Istorija Albanije

Charmed · Malo ~ mače ~

U albanskoj istoriografiji vlada misljenje da su Albanci potomci starih Ilira (jedno vece ilirsko pleme zvalo se Albanoi). Ova teza je, medjutim, od mnogih stranih istrazivaca osporena. Po misljenju Milutina Garasanina »Albanci su nastali iz ostataka neromanizovanog paleobalkanskog stanovnistva tih podrucja, medju kojima je bilo sigurno i ostataka Ilira i Dardanaca«. Drugim recima, »ne moze se (...) govoriti o Albancima kao direktnim i neposrednim nastavljacima Ilira i Dardanaca, o jednostavnoj zameni imena starih naroda novim imenom, jer ti stari narodi u vremenu kada pocinje proces formiranja Albanaca vise kao takvi nisu postojali«. Sami sebe Albanci zovu Skipetarima (Shljipetar) i dele se, po jeziku i etnografskim specificnostima, na severne - Gege (kojima pripadaju i Albanci na Kosovu) i juzne - Toske. Granica im je, otprilike, reka Skumba (Skumbin). Od 1908. godine sluze se zajednickim pismom - latinicom. Pod svojim danasnjim imenom prvi put se pominju 1043. godine.

Charmed · Malo ~ mače ~

Starosedeoci

Iliri, indoevropski narod, koji se bio raspao na mnogobrojna plemena, naselio je, negde oko hiljadite godine pre n. e. i podrucje danasnje Albanije. Ova plemena duz jadranske obale rano su dosla u dodir sa grckom kulturom. U njihovom svetu ostalo je traga od grckih uticaja (zanatski proizvodi, novac, pismenost), ali oni ipak nisu izmenili zivot ovih gorstackih stocara i ratnika. Svet balkanskih plemena preobrazili su tek Rimljani, koji su od sredine 3. v. pre n. e. u ovo podrucje prodirali u etapama. Konacni uspeh Rimljani su postigli tek pocetkom n. e. slomivsi, posle teskih borbi, veliki ilirski ustanak (bellum Batonianum). Prvi put se tako balkanski prostor (sve do Dunava) nasao u jedinstvenom okviru i postao izlozen zracenju rimskih uticaja kroz vise od pet stoleca. Taj veliki prostor bio je pod rimskom vlascu uoblicen i organizovan, oplemenjen kulturom i urbanizovan. Kasniji razvitak ljudskih zajednica oslanjao se na mnoge tekovine rimske civilizacije.

Za vreme rimske vlasti na podrucju danasnje Albanije narocito su se razvili gradovi Drac, Valona i Skadar. Ovaj prvi povezivao je (preko Soluna) sa Bizantom cuveni rimski put Via Egnatia. Rimski putevi - tehnicki izvanredno izvedeni - vezivali su jadransko primorje i gradove sa ostalim zaledjem Balkana. Zahvaljujuci moru, recnim tokovima i izgradjenoj putnoj mrezi bila je mogucna ziva trgovacka razmena sa Italijom (sredistem Carstva), ali i udaljenim provincijama.

Planinske oblasti udaljene od gradova i puteva bile su daleko manje izlozene romanizaciji, a provincijsko uredjenje ostavljalo je mesta za zivot plemena i odrzavanje njihovog prava i obicaja. Geograf Ptolomej (2. vek) nabraja medju ilirskim plemenima koja su, zahvaljujuci nepristupacnim brdima, uspela da ostanu slobodna (nalazila su se izmedju rimskih gradjana i mase robova) i pleme Albanoi, koje je nastanjivalo planinsko podrucje izmedju Draca i Debra. Ono je uspelo da sacuva svoj etnicki karakter i jezik u koji su, doduse, prodrle mnogobrojne latinske pozajmice (koje se i u danasnjem alb. jeziku mogu delimicno dokazati).

