srednjeg bronzanog doba.U neposrednoj blizini grada, prilikom izgradnje motela "Poloj", otkriveno je bronzanodobno naselje. Rekognosciranjem terena konstatovan je u blizini motela grob iz tog perioda, sa pokojnikom sahranjenim u zgrčenom položaju, orijentacije istok - zapad, sa siromašnim prilogom grobne keramike. Severno od grada, iza šume Bagremara (ili Popina šuma), nalazi se lokalitet "Turski breg", na kome se, takođe, sporadično pronalazi bronzanodobni materijal. U okolini sela Pivnice na potezima "Veliti atovi", "Čijerni at" i "Srpski vinogradi" (ili Dingov salaš), rekognosciranjem je utvrđeno prisustvo bronzanodobne keramike, a prema konfiguraciji terena moguće je zaključiti da se radi o tumulima. Slični tumuli susreći se u blizini Despotova, na potezu "Atovi", koji se nalazi južno od naselja. Bronzanodobna posuda sa karakteristikama vatinske kulturne grupe (kraj ranog bronzanog doba) pronađena je prilikom zemljanih radova na granici neštinskog i susečkog atara.

pinkie · Prijatelj foruma

Kontinuirani život na ovom terenu nastavio se kroz rano gvozdeno doba, ali zbog neistraženosti terena nije moguće odrediti lokalitete ovog perioda. Za pozno gvozdeno doba, međutim, sasvim sigurno je vezan lok "Keltski opidum", koji se datuje u prvi vek pre nove ere. Ovaj lokalitet pripada najmlađoj fazi ranog gvozdenog doba u Podunavlju i predstavlja jedno od najbolje očuvanih utvrđenja toga doba u Evropi. Rekognosciranjem terena u proboj sondi je otkrivena substrukcija bedema elipsoidnog utvđenja od zemlje. Erozijom i poljoprivrednim radovima znatno su oštećeni ovi bedemi ispred kojih su se nalazili rovovi, a u njihovom gornjem delu palisad. Unutar utvrđenja konstatovani su objekti u vidu poluzemunica, u kojima su pronađeni ostaci keramičkih sudova latenskog tipa, gvozdene alatke i žrvljevi. Ispred nasipa na kome se nalazio palisad otkrivena su dva rova koji su služili za sprovođenje vode iz Dunava oko utvrđenja, pošto je tok reke išao u prošlosti nešto severnije od današnjeg. Ovo utvrđenje, koje se razvijalo na susretu dvaju era, imalo je važnu ulogu, akako u privredno - trgovačkom, tako i u vojno - političkom pogledu.
--------------------------------------------------------------------------------
Osim spomenutog "Keltskog opiduma", latenski materijal se susreće i na lokalitetu "Miševac", koji se nalazi na desnoj obali Dunava, a koji je dostupan pri veom aniskom vodostaju. Sa tog lokaliteta površinskim prikuplajnjem pronađene su fibule, keramika i novac keltskog perioda.
--------------------------------------------------------------------------------
Deo opštine koji se prostire na ograncima Fruške gore nekada se nalazio u sastavu Rimske granice tzv Podunavskog limesa. Područje na levoj obali reke korišćeno je u to vreme kao grudobran utvrđene granice. Leva obala reke bila je teritorija van administrativnog sklopa Rimske imperije, naseljena najpre iliskim, a zatim sarmatskim plemenima (Jazigima). Na ovoj teritoriji Rimljani i Varvari su se suretali ili kao protivnici ili kao saveznici u zavisnosti od istorijskog trenutka. Utvrđenja na limesu podizana su i na levoj obali reke na većim rastojanjima (castrum in barbarico).
--------------------------------------------------------------------------------
