Oboljenje Raka

Yasmin · Prijatelj foruma

PAPA test

Definicija

Papa test je test probiranja (screening test) kojim se uzima obrisa rodničkog dijela vrata materice, vagine i kanala vrata materice, a služi za otkrivanje upale, uzročnika infekcije, abnormalnosti stanica i zloćudnih promjena. Test se još naziva i VCE obrisak (vagina- cervix- endometrij).

Istorija

Metodu bojanja stanica je prije pedesetak godina otkrio američki naučnik grčkog podrijetla Papanicolau, po kojem je i nastao naziv PAPA test. Prva klasifikacija nalaza bila je Papanicolauova numerička klasifikacija objavljena 1954. godine.

Izvođenje testa

Papa test se izvodi jednostavno, brzo i bezbolno. Dok žena leži na ginekološkom stolu, ljekar u vaginu uvodi speculum. Test se sastoji u uzimanju obrisa unutrašnjih genitalnih organa: drvenom špatulom se uzima obris blagim struganjem sa stražnjeg svoda vagine kao i vaginalnog dijela vrata materice, a pomoću drvenog štapića omotanog vatom iz kanala vrata materice. Obrisak sa špatule i štapića razmaže se na predmetno stakalce i nakon toga uroni u alkohol radi fiksiranja stanica. Nakon toga se u citološkoj laboratoriji (laboratoriji za stanice) obavlja specijalno bojanje uzorka, pa se obojani uzorak na staklu pomsatra pod mikroskopom i traže se abnormalnosti stanica.

Ko se testira

Papa test radi se ženama koje nemaju simptoma karcinoma niti nalaze koje ukazuju na njegovo postojanje. Test se preporučuje ženama koje su seksualno aktivne ili su dosegle dob od 18 godina. Ukoliko se PAPA kontrola obavlja jednom godišnje smanjuje se rizik umiranja od raka vrata materice za 90 %. Optimalna je PAPA- kontrola na 6 mjeseci, obavezna jednom godišnje.

Kada je najbolje vrijeme za test?

Test se radi kada žena nema menstruaciju, najbolje je 10- 20 dana nakon prvog dana zadnje menstruacije, dakle oko sredine ciklusa. Otprilike dva dana prije Papa testa žena treba da izbjegava tuširanje vagine ili umetanje vaginalnih ljekova, spermicidnih pjena, krema ili želea (osim po preporuci ljekara). To je potrebno jer navedeni postupci mogu isprati ili sakriti promijenjene stanice.

Tačnost Papa testa

Tačnost PAPA testa je oko 75 do 80 %, u kombinaciji s drugim metodama (kolposkopija i histologija) tačnost raste do 95 %.

Kakav može biti nalaz

U skladu s aktualnom klasifikacijom, nalaz se može opisati kao:

uredan
bez promjena stanica, ali uz upalne promjene i možda vidljive uzročnike upale
abnormalan nalaz.
Šta znače abnormalni rezultati

Ljekar često pacijentkinji rezultat nalaza zna opisati jednostavno kao abnormalan. Međutim, šta to znači? Pacijentkinje su često zabrinute jer odmah pomišljaju na karcinom.
Stanice na površini vrata materice i vagine (rodnice) mogu biti abnormalne, a da nijesu karcinomske. Abnormalna stanja ne postaju uvijek zloćudna, iako je za neke od njih veća vjerovatnost da će se razviti u tom smjeru.

Abnormalni rezultati obriska vrata materice se mogu opisati s nekoliko naziva:

Displazija je naziv za promjene koje nijesu karcinomske, ali se mogu razviti u karcinom. Displazija podrazumijeva promjene stanica vrata materice, prije svega jezgara u izgledu, obliku, veličini i intenzitetu obojenosti, kao i smetnje u 'sazrijevanju' epitjela. Stanice pod mikroskopom izgledaju promijenjene, ali ne šire se u okolno zdravo tkivo.
Razlikuju se tri tipa displazije, blaga, umjerena i teška, zavisno o izgledu stanice pod mikroskopom, odnosno stupnju abnormalnosti.
Displazije su prisutne kod oko 2 - 5% žena. Njihov maligni potencijal (prelaz u karcinom) iznosi 10- 15%, a ako se radi o CIS 30 - 50%.

Cervikalna intraepitelna neoplazija - CIN

Cervix je vrat materice, epitel površinski sloj stanica, a neoplazija je novotvorina (abnormalan rast stanica).
CIN je dakle novotvorina površinskih stanica vrata materice.
CIN se dijeli u tri stupnja (I - III) kojima se označava debljina zahvaćenosti epitjela.