Proces hristijanizacije na albanskom tlu poceo je relativno rano. Nakon podele Rimskog carstva (395) podrucja danasnje Albanije pripala su Vizantiji cija je vladavina - bar nominalno - ovde trajala do 1204. godine. To dovodi do odsudne promene geopolitickog polozaja Albanije; jer dok se u ranijem vremenu nalazila bezmalo u sredistu imperije sada se ubrajala u granicna podrucja Vizantijskog Carstva. Kanonski posmatrano, Albanija je, medjutim, jos vekovima bila potcinjena Rimu. Nakon crkvenog raskola (1054) ponovo je severni deo Albanije dosao pod jurisdikciju Rima posto je u medjuvremenu (od 732) vizantijski car Lav III albanske biskupije bio podredio carigradskoj patrijarsiji. Osnivanjem nadbiskupije u Baru (Tivar) 1077. godine, kojoj su bile potcinjene severnoalbanske biskupije, utrt je bio put ucvrscivanju katolicanstva u severnoj Albaniji, dok je stanovnistvo na jugu i u sredistu zemlje bilo pretezno pravoslavne vere.

Charmed · Malo ~ mače ~

Sloveni dolaze...

Slovensko nadiranje i ucvrscivanje na Balkanu (u 6. i 7. veku) imalo je za posledicu postepenu asimilaciju znatnog dela ilirskih plemena. Ostalo stanovnistvo povlacilo se iz plodnih ravnica u planinske oblasti izbegavsi tako poslovenjivanje, ali vracajuci se, za uzvrat, u privrednom i kulturnom pogledu, pastirskom i nomadskom nacinu zivota.

Podrucja danasnje Albanije padala su, izmedju 10. i 14. veka, pod vlast bugarskih, srpskih, normanskih i mletackih osvajaca. Feudalno drustveno uredjenje koje su sa sobom donosili osvajaci, oslanjalo se na domace snage, tako da se stvorilo i albansko feudalno plemstvo. Albanska teritorija od 13. do 15. veka nije predstavljala odredjen pojam, ali, geografski uzevsi, taj se pojam stalno sirio, pa ce se protegnuti juzno od Valone, a u 15. veku obuhvatace i Zetsko primorje. Ipak, maticne zemlje Albanaca u srednjem veku nalazile su se u cetvorouglu koji obrazuju gradovi Valona-Ohrid-Prizren-Skadar. Dok su gradove do 13. veka naseljavali ostaci starog romanskog stanovnistva (a ponegde i Grci), dotle su vecinu stanovnistva izvan gradskih zidina, a zatim i u samim gradovima (narocito od 14. veka) cinili Sloveni, a onda u sve vecem broju Albanci. Nekako od 1204. godine sve je primetnije njihovo sirenje prema istoku i jugu.

U vreme vladavine Stefana Nemanje jedan deo zemlje bio je prikljucen Raskoj. U drugoj polovini 13. veka kralj obeju Sicilija, Karlo I Anzujski, priznat je bio za naslednog kralja Albanije, pa je neko vreme vladao srednjim i juznim delom zemlje. Za vreme velikih osvajanja cara Dusana citava danasnja Albanija (izuzev Draca) usla je u sastav srpske drzave. Srpska uprava vezala je cvrsto za sebe albanske planince i njihovu vlastelu. Car Dusan ih je uzeo u svoju vojsku i poveo u osvajanje vizantijskih oblasti Epira i Tesalije, sto je doprinelo ucvrscivanju Albanaca u ovim podrucjima.

U drugoj polovini 14. veka, raspadom Dusanovog carstva, albanski feudalci obrazovali su tu samostalne oblasti. Njihova vlast prostirala se uglavnom na ravnicarske krajeve, dok se brdska plemena nikom nisu pokoravala. Tada se u Evropi utvrdjuje ime Albanija. Ugrozeni albanski feudalci, koji su bili u stalnoj medjusobnoj borbi, trazili su pomoc i od Mletaka (kojima su predali primorske gradove) i od Turaka, koje su 1381. prvi put pozvali u zemlju. Godine 1432. od osvojenih delova na jugu i u sredistu zemlje obrazovan je poseban turski sandzak (Arvanid, inace, Turci ce Albance nazivati Arnavutlar - Arnauti) sa sedistem u Djirokastri. Nakon ustanka u narednoj godini, koji su Turci ugusili, dvadesetpetogodisnju borbu protiv Turaka i Mlecana povesce Djuradj (Djerdj) Kastriot zvani Skenderbeg (1443-1468). Uspomenu na ovog izuzetnog vojskovodju i najveceg junaka albanske istorije, koji je Turcima oteo oreol nepobedivosti, cuvaju mnogobrojne junacke pesme.