Arheološka slika okoline Palanke za ovaj period može se pretpostaviti na sledei način. Naspram Palanke, ana teritoriji Iločk etvrđave, nalazilo se utvrđenje Cuccium. Uzvodno na desnoj obali reke u blizini ušća Drave u Dunav, nalazila su se dva kastruma, jedan kod Sotina i drugi kod Dalja. Ova utvrđenja nosila su nazive Cornacum i Teutoburgium. Nizvodno od Iloka, u Blizini Banoštora, nalazilo se važno utvrđenje Bononia Malata (ili Milata prema starijim autorima), koje je imalo ulogu pristaništa na granici Panonije inferior (naziv rimske provincije) u kome je boravila jaka posada. Na suprotnoj obali, naspram Bononije, izgrađen j u Dioklecijanovo vreme (oko 293. godine) kastrum Onagrium, čiji su ostaci konstatovani na lokalitetu "Kuva", u blizini sela Begeča. Uz rimske nalaze na ovom lokalitetu, rekognosciranjem je zabeleženo i sarmatsko naselje. sim toga o rimskom materijalu na levoj obali reke postoje podaci, ali je veom ateško na osnovu njih izvesti preciznije zaključke. Naime, naspram ušća Drave u Dunav otkriven je rimski građevinski šut. Na osnovu tih oskudnih nalaza i činjenice da je ovo vrlo važna strateška tačka, moguće je samo pretpostaviti da se na levoj obali reke nalazilo utvrđenje contra Teutoburgium. Rimski materijal, građevinska plastika i metalni predmeti, nađeni su južno od utvrđenja Bač, na mestu gde su evidentirani ostaci crkve - rotonde posvećene sv. Đorđu.
--------------------------------------------------------------------------------
U okolini sela eština i Vizića, otkrivan je od vremena do vremena, rimski materijal, na primer: rimska opeka konstatovana je na lokalitetu "Kuluštra", severozapadno od Neština, a juozapadno od Vizića otkriveno je mnoštvo rimske keramike (imitacija terra sigillate sa mitološkim temama i predstavama gladijatorskih borbi), zatim fibule, jedan rimski mač, mnoštvo igala i nekoliko primeraka rimskog novca. Na osnovu materijala pronađenog u blizini Vizića moguće je zaključiti da se na ovom području nalazila manja vila rustika. Ovome ide u prilog Dijanin žrtvenik, koji je pronađen između Iloka i Suseka.
--------------------------------------------------------------------------------
Na levoj obali reke, na teritoriji grada Bačka Palanka, kao i u bačkopalanačkom ataru, nema tragova rimskog materijala, ali je realno pretpostaviti da se između Palanke i Iloka nalazio pontonski most za prebacivanje vojnika u vreme kada se pojavljivala opasnost za utvrđenje Onagrium.
Na granici bačkopalanačkog i čelarevskog atara, na površini od nekoliko stotina hektara na lokalitetu "Ciglana" rasprostiru se rao-srednjovekovno naselje i nkropola, koji pripadaju vremenu seobe naroda, nagde od 9. do 10. veka. Brojni nalazi ženskih, muških i dečjih ukrasnih predmeta, korišćenih za odeću, nakit, posude od keramike, koštani predmeti, pršljecni za vreteno, metalni delovi opreme konja, brojni nalazi posudica za livenje metala, tajanstveni fragmenti rimskih cigli sa urezanim simbolima jevrejskog kulta (menora), i mnoštvo drugih nalaza, svrstava ovaj lokalitet među nalazišta svetskog značaja. Osteološki materijal ovih grobova pokazuje karakteristike ljudi mongoloidnog tipa, a najnovija istraživanja ukazuju na uporedno prisustvo jedne populacije indoevropskog tipa. rojni nalazi na lokalitetu "Ciglana" otvaraju mogućnosti za dugogodišnja buduća multidisciplinarna istraživanja.