Skvamozna intraepitelna lezija - SIL

Riječ skvamozno odnosi se na tanke stanice na vanjskoj površini vrata materice. Lezija je oštećenje, a odnosi se na abnormalno tkivo. Intraepitelna lezija znači da su promjene lokalizovane samo u površinskom sloju stanica.
SIL se dijeli u dvije kategorije - niski i visoki stupanj.
Niski stupanj znači rane promjene veličine, oblika i broja stanice, dok visoki stupanj podrazumijeva pre- kancerozne stanice koje se jako razlikuju od normalnih. U engleskoj terminologiji ove se dvije promjene nazivaju LSIL (low SIL) i HSIL (high SIL).

Atipične skvamozne, onosno glandularne stanice neodređenoga značenja
(ASCUS i AGCUS - atypical squamous /glandular/ cells of undetermined significance)

Ovi se izrazi koriste za opisivanje slučajeva u kojima nije moguće postaviti dijagnozu (zbog, npr. loše tehničke pripreme, jake upalne ili degenerativne promjene na stanicama) pa se nalaz opisuje kao netipične skvamozne ili glandularne (žljezdane) stanice neodređenog značenja (engl. ASCUS i AGCUS).
Ove abnormalnosti ne ispunjavaju kriterijum za CIN, SIL ili displaziju. Kod prosječno 5-10 % pacijentkinja nakon daljnjih pretraga se otkriva SIL visokog stupnja ili, rijetko, invazivni karcinom.

Carcinoma in situ

Ovaj izraz podrazumijeva nalaz karcinomskih stanica u površinskom dijelu staničnog sloja, koje se nisu proširile u dublje tkivo.
Karcinom vrata materice (cervikalni karcinom; invazivni cervikalni karcinom) nastaje daljnjim širenjem karcinomskih stanica dublje u materično tkivo ili u druga tkiva i organe.
Abnormalne promjene stanica stidnice i vagine (rodnice) nazivaju se VIN - vulvarna intraepitelna neoplazija i VaIN - vaginalna intraepitelna neoplazija nalik su onima na vratu materice. Problem je dijagnoza planocelularnog karcinoma stidnice jer su njegove stanice slične normalnim rožnatim stanicama stidnice.

Klasifikacija nalaza

Promjene epitelnih (površinskih) stanica oduvijek su se pokušavale klasifikovati u stupnjeve. Papanicolau klasifikacija iz 1954. je numerička, bez predviđanja histološke dijagnoze:
Papa I - uredan nalaz
Papa II - netipične upalne promjene
Papa III - displazija: blaga, srednje teška ili teška
Papa IV - carcinoma in situ
Papa V - sumnja na invazivni karcinom
Dvadesetak godina kasnije javljaju se promjene ove klasifikacije koje uključuju opisnu dijagnozu i u sklađuju se sa zdravstvenim zakonima I načelima određene zemlje.

Uzroci nastanka abnormalnih promjena

Danas je gotovo sigurno kako se činioci koji uzrokuju abnormalnosti stanica i mogući razvoj karcinoma prenose spolnim putem. Više njih smatra se odgovornim, ili barem suodgovornim, a među njima su sperma, parazit Trichomonas vaginalis, bakterija Chlamydia trachomatis, herpes simplex virus (HSV) te humani papilomavirus (HPV).

Istraživanja pokazuju kako od svih tih činioca humani papilomavirus (HPV) ima značajnu ulogu u nastanku promjena. Kako se HPV prenosi uglavnom spolnim putem, rizik se povećava s većim brojem partnera. Žene koje su rano počele seksualnu aktivnost, koje su imale mnogo partnera ili čiji je partner imao veći broj partnerki pod povećanim su rizikom.

Lažno pozitivni i lažno negativni rezultati

Nalaz može biti i netačan. Lažno je pozitivan kada pokazuje promjene koje objektivno ne postoje, a lažno negativan kada ne pokazuje promjene koje žena ima. Iako se ne događaju često, ovakvi nalazi mogu uzrokovati nepotrebnu zabrinutost, ili pak odložiti potrebno liječenje.
Međutim, ukoliko žena redono radi Papa test, na sljedećem testu se može otkriti stvarno stanje i na taj način umanjiti šteta.

Metode za povećanje pouzdanosti Papa nalaza

Godine 1996. je na konferenciji Consensus Development Conference of Cancer of the Cervix zaključeno kako je polovina lažno negativnih rezultata rezultat neprikladnog uzimanja obrisa, a druga polovina lošom interpretacijom rezultata. Iako je konvencionalni Papa test pouzdran u većini slučajeva, na konferenciji je jasno pokazano kako su potrebne nove metode uzimanja uzoraka i očitavanja stanica kako bi se smanjio broj lažno negativnih rezultata.