Slamanje antiturskog otpora, krajem 15. veka, imalo je za posledicu egzodus (kojih je bilo i u ranijim vremenima, a bice ih i u kasnijim, do u nase dane) mnogobrojnih Albanaca u Italiju (narocito u Kalabriju i na Siciliju).

Charmed · Malo ~ mače ~

Ratovi

Nakon osvajanja Draca (1501), kojeg su drzali Mlecani, uspostavljena je turska kontrola u celoj Albaniji. Time je okoncana skoro stogodisnja borba Albanaca protiv nadiranja Turaka. Na Albaniju je prosiren vojno-feudalni sistem Osmanlija, a zajedno sa nekim susednim oblastima, ukljucena je u sklop cetiri sandzaka (skadarski, elbasanski, ohridski i valonski). Inace, Turci su priznali plemensku samoupravu na bazi tradicionalnih pravnih normi (kanuna), uz placanje haraca odsekom. Ipak, tokom 16. i 17. veka u Albaniji su izbijale lokalne pobune i hriscanskih brdjana i zemljoradnika protiv utvrdjivanja timarsko-spahijskog sistema i za isterivanje turskih gospodara iz zemlje. U borbi protiv tih pobuna Turci su se sluzili razlicitim sredstvima, ali je najsigurnije sredstvo u pacifikaciji Albanaca bila islamizacija. Ona je u zemlji pocela sa samim turskim osvajanjem, i to najpre u redovima ranijeg vladajuceg sloja ciji su clanovi dobijali znacajna mesta u vojsci i upravi carstva. I janjicarski korpus regrutovan je, velikim delom, od Albanaca. Islamizacija je najkasnije zahvatila seosko stanovnistvo. Do masovne islamizacije, koja je, u osnovi, posledica turske politike religiozne diskriminacije u odnosu na poreske obaveze, doslo je, smatra se, krajem 16. veka (da bi, s promenljivim intenzitetom, potrajala sve do 1912. godine). Buduci da je islamizacija najpre imala prividni karakter, dolazi i do pojave religioznog sinkretizma (alb. laramane). Jos u 18. veku bilo je hriscanskih kuca u kojima je bilo i nekoliko muslimana. Derviski redovi, narocito bektasije, bili su siroko prihvaceni medju Albancima (muslimanski albanski nacionalisti planirali su u 19. veku cak osnivanje jedne bektasijske drzave).

Koristeci slabljenje Turske Carevine u 18. veku Albanci su osnovali nekoliko samostalnih knezevina. Kasnije, u 19. veku, kad god su Turci pokusali da ih podvedu pod opste uredbe carstva, narocito reforme, uvek su nailazili na ljut i krvav otpor; te borbe su posebno bile ucestale od dolaska mladoturskog rezima na vlast (1908-1912).

Usled religiozne podele zemlje (70% muslimani, 20% pravoslavci i 10% katolici), u prvom redu, nacionalno-oslobodilacka stremljenja Albanaca javljaju se znatno kasnije nego kod njihovih suseda. Ideolozi pokreta posebnu paznju posvecivali su pitanju jezika, pisma i skola. Prizrenska liga (1878-1881) predstavlja znacajan dogadjaj u istoriji albanskog nacionalnog pokreta. U svom programu trazila je uspostavljanje autonomije u svim krajevima u kojima zive Albanci i njihovo ujedinjenje u jedan vilajet, kao i uvodjenje albanskog za zvanicni jezik. Lojalnost turskom sultanu nije, u pocetku, dovodjena u pitanje.