--------------------------------------------------------------------------------
Kasnih srednjovekovnih nalaza ima u blizini svakog naselja opštine. Mnoštvo srednjovekovne tzv. slovenske i kasno - srednjovekovne keramike (polirana turska keramika) prisutno je u blizini Bačke Palanke na lokalitetu "Kerestur", koji se nalazi istočno od grada. Na likalitetu "Tuski breg", severno od grada, vršena su 1986. godine orijentaciona iskopavanja kojima je otkriven materijal kasnog srednjeg veka. Otkrivena j nekropola sa masovnim grobnicama koje verovatno potiču iz perioda čestih epidemija.
--------------------------------------------------------------------------------
U vreme procvata srednjovekovnog grada Bača, krajem 14. u 15. i početkom 16. veka, kroz teritoriju naše opštine prolazio je put Bač-Petrovaradin. Ostaci tog puta nalaze se u blizinii sela Tovariševa (severno od naselja), južno od Paraga, severno od Gajdobre, odnosno južno od Silbaša.
Veoma važnu ulogu u srednjem veku imalo je naselje Bukin (Mladenovo) sa svojom okolinom, koje se prvi put pod tim imenom pominje 1308. godine. Naselje je bilo podignuto na obali Mostonge, koja je u to vreme bila plovna. Za oavj teren vezani su podaci iz 11. veka koji beleže podizanje crkve na ušću Mostonge u Dunav. Podigao ju je ugarski kralj Stjepan, a pripadala je kaločkoj, odnosno bačkoj biskupiji. Verovatno da su ovoj crkvi gravitirale naseobine u bližoj okolini. Na granici atara Bačke Palanke i Bača na potezu Felić (koji se može povezati sa naseljem Feldyhaz, prema mađarskim izvorima) nalaze se ostaci temelja jednog sakralnog objekta, a u blizini kapele sv. Antuna uništavan je godinama od strane meštana, pošto su ostaci sakralne građevine korišćeni kao materijal za podizanje novih objekata. U blizini istog lokaliteta Hencelman (Henzelmann) je 1870. godine otkrio ostatke izvesne stražarnice (objekat se verovatno nalazio u sistemu odbrane srednjovekovnog Bača).

--------------------------------------------------------------------------------

Prilikom rušenja salaša koji se nalazio u blizini puta Bač - Mladenovo, u njegovim temeljima je otkriven grb od peščara, koji se može vezati za sedamdesete godine 18. veka. Na istom lokalitetu nađena je srednjovekovna keramika i delovi građevinskih ukrasa od kamena. Ovi kameni nalazi korišćeni su za vreme gradnje salaša kao građevinski materijal.

--------------------------------------------------------------------------------

Na osnovu arheološke slike sa područja opštine i pisanih podataka, može se zaključiti da je i nalevoj i na desnoj obali Dunava, kao i u prostoru istočno i južno od Mostonge i Jegričke, čovek prisutan od praistorije do danas. Većina konstatovanih lokaliteta je neistražena. Na osnovu do sada poznati činjenica sasvim je sigurno da je veći deo opštine, koji se nalazi na levoj obali Dunava, kroz istoriju delio sudbinu nizije na čijem se rubu nalazi. Ma koliko se arheološki materijal nađen na ovom prostoru uklapa u uobičajene nalaze sa lokaliteta Panonije, ovaj kraj imao je i svoje osobenosti u razvoju (što dokazuju artefakta kulture Lepenskog vira) i srednjovekovno naselje sa nekropolom kod Čelareva). Deo teritorije opštine koji se nalazi na desnoj obali Dunava gravitirao je zbivanjima istorije fruškogorskih oblasti. Veza između ova dva prostora, na suprotnim obalama reke, postojala je od najstarijih vremena. Uticaji pojedinih kultura, iako su se često zaustavljali na reci, isto su se tako širili preko nje, atako da je Dunav istovremeno bio i granica i spona među njima.

