Kala (Etiopski Zmijanac, Sobna Kala, Zantedeshija)

Baraba · Džentlmen

Poznato je osam vrsta roda Zantedeshija i sve potiču iz Afrike. Već dugo poznata biljka, sobna biljka, sobna kala raste u vlažnim, močvarnim područjima, pokrajina Kapland i Natal, koja u letnjem razdoblju potpuno presušuje. Za nas je ova sobna biljka, poznatija pod imenom sobna Kala, nešto posebno. U svojoj pra-domovini samoniklo, gotovo kao korov, najčešće se uzgaja, kao što pokazuje i njen nekadašnji naziv, kao sobna bijka, lončanica. Jednako je lepa i zanimljiva kao rezano cveće zbog svojih posebnih cvetova na dugim stabljikama. Kao lončanica etiopski zmijanac će izrasti u visinu jedva 50 cm. Nasuprot tome, cvetne stabljike biljke uzgajane za rezano cveće, mogu dostići visinu od impozantnih 1,50 m. Kao kod svih različitih pripadnika porodice kozlaca, cvetići su sakupljni u žućkasti blistavi klip. Levkasti omotač oko klipa zapravo je beli površni list čiji je zadatak domamljivanje insekata radi oprašivanja. U stručnoj terminologiji ovaj list se naziva "spatha".
Za ljubitelje cveća zanimljiva je činjenica da odnedavno postoji u ponudi i sorte za žutim ili ružičastim površnim listom, a osim toga mogu se sa uspehom uzgajati na otvorenim površinama.
Ime Zantedeshija ova biljka ne nosi oduvek. Ranije je bila svrstana pod nazivom "Kala", a u narodnom govoru je nazivana "Zmijanac" - takođe i nemački naziv "Zmijski koren" ukazuje prema predanjima na pokušaj lečenja ujeda zmije, gomoljastim korenom otrovne, močvarne, domaće Kale. Kasnije će naziv biti promenjen, i to u čast Italijanskom fizičaru i botaničaru Francescu Zantedeshiju, koji je živeo od 1773 - 1846 god, profesoru Univerziteta u Padovi. Danas, u opštoj upotrebi zadržao se osnovni naziv roda i vrste zbog čega je ova biljka i dalje poznata pod imenom Kala.
Kale su već decenijama poznate kao veoma lepo i kvalitetno rezano ceće. Najčešće se upotrebljava za pravljenje venčanih buketa, reprezentativnih aranžmana, dok se forme manjeg rasta gaje kao saksijsko cveće.
Kod gajenja saksijskih vrsta ulončavanje cvetastih gomolja obavlja se u Avgustu ili Septembru mesecu. Saksija za ulončavanje je prečnika 12 - 14 cm. Kale traže nešto težu zemlju koja mora biti bogata humusom i hranjivim materijama. Često se koristi mešavina baštenske zemlje, toplolejske zemlje i treseta. Biljkama najbolje odgovara neutralna reakcija zemljišta ali dobro rastu i u slabokiselim ili alkalnim zemljištima. Zahtevi za vodom su veoma veliki, pa zalivanje mora biti često i obilno. Zahtevi za hranjivim materijama su isto tako veoma veliki. Dvonedeljno prihranjivanje je neophodno. Zbog veoma bujnog rasta potreba za azotom je takođe velika. Kod rane avgustovsko - septembarske sadnje cvetanje će početi Oktobra meseca, a najveći intenzitet postići će se u rano proleće. Nakon prestanka cvetanja, krajem Aprila i početkom Maja meseca, treba prekinuti sa zalivanjem jer tada dolazi period mirovanja posle kojeg opet cveta.

(cvecara-neven.com)

dameski · Prijatelj foruma

moje omiljeno cvece, pored ruze