Jedna nova metoda zove se liquid- based thin- layer slide preparation i može olakšati traženje abnormalnih stanica. Stanice vrata materice se uzimaju četkom ili drugim instrumentom za prikupljanje. Instrument se ispira u bočici s tekućinom za prezerviranje (očuvanje) stanica. Bočica se zatim šalje u laboratoriju gdje automatski tankoslojni uređaj za slajdove priprema slike za gledanje. Dosadašnji rezultati ukazuju da je jednaka ili još osjetljivija nego Papa test. Computer automated readers se također koriste za poboljšanje očitavanja nalaza. Ova tehnologija koristi mikroskop koji prenosi sliku stanice u računar koje analizira sliku i traži abnormalne stanice.

Ako je nalaz abnormalan, što dalje

Ukoliko Papa test ima dvosmislene ili manje abnormalnosti, ljekar može ponoviti test ili napraviti HPV test za utvrđivanje je li potrebna dalja obrada. Ukoliko Papa test pokazuje viši stupanj abnormalnosti ljekar može napraviti kolposkopiju, pretragu kod koje se koristi instrument nalik mikroskopu (naziva se kolposkop) za pregled vagine i vrata materice. Kolposkop ne ulazi u tijelo. Kolposkopski pregled se može nadopuniti Schillerovim testom. Za ovaj se test vrat materice premaže otopinom joda (Lugolova otopina). Jod oboji glikogen u pravilnom epitjelu vrata materice u tamnosmeđu boju. Abnormalne stanice nemaju glikogena pa ostaju neobojene, bijele ili žućkaste.
Ljekar može takođe uzeti mali komad tkiva vrata materice koji će pregledati patolog. Ovaj se zahvat naziva biopsija i jedini je siguran način za utvrđivanje jesu li te abnormalne stanice karcinom.

Liječenje

Sastoji se od konzervativnog i/ ili operativnog liječenja.
Konzervativno znači neoperativno, dakle - antibiotsko liječenje pratećih infekcija (uzimanje bakterioloških/ virusoloških briseva vrata materice i terapija prema antibiogramu), opšte mjere za jačanje imunološkog sistema (uravnoteženi ritam aktivnosti i odmora, kao i uravnotežena prehrana), lokalna primjena interferona ili lokalnih citostatika (podophyllin). Od alternativnih postupaka preporučuju se aktivacija imunološkog sistema preparatima imele i aloe vera, te dodatak antioksidativnih vitamina prehrani.
Za vrijeme liječenja obavezan je zaštićeni spolni odnos (kondom) radi prevencije tzv. 'ping-pong' efekta (partneri prenose HPV i druge činioce rizika jedan drugom). Operativne metode se primjenjuju kod težih oblika displazija (CIN III i CIS) koje traju duže vrijeme i ne reaguju na konzervativno liječenje. Ljekar odlučuje koliko tkiva materice treba odstraniti i kojom operativnom metodom. Može se odstraniti samo vrat materice (konizacija) ukoliko su promjene lokalizirane.

Yasmin · Prijatelj foruma

Vodic kroz briseve

Uobicajeno je da se u sklopu ginekoloskih pregleda uzimaju brisevi

Ono sto se rutinski radi, to je Papanikolau test (preventivni bris ćelija sa grlica materice na karcinom). Nalaz PA II grupa je uredan (nalaz IIIa, IIIb, IV itd.) zahteva obavezan kolposkopski pregled sa ciljanom biopsijom (uzimanje isecka tkiva) za patohistološku analizu. Uzimanjem vaginalnog sekreta odredjuje se grupa sekreta .I ili II grupa nalaz je uredan, III grupa u zavisnosti od subjektivnih tegoba pacijentkinje uz bakteriološki vaginalni bris, zahteva specifičnu terapiju ili samo praćenje. IV grupa sekreta označava gonoreju (triper), V grupa Trohomonas vaginalis, a VI gljivičnu infekciju (najčesće Candida albicans). Sve ove grupe zahtevaju specificno lečenje uz obavezan kontrolni pregled (na koji se najcešće zaboravlja) radi potvrde urednog nalaza.