pinkie · Prijatelj foruma

Kolonizacija bačkopalanačkog sreza i Bačke Palanke 1945/46. godine

23. avgusta 1945. godine usvojen je Zakon o agrarnoj reformi i kolonizaciji. Ovim zakonom će 1 647 305 hektara, od toga 668 412 u Vojvodini, biti podeljeno novim vlasnicima. Ubrzo posle usvajanja Zakona, u Vojvodinu stižu kolonisti iz: Bosne i Hercegovine, Banije, Like, Koduna, Crne Gore, Dalmacije, Sandžaka, Srbije, Makedonije, Slovenije i sa Kosova. Za kratko vreme, na nova ognjišta stiglo je oko 250 000 ljudi, i tako kolonizaciju u socijalističkoj Jugoslaviji pretvorilo u najveću sobu naroda u poslednjih 300 godina na Balkanu.
Organizovana kolonizacija je izvršena krajem 1945. i tokom 1946. godine, ali je doseljavanje u ove krajeve trajalo sve do 1948. godine. Kolonisti su se naselili u 114 vojvođanskih mesta, a mnogima od njih su dali nova imena, koji su ih podesćali na rodni kraj i heroje koji su ih četiri ratne godine vodili u borbi za slobodu. Čib je postao Čelarevo, Bukin - Mladenovo, Buljkes - Bački Maglić, Šupljaja - Krajišnik, Parabuć - Ratkovo Torža - Savino selo itd.
U Bačku Palanku doseljen je živalj iz: Drvara, Bosanskog Grahova, Bihaća, Cazina, Bosanskog Petrovca; u Mladenovo iz: Bugojna, Glamoča, Prozora, Kupresa, Livna i Bosanske Krupe; u Gajdobru iz: Mostara, Nevesinja, Stoca, Trebinja; u Novu Gajdobru iz: Gacka, Ljubinja, Stoca, Trebinja; u Obrovac iz: Jajca, Livna, Travnika, Duvna i Bugojna; u Čelarevo iz Bosanskog Petrovca; u Tovariševo iz: Duvna, Livna, Bosanske Krupe, Bosanskog Grahova i Bijeljine. Ukupno je kolonizirano, zajedno sa Bačkom Palankom, sedam naselja u bačkopalanačkom srezu.
Kolonisti su se teško prilagođavali novim uslovima života, a naročito novom podneblju. Mnogima nije odgovarala klima, žalili su se na vodu, mnogi nisu bili navikli na ovakav način poljskih radova, bila je jaka nostalgija za starim krajem. Starosedeoci i nova vlast, međutim, činili su izuzetne napore da se sve te i druge, teškoće, prebrode. Organizovani su brojni kursevi na kojima su doseljenici sticali znanja iz higijene, iz vođenja domaćinstva, iz poljoprivrede, a odmah su počeli da rade i kursvi za opismenjavanje, jer je bilo dosta nepismenih.
Naseljavanje teritorije bačkopalanačkog sreza počelo je već krajem 1945. godine, i to tokom novembra i decembra, ali je većina kolonista došla u januaru 1946. godine. Na područje sreza Bačka Palanka, doselile su se 2594 porodice sa 15747 žitelja.