Zbog svog strategijskog znacaja Albanija postaje objekat interesovanja evropskih imperijalistickih drzava, pre svega Austro-Ugarske i Italije, a na Balkanu Srbije i Grcke. Sovinisticka politika Mladoturaka dovodi (od 1909) do ustanaka u severnoj Albaniji, koji ce zahvatiti Kosovo i zapadnu Makedoniju, pa septembra 1912. Turska daje saglasnost za stvaranje autonomne albanske drzave, koju je trebalo da cine provincija Janjine, Bitolja, Skadra i Kosova. Izbijanje Prvog balkanskog rata onemogucilo je realizaciju ove odluke, pa albanski prvaci, na celu sa Ismail Kemal Florom, sazivaju nacionalnu skupstinu koja, novembra 1912. godine, u gradu Valoni proglasava nezavisnost Albanije i obrazuje privremenu vladu.

Ponovo oslobodjena posle Balkanskih ratova - srpska i crnogorska vojska bile su, u medjuvremenu, okupirale severne delove zemlje i opsele Skadar, dok su Grci prodirali sa juga - Albanija je na Londonskoj konferenciji proglasena za knezevinu sa pruskim princem Vilhelmom Vidom (zu Njied) na celu. Njegova vladavina potrajala je samo nekoliko meseci, jer je usled pobune morao da napusti zemlju.

U vreme Prvog svetskog rata Albaniju su posele srpske, crnogorske, grcke, italijanske, austrougarske i francuske trupe. Londonska konferencija potvrdila je, krajem 1921. godine, nezavisnost Albanije u granicama iz 1913. (sto je usledilo nakon ustanka Albanaca protiv italijanske okupacije zemlje i kongresa u Ljusnji). Zbog haoticnog stanja Albanija je tek 1925. proglasena za republiku, a 1928. za kraljevinu sa Ahmedom Zoguom (ranijim predsednikom republike) na celu.

U vreme Drugog svetskog rata Albanci su poveli borbu protiv Italijana (koji su 1939. bili anektirali zemlju koristeci »specijalni interes«, koji im je, u cilju ocuvanja albanske nezavisnosti, bio priznat). Borbom je rukovodila albanska komunisticka partija. Pred kraj 1944. citava zemlja bila je oslobodjena, a 1946. proglasena za Narodnu Republiku. Ostace pod Enver Hodzinom vlascu - cija ce se spoljna politika kretati od prosovjetske i projugoslovenske do prokineske, uz samoizolaciju zemlje - do njegove smrti, 1985. godine, kada ce ga naslediti Ramiz Aljija. U istoj godini okoncano je ratno stanje koje je od 1940. vladalo izmedju Albanije i Grcke, odricanjem ove druge od severnog Epira.

M@RCHELLO · MUSIC WIZZARD

Poreklo i istorija imena
Glavni članak: Poreklo i istorija imena Albanija
Albanija verovatno dolazi od antičkog Proto-Indo-Evropskog korena *albho, što znači "belo". Od ovog korena možda potiče i ime Albion, staro ime za Britaniju (i danas je nadimak za Englesku Gordi Albion). Alternativno poreklo može biti isto kao i za ime Alpi, ali etimologija ovog naziva nije definitivno utvrđena.

Prvi put se reč Albanoi pojavljuje kao ime ilirskog plemena u današnjoj severnoj-centralnoj Albanijoj, 130 godine u ptolomejevom radu. Albanopolis od Albana (Albanopolis of the Albani) je mesto koje se nalazi na ptolomejevoj mapi, i na drevnom porodičnom epitafu u Škupiju, koji se identifikuje sa Zgerdeš (Zgërdhesh) brdskom tvrđavom blizu Kruje u severnoj Albaniji. Arbanon je verovatnije ime okruga - moguće je da se radi o ravnici Mat - nego ime određenog mesta. Indikacija pokreta sa viših nadmorskih visina u mnogo ranijem periodu je detektovana u distribuciji geografskih imena koja se završavaju sa -eš koje izgleda da je proisteklo iz latinskog -enizis ili -ezis, između Škumbina i Mata, sa koncentracijom između Elbasana i Kruje.