Malo se zna o tzv.bakterijskim vaginozama. To su infekcije koje karakterise smanjenje broja LACTOBACILA (štite vaginu od infekcije) a izrazito povećanje broja bakterija koje se inače normalno nalaze u vagini (stafilokok,streptokok,eserihija, proteus, enterokok, gardnerela,mikoplasma Itd.). U ovom slučaju se uzimaju bakteriološki cervikalni I bakteriološki vaginalni brisevi (brisevi se zasejavaju na podloge a terapija je prema nalazu brisa).

U grupu bakterija koje izazivaju upalu grlića materice, a od uticaja su na plodnost žene (mogu biti uzroci steriliteta I spontanih pobacaja) najznacajnije mesto zauzima HLAMIDIJA

Genitalne mikoplazme (Micoplasma hominis I Ureaplasma urealiticum) su uslovno patogene bakterije s obzirom da ulaze u sastav normalne flore donjeg genitalnog trakta. Dijagnoza se postavlja izolacijom ovih bakterija iz briseva grlica materice I identifikacijom nakon kultivisanja na čvrstim I tečnim hranljivim podlogama. Neisseria gonorrhoeae (gonokok) izaziva gonoreju a infekcija je 59% slučajeva udružena sa hlamidijalnom infekcijom. Često je asimtomatsko oboljenje koje se rutinski otkriva skriningom cerviksa (preventivnim pregledom grlica).

Za bakteriološku dijagnozu se najčesće uzima bris sa grlica, eventualno uretralni bris. Identifikacija se vrši direktnom mikroskopijom I izolacijom na obogaćenim I selektivnim podlogama (obavezno se radi antibiogram I na osnovu njega terapija.)

Danas se veliki broj žena podvrgava ispitivanjima u cilju otkrivanja ili prevencije oboljenja koja mogu uticati na plodnost. Otkrivanje INFEKCIJE svakako spada u najvažnija. Pregled svake zene na prisustvo svih infektivnih agenasa je nemoguć. Ne preduzimati nista, ostavlja mogućnost za razvoj komplikacija koje se često mogu izbeci korištenjem jednostavnih dijagnostičkih metoda. U te metode spada ispitivanje sastava VAGINALNE I CERVIKALNE FLORE žene.

Dr Slavica S. Vasiljević

Specijalista ginekologije i akupunkture

pinkie · Prijatelj foruma

U ovoj cemo temi obraditi najcesce vrste raka, proces i uzroke nastajanja, kao i pitanje nasledstva raka, kao i mnoga druga pitanja vezana za ovu, na zalost sve rasprostranjeniju bolest danasnjice

Rak na koži

Opaža se relativno dosta često. Razvija se prividno kao mala, u početku neprimetna izraslina, koja tek posle niza godina počinje sa svojim razornim dejstvom. Najčešće se javlja na nosu, očnim kapcima, jagodicama, čelu, ušima, slepoočnicama, a ređe na bradi. Ima mnogo uzroka za njegovo nastajanje, među kojima spoljni nadražaji imaju veliki značaj. Hronična zapaljenja kože, zapaljenje proširene vene na nogama sa čirom i dr., mogu dovesti do nastanka raka na koži. Tu veliku ulogu igra nehigijensko držanje i nedovoljno pranje kože, koje može stvoriti podlogu za nastanak raka.

Rak kože može da nastane na loše zaraslim ožiljcima na koži, posle raznih ozleda. Na primer od opekotina, posle povreda vatrenim oružjem, usled preloma kostiju sa povredom kože, kao i posle dugotrajnih hroničnih gnojenja sa fistulama na koži. No rak kože može da nastane i bez ikakvog vidljivog nadražaja. Isto tako, on može da se pojavi kao proširenje jednog drugog raka (na primer raka dojke), koji se širi u okolini i zahvata kožu. Kao što se vidi rak kože je često oboljenje, što je i razumljio, jer je koža najviše izložena svim vrstama spoljnih uticaja. Treba primetiti da se rak kože zapaža kod ljudi u starijim godinama učestalo.

Pomenuli smo da se rak kože javlja najčešće na licu, i to naročito kod starijih ljudi, gde, na inače slaboj, suvoj koži počne kao mali čvorić sa nešto uzdignutim rubom. Pošto ne pravi nikave smetnje, obično se ne obraća pažnja na tu pojavu. Međutim rak počinje polako da se razvija i da razara kožu, na kojoj se sada primećuje lako udubljenje, koje biva pokriveno jednom krasticom smeđe ili sivoobojenom, ispod koje se vidi mali čir, koji se sve više i više razvija u dubinu i širinu. Krastica se povremeno stvori, osuši i otpadne, ali čir se nikako ne zaleči. Pošto ne pravi nikakve smetnje niti bolove, bolesnik i ne obraća pažnju na njega, već čekaju da se sam po sebi zaleči. Ako počne ponekad jače da krvari usled toga što se krastica skine, krv se obično posle izvesnog vremena zaustavi grušanjem i opet se stvori nova krasta. Taj proces može trajati i godinama, dok najzad razaranje ne uzme većeg maha i ne stvori se velika rana, koja pri tome ne izaziva nikakve bolove. Bolovi nastaju tek kada rak prodre u čvrstu podlogu ili zahvati nerve.