pinkie · Prijatelj foruma

Skupština opštine Bačka Palanka na sednici od 23.06.1968. godine donela je odluku o dopuni Statuta opštine, kojom je utvđeno da "Opština ima svoj amblem". Ova odredba Odluke o ustanovljenju amblema (grba) opštine uneta je u Statut kao novi član 6-2. Kasnijom izmenom Statuta odredba o amblemu opštine utvđena je članom 7 Statuta.
Sednica od 23. juna 1968. godine bila je i svečana sednica Skupštine opštine koja je održana povodom završetka radova na izgradnji odbrambenog nasipa od poplava Dunava i trogodišnjice odbrane od velike poplave 1965. godine.
Obrazloženje amblema opštine dao je na ovoj sednici Skupštine opštine, potpredsednik Boško Samardžija u ime OK SSRN Bačka Palanka. U obrazloženju je pored ostalog rečeno:
"Poznato je da pri stvaranju amblema, grbova i drugih simbola gradova i naroda odlučujuću ulogu imaju izuzetno retki, dramatični i značajni događaji, koji dobijaju trajno mesto u njihovoj istoriji".
"Poplava Dunava 1965. godine zapretila je da uništi plodove rada više generacija i za Bačku Palanku i okolinu predstavlja, upravo, jedan takav trenutak. Odbrana priobalnih naselja od poplave 1965. godine zauzima najistaknutije mesto u istoriji ove komune. Poznato je da ni ovaj grad, kao ni priobalna naselja opštine, od kada postoje pisana dokumenta o njima, nikada nisu doživeli ovako dramatične trenutke, pa je i normalno što su taj događaj - poplava i uspešna odbrana ljudi od vodene stihije, uzeti kao osnovni moto za nastanak ovog amblema, koji će svojom simbolikom podsećati buduće generacije na te sudbonosne događaje."
Na izgrađenom nasipu, kao sigurnoj brani od budućih visokih voda, podignuto je simbolično spomen obeležje u obliku brane. Ovo obeležje se nalazi na preseku nasipa i puta prema Dunavu, koji je zapravo produžetak ulice Veselina Masleše.Ovo spomen obeležje je građeno prema ideji i nacrtu Milana Pališaškog, dipomiranog inženjera arhitekture iz Beograda, inače rođenog u Bačkoj Palanci. Spomen obeležje simbolično predstavlja Dunav, kao stihiju koja ugrožava grad, i snažnu ruku branilaca koja ga je zaustavila. a ovom spomen obeležju postavljena je bronzana ploča na kojoj su upisane sledeće reči:

"Velika je tvoja snaga Dunave,
To si nam pokazao 1965. godine,
Ali još je veća snaga ljudske solidarnosti,
Koja te je ukrotila."

Autor ovog teksta je profesor Ekonomske škole u Bačkoj Palanci, Slobodan Mihailović.
Idejno rešenje amblema (grba) dao je akademski slikar Mateja Rodiči iz Beograda, a uz saglasnost Milana Pališaškog nacrt spomen obeležja stavljen je na amblem.
U obrazloženju predloga amblema, slikar Mateja Rodiči je rekao:
"Dve su osnovne težnje sadržane u amblemu Bačke Palanke kao najstarije i uvek prisutne u životu mesta: kao oploditi - obraditi zemlju i sa nje izvući bogatstvo za dalji napredak i kako sačuvati stečeno od stihije, nepogoda i drugih nedaća. Jedan datum ste zabeležili u vašoj istoriji kao vrednu uspomenu kada ste uspeli da odbranite vaše mesto od stihije, ali je uslov bio da se svi angažuju, svi suprotstave,a uspeh nije izostao. To je bio momenat svesti o shvatanju da sve što ste kroz godine i godine stvorili možete samo i jedino složno i zajedničkim snagama odbraniti."
Amblem opštine predstavlja ašov, kao osnovni alat čovekovih ruku, u obliku štita. Ovim je na simboličan način rečeno da tim sredstvom čovek radi, a u isto vreme i štiti ono što je radom stvorio. Ovaj znak ašova-štita uokviren je klasjem žita, koje predstavlja karakteristiku ovog kraja - žitnicu. Na samom ašovu-štitu je nacrt nasipa i spomen obeležja na njemu, kojim je preprečena vodena stihija, naznačena u donjem desnom delu amblema ispod nasipa. Preko nasipa, u gornjem levom delu amblema, ocrtava se nebo sa zvezdom "koja simboliše novu zoru, nov život." Oko ašova-štita i klasja omotana je traka na kojoj je u vrhu amblema ispisana godina uspešne odbrane od poplave, 1965, a ispod amblema ispod vrha ašova, napisan je naziv opštine: Bačka Palanka.
Usvajajući ovakvo rešenje amblema-grba opštine, u obrazloženju, na svečanoj sednici od 23. juna 1968. godine, je rečeno "da usvajanjem ovog simbola naše pobede nad stihijom, ujedno, na najbolji mogući način, odajemo priznanje svima onima koji su te, sudbonosne 1965. godine, učinili sve kako bi se zaustavile mutne vode Dunava da ne potope naš grad i okolinu."