Termin Albanoi se možda polako širio na druga ilirska plemena dok njegova upotreba nije postala uobičajena među svim Albancima. Sudeći prema albanskom naučniku Faika bej Konice (Faïk bey Konitza), izraz "Albanija" nije u potpunosti zamenio "Iliriju" do kraja četrnaestog veka. Reč "Alba" ili "Arba" je izgleda povezana sa gradom Arba (danas Rab, Hrvatska), koji je u preistorijskim periodima bio naseljen polu-ilirskim Liburnijcima, prvi put pomenutim 360. pne..

Oko hiljadu godina kasnije, neki Vizantijski pisci su koristili izraze "Albanon" i "Arbanon" da označe region Kruje. U 13. veku, imena "Albanija" i "Albanežani" ("Albanenses") su označavala celu zemlju i svo stanovništvo kako je pokazano u radovima mnogih starih albanskih pisaca, kao što su Budi, Blanko i Bogdano. Prvi put se čulo za albance u njihovoj zemlji kao za Arbanite od Arbanona u spisima Ane Komnine (Alexiad 4) o nevoljama koje su u regionu uzrokovali Normani tokom vladavine njenog oca, Alekseja I Komnina (1081. - 1118.). U Istoriji napisanoj 1079. - 1080, vizantijski istoričar Michael Attaliates je dao naznake o Albanoima koji su uzeli udela u pobuni protiv Konstantinopolja 1043, i o Arbanitaima kao podanicima vojvode Dirahijuma. Italo-Albanci i albanske manjine koje su još prisutne u Grčkoj su kroz istoriju bile poznate pod različitim imenima: Arbënuer, Arbënor, Arbëneshë, Arbreshë.

Gotovo da nema sumnje da je koren alb- ili arb- stariji od šćip- (shqip-), od kojeg potiče današnje ime države - Šćiperija (Shqipëria), ime koje se pojavljuje samo u vreme turskih invazija. Albansko ime zemlje, Šćiperija, znači "zemlja orlova".

M@RCHELLO · MUSIC WIZZARD

Istorija
Glavni članak: Istorija Albanije
Na prostorima današnje Albanije, ljudska aktivnost je prisutna od početka ljudske istorije. Najranije stanovništvo je verovatno bilo pre-Indo-Evropske populacije, koja je nastanjivala veći deo mediteranske obale. Ipak, njihovi fizički ostaci su oskudni i koncentrisani samo u priobalnom regionu. Uskoro su ove prve stanovnike zamenila Proto-Helenska plemena, koja su postepeno zauzimala današnju Grčku, južnu Makedoniju i južni deo današnje Albanije. Ovi procesi su vršeni u drugom milenijumu stare ere, i nisu uticali na severnu ili centralnu Albaniju, zonu koja je u to vreme predstavljala sliku političkog vakuuma (što je u suštini istorijski paradoks).

Iliri su relativno kasno došli na Balkan. Mada se njihovo prisustvo može pratiti do 900. pne., njihova politička struktura je formulisana u 7. i 6. veku pre nove ere. Vešti u obradi metala i žestoki ratnici, Iliri su formirali ratnička kraljevstva koja su se međusobno borila kroz celu njihovu istoriju. Samo tokom šestog veka pre nove ere su Iliri organizovali značajne napade na svoje prve komšije, grčko kraljevstvo Molosoi u severnom Epiru (danas južna Albanija), Makedonsko kraljevstvo i kraljevstvo Paionia (danas u severnoj Makedoniji). Verovatno je njihov najveći uspeh bilo ubistvo Perdicasa III, kralja Makedonije. Na ilirsku nesreću, Perdicasa je nasledio Filip II, otac Aleksandra Velikog, koji je efikasno prekinuo ilirsku agresiju.

U stvarnosti, ipak, Iliri su uglavnom bili miroljubivi trgovci poljoprivrednih dobara i metalnih proizvoda. Na ilirsku kulturu je uticala grčko-makedonska kultura. Na prostoru Albanije se nalazilo i nekoliko antičkih grčkih kolonija.

Nakon što je bila osvojena od strane nekoliko zemalja, od kojih su najbitnije Rimsko i Vizantinsko Carstvo, Ilirija je izgubila većinu svog početnog stanovništva, i konačno postala deo Otomanskog Carstva 1478, nakon godina otpora pod vođstvom Skenderbega, albanskog nacionalnog heroja.