Rak kože je dakle podmuklo oboljenje. U interesu je svakog bolesnika da se pri pojavi sumljivih rana, i onih koje duže traju, što pre obrate lekaru za stručnu pomoć.

pinkie · Prijatelj foruma

RAK NA USNI
Češće se javlja na donjoj, a ređe na gornjoj usni, obično kao mala ranica na sluzokoži koja ne boli, pomalo vlaži i krvari i vrlo lagano počinje da se širi a nikako da zaraste. Za razliku od rana usled ozleda ili tome slično. Rak donje usne češće se viđa kod pušača na lulu, tako da se hroničan podražaj i pušenje duvana uzimaju kao uzročni faktori nastanka ovog raka. Oko rane na usni počinje da se stvara otvrdnuće koja se i dalje razvija bezbolno, i stvori se tumor na čijoj površini dolazi do sve većeg raspadanja i širenja. Ćelije raka najzad prodiru dalje, i obično pod bradom, na vratu, pojavljuju se bezbolne čvrste žlezde. Najveći broj ljudi živi u zabludi da je ranica prolazna i ne obraća pažnju na nju, a tek kada se pojave žlezde, primećuju da nešto nije u redu i onda traže lekarsku pomoć.

Ovaj stadijum uvećanja žlezda istovremeno znači da se rak proširio iz prvobitnog ležišta i da je došao u stadijum kada je pomoć lekara, i pored operacije i zračenja ograničena. Bolovi kod ove vrste raka počinju dosta kasno, ali su zato vrlo jaki i skoro nepodnošljivi. Sem toga pošto se rak nalazi na usni, otežana je i ishrana takvih osoba, a zbog raspadanja, i zaudaranja otežan je boravak takvim bolesnicima kako u društvu tako i u sopstvenoj kući. Stoga je potrebno skrenuti pažnju da se pri pojavi sumljivih ranica ili nekakvih zadebljanja na usni blagoveremeno traži stručna lekarska pomoć.

pinkie · Prijatelj foruma

Pigmentni tumor (melanom)

Melanom predstavlja posebnu vrstu raka kože, mrežnjače, moždanih opni, sluznica i nadbubrežnih žlezda. Ćelije ovog tumora sadrže pigment, obojenu supstancu čija boja ide od bledožućkaste ili tamno mrke do izrazito crne boje, zvane melanin.

Polazno mesto ovih tumora su pigmentni mladeži (Naevus), koje kod većine ljudi vidimo još od rođenja. Naravno, svaki mladež nije opasan i svi oni ne se ne pretvaraju u zloćudne - maligne tumore.

Pigmentni tumor - maligni melanom vrlo je prodoran i krajnje zloćudan, sa tendencijom da se limfnim putem ili putem krvotoka širi u sve organe i odgovarajuće limfne žlezde. Treba razlikovati benigne - dobroćudne pigmentne mrlje na čovečijem organizmu od malignih zloćudnih, koji sadrže maligne ćelije i melanin, a to je jedino moguće stručnom analizom.

Malignizacija nekog mladeža dešava se obično posle neke ozlede ili draženje nekim stranim telom. Pod takvim uticajem mladež postaje veći, menja boju, postaje ružičast u svojoj okolini i osnovi, sa lakom bolnom osetljivošću, a u njemu se pojavljuje mali tumor neravne površine, plavo-crne boje.

Sa ovim promenama u samom mladežu, tumor se brzo širi u limfne sudove i žlezde i po celom telu. Na koži se javljaju mali sekundarni vidljivi tumori, što je znak opšteg prodora. Međutim, još je moguće spasiti bolesnika i pre nego što do ovoga dođe.

Poznato je da se mladež češće javlja na nozi, i to na tabanima i između prstiju, zbog čega se često povređuje, čime dovodi u pitanje dalji opstanak bolesnika.

Dakle, melanom je teško oboljenje, koje se teško leči. Svaka promena boje, osetljivosti i širenja mladeža sumnjive je prirode, zbog čega treba odmah tražiti stručnu pomoć.

pinkie · Prijatelj foruma

Šta je i kako nastaje
Onome ko nije stručnjak teško je odgovoriti na razumljiv način kako nastaje rak. Za ovo ima više razloga, potrebno je predhodno znanje kako biologije tako i patologije i s tim u vezi i mogućih promena ćelija, koje nastaju pod raznim spoljnim i unutrašnjim uticajima na organizam. Težište problema leži, zapravo, u traženju odgovorana na pitanje zašto jedna normalna ćelija u organizmu prestaje u izvesnom trenutku da bude normalna i uzima oblik i karakter ćelije raka, sa svim njegovim lošim osobinama. To pitanje nalazi se danas u centru svih naučnih istraživanja u oblasti raka. Istraživanja se vrše paralelno eksperimentalnim putem na životinjama i kliničkim putem na ljudima.

Današnja istraživanja sve više ukazuju na to da se u razvoju industrijalizacije kriju mnogi nepoznati elementi koji na čovekov organizam štetno deluju. Utvrđeno da postoji profesionalni rak izazvan nekim od kancerogenih elemenata kojima je radnik izložen. Vrlo je dugačka lista elemenata koji se u životu ljudi javljaju kao kancerogeni, međutim, svi oni u običnom, svakodnevnom životu nisu kancerogene prirode, ali duži dodir sa njima, bilo udisanjem ili delovanjem na kožu, može izazvati oštećenja sa karakterom raka.

Poznato je da ultraljubučasti zraci sunca izazivaju svojim delovanjem rak kože. Ovaj rak se pojavljuje kod ljudi bele rase, i to na nezaštićenim mestima (lice, ruke, leđa, nos),. Ovakve vrste raka često srećemo kod ljudi koji rade u polju, kod pomoraca i drugih.

Razna prirodna ili veštačka zračenja takođe mogu na čovekovom organizmu da izazovu oštećenja koja dovode do pojave raka. Među ove treba pomenuti i rendgenska zračenja, koja pored poznate koristi u medicinskoj analizi, mogu biti i štetna.

pinkie · Prijatelj foruma

Virus raka (karcinom)
Sada se mnogo govori i proučava pitanje odnosa virusa prema nastanku raka. Naučna istraživanja daju osnova da se u buduće mora računati sa činjenicom da virus u proučavanju nastanka raka igra značajnu ulogu, za sad još ne definisanu. Virusna teorija zasniva se na činjenici da je jedan manji broj karcinoma kod životinja upoznat i priznat kao virusni karcinom.

Virusi, golim okom neidljivi, uzročnici su raznih akutnih i hroničnih oboljenja biljnog i životinjskog sveta. Takve viruse (partikule) nije moguće kultivisati izvan žive ćelije, a moguće ih je videti samo elektronskim mikroskopom.

Kod čoveka je u nekim benignim tumorima dojke (fibroadenom) nađen virus. Neki čovekovi tumori kao što su rak dojke, leukemija, limfoganulomatoza, uzimani su kao primer gde bi virus mogao biti kao izazivač bolesti.

Ne bi se moglo prihvatiti, da je svaki rak virusnog porekla, jer je poznato da mnogi fizički i hemijski činioci sigurno sudeluju u njegovom izazivanju.

U svakom slučaju, pitanje virusnog porekla raka je više predmet studioznog i obimnog proučavanja, a rezultati tog istraživanja postaju sve značajniji.

S pitanjem proučavanja udela virusa u nastajanju raka, istaknut je značaj i imunologije u borbi protiv raka. Ova intenzivna ispitivanja imaju veliki značaj, jer bi u slučaju pozitivnih rezultata, postojala mogućnost da se nađe odgovarajuća vakcina za lečenje karcinoma - raka

pinkie · Prijatelj foruma

Nasleđe i rak
Ovom pitanju je posvećena izuzetna pažnja, jer je od ogromnog značaja da se utvrdi da li za pojavu raka kod neke osobe postoji naslednost ili sklonost kroz generacije.

Mnogi radovi i ankete preduzimani su kako bi se utvrdio nasledni faktor koji bi potpomogao pojavu raka. Međutim do danas nije utvrđeno postojanje takvog faktora.

U izvesnim formama raka, kao kod raka dojke, primećuje se ipak neki nasledni karakter oboljenja, jer se ponekad oboljenje javlja kod babe, majke, ćerke, sestara i unuka. Ankete vršene na velikom broju žena pokazale su da se rak dojke javlja češće kod sestara koje su imale istu vrstu raka nego kod sestara koje su imale rak neke druge vrste.

Druga obimna ispitivanja su pokazala da se oboljenje javlja u familijama i da postoji izvesna porodična predispozicija - sklonost za pojavu oboljenja.