Posle Prvog balkanskog rata, Albanija je proglasila nezavisnost od Otomanskog Carstva 1912, i postala kneževina. Od 1928. na dalje, zemljom je vladao Zog I od Albanije do 1938, kada je Albanija postala marionetska država Italije.

Za vreme Dtugog svetskog rata, albanski fašisti su energično pomagali Italijanima u njihovoj invaziji na Grčku (oktobar 1940.) i čak učestvovali u (mada u vrlo malom broju) u muslimanskim formacijama koje su pomagale nemačkim SS trupama u represiji nad jugoslovenskim i albanskim pokretima otpora.

Komunisti su preuzeli vlast nakon rata u novembru 1944, pod vođom pokreta otpora, Envera Hodže. Od 1945. do 1990, Albanija je imala jednu od najrepresivnijih vlasti u Evropi. Komunistička partija je formirana 1941. Svi koji su joj se protivili su bili eliminisani. Enver Hodža je došao na čelo partije. Tokom više decenija njegove dominacije, Hodža je stvarao i uništavao odnose sa Beogradom, Moskvom i Kinom, uvek po svojim ličnim interesima. Zemlja je bila izolovana, prvo od strane zapada (zapadna Evropa, Kanada, SAD) a kasnije čak i od komunističkog istoka.

1985, Enver Hodža je umro, i Ramiz Alia je došao na njegovo mesto. Alia je prvo pokušao da prati Hodžine korake, ali se istočna Evropa već menjala: Mihail Gorbačov se pojavio na sceni Sovjetskog Saveza sa novom politikom (glasnost i perestrojka). Totalitarni režim je bio pod pritiskom SAD i Evrope i mržnjom sopstvenog naroda. Nakon što je Nikolae Čaušesku (komunistički vođa Rumunije) je ubijen u revoluciji, Alia je znao da bi on mogao biti sledeći ako ne dođe do promena. Potpisao je Helsinški sporazum (koji su ostale zemlje potpisale 1975.) koji obavezuje na poštovanje nekih ljudskih prava. Takođe je dozvolio pluralizam, i iakoje njegova partija pobedila na izborima 1991. godine, bilo je jasno da se promene ne mogu zaustaviti. 1992 na opštim izborima je pobedila demokratska partija sa 62% glasova.

Na opštim izborima u junu 1996, demokratska partija je pokušala da osvoji apsolutnu većinu i manipulisala je rezultatima izbora. 1997 piramidalne prevare su uzdrmale celu vladu, i počeli su nemiri. Mnoge gradove su kontrolisale naoružane bande i grupe građana. Ova anarhistička pobuna je uzrokovala da socijalistička partija pobedi na prevremenim izborima 1997.

Od 1990. Albanija je orijentisana prema zapadu. Primljena je u Savet Evrope, i zatražila je prijem u NATO. Albanska radna snaga je nastavila da emigrira u Grčku, Italiju, Evropu i Severnu Ameriku. Korupcija u vlasti je postajala sve očiglednija. Političari nisu ispunjavali nade naroda u brzu i ne previše bolnu tranziciju.

M@RCHELLO · MUSIC WIZZARD

Geografija
Glavni članak: Geografija Albanije

Mapa AlbanijeAlbanija je mediteranska zemlja u jugoistočnoj Evropi. Graniči se sa Srbijom i Crnom Gorom na severu i severoistoku, Makedonijom na istoku, i Grčkom na jugu. Izlazi na Jadransko more na zapadu, i Jonsko more na jugozapadu. U Albaniji je demokratija u povoju. Službeni naziv zemlje je Republika Albanija (albanski: Republika e Shqipërisë).