Uprkos svim ovim i drugim zaključcima, do sada nije izvučen zaključak o nekom naslednom faktoru ili opštoj sklonosti prema nastanku raka.

pinkie · Prijatelj foruma

Uticaj raka na organizam

Rak je nema sumnje, jedno od najtežih oboljenja kojim se medicinska nauka danas bavi. Prema vrsti raka i prema mestu na kome se nalazi u organizmu, različiti su i simptomi raka. Na primer, rak na koži stvara izrasline i rane koje se postepeno šire i koje se lekovima ne mogu izlečiti. Rak u dušniku smeta disanju, a rak u jednjaku izaziva smetnje pri gutanju .

Smetnje koje rak izaziva u početku većinom su lokalne prirode tj. na samom mestu gde se rak pojavio. Međutim, širenjem raka povećavaju se i proširuju smetnje koje on izaziva svojim porastom, dok najzad ne dođe do raspadanja tkiva raka, bilo na površini bilo u unutrašnjosti organizma, što u krajnjoj liniji dovodi do trovanja organizma. No, sve vrste raka nemaju isti razvoj i isti tok. Dok neke vrste rastu izvanredno brzo, i na početnom mestu i u celom organizmu, i brzo dovode do opšteg propadanja organizma, dotle druge forme rastu sporo ali ipak sigurno i nezadrživo, naravno, ukoliko se ne leče na vreme.

Obično rak ne pravi nikakve smetnje u početku i ne skreće mnogo pažnju na sebe. Utoliko je u toj bezbolnoj fazi njegova poodmaklost opasnija. Pojava bolova je znak da rak napreduje i prodire sve više u organizam, zahvatajući i nervna vlakna, odakle i potiču bolovi. U početku slabi, bolovi vremenom postaju sve jači i uzimaju karakter stalnih, danonoćnih bolova. Bolesnik usled bolova loše spava, gubi apetit, ne hrani se, a to ima za posledicu malokrvnost i opšte slabosti. A kad, najzad dođe do raspadanja tumora što je neminovno ako se rak ne leči, onda se obično nadovežu i razne infekcije, tako da organizam počne naglo da propada, dok se bolest ne završi smrću bolesnika.

Srećom ne završavaju se tako svi slučajevi raka. Sasvim je drugačiji tok bolesti ako se bolesnik na vreme javi lekaru i ako lečenje otpočne na vreme

pinkie · Prijatelj foruma

Rak dojke
Počinje najčešće kao bezbolno, često slučajno otkriveno otvrdnuće u dojci, koje ne skreće pažnju na sebe, jer ne izaziva nikakve smetnje niti bol. Ovu bezbolnost treba naročito naglasiti kako bi se podvukla razlik između raka i zapaljivih procesa koji su praćeni bolovima. To početno otvrdnuće u dojci može ostati duže vreme bez ikakvog znaka ili bolova, dok se jednog dana ne pojave uvećane žlezde pod pazuhom ili iznad ključne kosti.

Rak dojke se javlja u dve forme: prva pravi dojku manjom, čvrstom i zgrčenom, tako da se dobije utisak da je dojka podignuta, druga forma, naprotiv, povećava celu dojku. Prva forma raste redovno dosta sporije, dok druga raste mnogo brže.

Ukoliko rak raste u samoj dojci, on postepeno prodire u dubinu, u mišiće i limfne sudove, a time dolazi do uvećanja žlezda u pazušnoj jami. Sem toga, rak dojke može da prodre i u krv, da se pojavi u nekom udaljenom organu, u plućima, kostima, pršljenovima kičme itd., što zovemo metastaza, u kom slučaju je, bar za sada, neizlečiv. Ako rak u širenju kroz grudnu muskulaturu prodre do plućne maramice, onda izaziva izliv krvi u plućnoj šupljini, te dolazi do teškog poremećaja u disanju. Ako prodre kroz kožu, onda dolazi do otvorene rane u obliku čira, koji se sve više širi i daje sliku rascvetanog karfiola, koji, umesto gnoja, ima za sadržaj krv i raspadajuće mase raka. Urastanjem ovakvih tumora u nerve dolazi do pojave izvanredno jakih bolova u prsima, ramenima i rukama. Ako se ovo oboljenje ne leči, ili ako se nestručno leči, žena može za nekoliko meseci da umre. Ima, ipak, slučajeva kod kojih se oboljenje može protezati i po nekoliko godina.