Albanija se sastoji mahom od brdovitog i planinskog terena. Najviša planina, Korab u oblasti Dibra je visoka 2.753 m. Albanija ima blagu, ali uglavnom vlažnu klimu. Godišnji nivo padavina je najviši u Evropi, i dostiže dosta preko 2000mm na severu i 1190mm u Tirani. Najveća količina kiše pada između oktobra i maja - Gjirokaster prosečno primi 300mm kiše samo u januaru - dok su leta uglavnom suva. Letnje temperature su obično prilično visoke, u proseku oko 29°C u Tirani tokom jula, dok su zime hladne, sa minimumima ispod 0°C, osim u blizini obale.

Osim prestonice, Tirane, sa 520.000 veći gradovi su Dureš, Elbasan, Skadar, Gjirokaster, Vlore i Korče.

M@RCHELLO · MUSIC WIZZARD

Ekonomija
Glavni članak: Ekonomija Albanije
Albanija je jedna od najsiromašnijih evropskih država. Polovina ekonomski-aktivnog se bavi poljoprivredom a petina radi u inostranstvu. Ekonomski problemi su, između ostalih, visoka stopa nezaposlenosti, korupcija sve do visokih nivoa vlasti, i organizovani kriminal.

Zemlja gotovo da nema izvoz, a uvozi velike količine hrane iz Grčke i Italije. Priliv novca je mahom od finansijske pomoći i od ljudi koji rade u inostranstvu.

Albanija ima obalu na dva evropska mora, Jonskom i Jadranskom. Jonsko more je poznato po čistoj, bistroj vodi, od Valone do grčke granice. Na Jadran Albanija izlazi od Valone, do granice sa Srbijom i Crnom Gorom. Ono je poznato op peščanim plažama.

Do 2000, jonske plaže su bile prilično naseljene, ali samo lokalnim stanovništvom. Između 1990 i 2000, zemlja je prošla kroz političke, ekonomske i socijalne prevrate. Od tog perioda je Albanija povećala postotak zaposlenosti i suzbila korupciju, što je ojačalo turizam.

M@RCHELLO · MUSIC WIZZARD

Demografija
Glavni članak: Demografija Albanije
Prema podacima CIA (februar 2005.), 95% stanovništva čine Albanci, uz grčku manjinu od 3%. (Ostale procene broja Grka u Albaniji bariraju od 1% - zvanična albanska statistiika, do 12% - grčki izvori.) Mnogi Albanci žive u okolnim regijama: Na Kosovu i Metohiji (oko 1,8 miliona), u Makedoniji (oko 500.000), u centralnoj Srbiji (preko 150.000, mahom na jugu) i u Crnoj Gori (oko 47.000). Preko 600.000 Albanaca je emigriralo u Grčku od 1990; a veliki broj je otišao u druge zemlje.

Jezik koji se koristi je albanski, a grčkim se služi grčka manjina u južnim regijama zemlje. Slovenski goranski jezik se govori u Goie, u okrugu Kukeš. Selo Šištavec je glavni centar goranskog jezika. U ostale lingvističke i kulturne grupe spadaju Vlasi i Romi.

Od otomanske okupacije, većina Albanaca su muslimani (70%), iako je religija bila zabranjena u eri komunizma. Pravoslavaca ima (20%) a katolika (10%). (Procenti su procenjeni; zvanične statistike nisu dostupne.) 20% ukupne muslimanske populacije su Bektaši. Glavni prorok reda Bektaši je Hadži Bektaš Vali, a vođa reda je trenutno Baba Flamur Škala, naslednik Babe Redžepa, iz Medisona SAD.

Reponja · Upućeni član

Dovodjenje Albanaca u vezu sa tim terminom je pogresno, jer je njihovo samonazvanje Scipetari, Siptari (u prevodu, brdjani). Oni su poreklom sa istocnog Kavkaza, oko grada koji su Rimljani zvali Albana. Za vreme arabljanske ekspanzije, preseljeni su na Siciliju i Kalabriju, gde ih i danas ima. Na Balkan su stigli kada ih je sredinom XI veka kolonizovao srpski knez Stefan Vojislav. Njihovo pozivanje na Ilire je smesno, jer se i po fizionomiji vidi da bas nisu Indoevropljani.

coco_bill · Zli carobnjak-lingvista

vm-makedonec · Početnik Domaćeg.de

[img]

[/img] E tu je albanija