Naročitu pažnju treba obratiti na oboljenja mlađih žena, gde se tumor ponekad javlja u formi zapaljenja, a da pri tome nije to u pitanju, već teška forma raka, koja ima vrlo brz, kratak i nepovoljan tok. Treba još naglasiti da trudnoća pogoršava i potpomaže razvoj raka. Stoga treba skrenuti pažnju da osobe obolele od raka, ne bi smele ostati u drugom stanju. Veliku opasnost predstavlja i povremeno krvarenje iz dojke, koje u mnogo slučajeva predstavlja početak raka.

Ovde, kao i u ostalim formama žena se ne sme zavaravati bezbolnošću i treba da zna da svaka pojava otvrdline dojke, bez zapaljenja, izaziva sumnju na teže oboljenje, koje može u sebi prikrivati rak. Uspeh u lečenju i ovde zavisi u najviše slučajeva, samo od stadijuma oboljenja u kome se pristupa lečenju.

pinkie · Prijatelj foruma

Rak grkljana

Najčešće se javlja u starijim godinama, međutim ima ga i kod ljudi između 20 i 30 godina, samo dosta ređe. Poznato je da se češće javlja kod muškaraca nego kod žena. Rak grkljana se može razvijati na raznim mestima, počev od korena jezika pa dalje, preko resice i glasnih žica. Subjektivne smetnje - bolovi mogu dugo vremena sasvim izostati, a obično počinju kada rak počne da se raspada, pri čemu dolazi do infekcije i zapaljenja okolnog tkiva. Promuklost, koja se javlja kod takvih bolesnika, jedan je od ranih znakova i simptoma raka u grkljanu, koji najčešće odvode bolesnika lekaru. Ova promuklost javlja se često bez ikakvog kašlja ili smetnji u disanju, ali je vrlo uporna i dugotrajna. Smetnje u disanju nastupaju tek docnije, kada rak svojom veličinom zatvori cev dušnika. Bolovi nastupaju kasnije, kad tumor zahvati okolna tkiva i nerve.

S obzirom na tešku dijagnozu ovih tumora, potrebno je da ovu kontrolu vrši lekar specijalista. Ovde treba skrenuti naročito pažnju na dugotrajnu promuklost sa postepenim pojačanjem. Ona odmah može izazvati sumnju da je po sredi jedno teže oboljenje, zbog koga treba odmah konsultovati lekara, jer rak u početnom stadijumu može lako da se operacijom otkloni i nastavi potrebno lečenje. Rano otkriven i dijagnostikovan, kao i rano lečen, rak grkljana ima uslove za izlečenje i dobru prognozu

pinkie · Prijatelj foruma

Rak na plućima

Javlja se dosta često, bilo kao sedište raka ili kao metastaza, tj. proširen rak sa drugih organa. Znaci oboljenja su u početku neznatni i vrlo često nejasni, tako da se ni rendgenom ne mogu jasno odrediti. Oboljenje često počinje suvim kašljem a pri tom nema nikakvog izbacivanja. Uz ovaj suv kašalj mogu se pojaviti i promenljive temperature sa prekidima. Docnije, pošto se rak proširi i zauzme veću površinu na plućima, dolazi do manjih krvarenja sa kašljem, a povremeno i do izbacivanja raspadnutih delova raka. Sa infekcijom, pojavljuju se i visoke temperature, koje su tada stalne. Ukoliko se rak više širi, pojavljuju se i teškoće pri disanju u vidu zaptivanja i kratkog disanja. Širenjem raka dolaze i jaki bolovi u plućima i drugim organima.

Rak pluća, kao, uostalom, i svaki drugi oblik raka, ako se ne leči na vreme, neminovno vodi pre ili kasnije u smrt. Ovde kao i u ostalim oblicima raka, laki početni simptomi - kašalj, niske temperature, povremena neznatna krvarenja, zavaravaju bolesnika i okolinu da je u pitanju oboljenje naivne prirode - običan nazeb ili tome slično. Međutim, upornost oboljenja ogleda se u sve jačem napredovanju pomenutih znakova, a zatim u promenama opšteg stanja izraženim u postepenoj i sve jačoj malaksalosti bolesnika, teškoj malokrvnoti, gubljenju apetita, gubljenju težine itd.

I ovde se mora naglasiti i skrenuti pažnja da u svakom slučaju pojave sličnih, gore navedenih znakova mora se što hitnije tražiti stručna pomoć. Danas je zdravstvena služba ne samo u mogućnosti već ona to i čini da svaki takav slučaj detaljno ispituje, dijagnostikuje i preduzima lečenje. Jedino uspešno lečenje je operacija, zatim zračenje i hemo-terapija