Dogodilo se na danasnji dan.....

Charmed · Malo ~ mače ~

DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN, 5. AVGUST

1583. Hemfri Gilbert osnovao prvu englesku koloniju u Severnoj Americi, u Sent Džonu na Njufaundlendu.

1716. Austrijski princ Eugen Savojski sa armijom od 40.000 vojnika u bici kod Petrovaradina naneo težak poraz turskoj vojsci od 150.000 ljudi pod komandom Darnada Ali-paše. U bici poginulo oko 30.000 turskih vojnika. Godinu dana kasnije Eugen Savojski osvojio Beograd, koji je ostao pod austrijskom vlašću do 1739.

1844. Rođen ruski slikar Ilja Jefimovič Rjepin, glavni predstavnik realizma u ruskom slikarstvu. Izvršio veliki uticaj na umetnike svog vremena, a sovjetski socijalistički realisti smatrali ga svojim uzorom.

1850. Rođen francuski pisac Gi de Mopasan, jedan od najznačajnijih autora kratke forme. Objavio oko 300 pripovedaka od kojih se veliki broj smatra remek-delima svetske književnosti.

1895. U Londonu umro nemački filozof Fridrih Engels, jedan od osnivača naučnog socijalizma i najbliži saradnik Karla Marksa, s kojim je 1864. organizovao Prvu internacionalu, međunarodno udruženje radnika.

1906. Rođen Džon Hjuston, jedan od najpoznatijih američkih filmskih reditelja.

1914. Crna Gora objavila rat Austro-Ugarskoj.

1914. Kuba, Meksiko, Urugvaj i Argentina proglasili neutralnost u Prvom svetskom ratu.

1914. Prvi električni saobraćajni signali za regulisanje različitih saobraćajnih pravaca postavljeni u Aveniji Euklid i Istočnoj 105. ulici u Klivlendu, u američkoj državi Ohajo.

1915. Nemci u Prvom svetskom ratu okupirali poljsku prestonicu Varšavu.

1940. Letonija ušla u sastav SSSR pod nazivom Letonska Sovjetska Socijalistička Republika.

1943. Plotunima iz 222 artiljerijska oruđa u Moskvi, u Drugom svetskom ratu, obeležene pobede nad nemačkim trupama na Istočnom frontu. Sovjetska armija oslobodila gradove Orel i Bjelgorod.

1949. U zemljotresu jačine 6,7 stepeni Rihterove skale u Ekvadoru poginulo oko 6.000 ljudi, a oko 100.000 ostalo bez domova.

1960. Gornja Volta stekla nezavisnost od Francuske.

1962. Američka filmska glumica Merilin Monro, jedna od najvećih holivudskih zvezda i seks-simbol pedesetih godina XX veka, nađena mrtva u 36. godini.

1963. SSSR, SAD i Velika Britanija potpisali u Moskvi sporazum o zabrani nuklearnih proba.

1974. Predsednik SAD Ričard Nikson priznao da je učestvovao u prikrivanju afere ”Votergejt� i blokiranju istrage o upadu u sedište Demokratske stranke u poslovnom centru "Votergejt". Podneo ostavku 9. avgusta.

1984. Umro britanski pozorišni i filmski glumac Ričard Barton, koji se proslavio u pozorištu u kreacijama Šekspirovih likova, a potom i na filmu. U jugoslovenskom filmu "Sutjeska" igrao lik Josipa Broza Tita.

1994. Avioni NATO bombardovali položaje bosanskih Srba oko Sarajeva pošto su pripadnici Vojske Republike Srpske uzeli deo naoružanja iz skladišta mirovnih snaga UN na planini Igman.

1995. SAD i Vijetnam uspostavili diplomatske odnose posle višedecenijskog neprijateljstva i založili se za unapređenje međusobne saradnje.

1998. Umro bugarski komunistički lider Todor Živkov, sekretar Komunističke partije Bugarske od 1954, šef države od 1971. do 1989, kada su ga reformisti u Komunističkoj partiji prisilili da podnese ostavku.

2000. Umro britanski glumac Alek Ginis, dobitnik ”Oskara� za film "Most na reci Kvaj" 1957. i ”Oskara� za ukupan doprinos filmskoj umetnosti 1980.

2001. Talibanska vlada u Avganistanu zatvorila osam stranih humanitarnih radnika pod optužbom da su širili hrišćanstvo među muslimanima.

SrebrnaTresnjica011 · Prijatelj foruma

NA DANAŠNJI DAN - 7. AVGUST

Beograd -- 1830 - Francuska skupština izabrala je Luja Filipa za kralja Francuske, nakon što je Šarl X bio prisiljen da abdicira u Julskoj revoluciji. Novi kralj je postao poznat kao "kralj građanin".

1834 - Umro je francuski pronalazač Žozef Mari Žakar, koji je 1801. izumeo mehanički tkački razboj, nazvan po njemu "Žakarova mašina".

1858 - Kraljica Viktorija je za prestonicu britanskog dominiona Kanade odabrala Otavu.

1859 - Rođen je srpski glumac Ilija Stanojević, poznat kao Čiča-Ilija, najpopularniji komičar svog vremena. Napisao je komediju "Dorćolska posla", a sa Jankom Veselinovićem komediju s pevanjem "Potera".

1876 - Rođena je holandska igračica Margareta Gertruda Zele, poznata kao Mata Hari. Pod sumnjom da je nemački špijun, Francuzi su je streljali u oktobru 1917. Ime Mata Hari, koje znači "jutarnje oko", uzela je dok je živela na Javi pre Prvog svetskog rata.

1895 - Otvorena je prva međunarodna izložba moderne umetnosti u Veneciji, koja se otada održava svake druge godine (Bijenale).

1912 - Rusija i Japan su potpisali sporazum o podeli interesnih sfera u Mongoliji i Mandžuriji.

1938 - Umro je ruski pozorišni glumac, teatrolog i reditelj Konstantin Stanislavski, osnivač Hudožestvenog teatra u Moskvi 1898.

1942 - Iskrcavanjem američkih pomorsko-desantnih snaga na ostrvo Gvadalkanal, u grupi Solomonskih ostrva, počela je savežnička ofanziva na Pacifiku u Drugom svetskom ratu.

1947 - Ekspedicija norveškog etnologa Tora Hejerdala na splavu "Kon Tiki" stigla je, nakon 101 dana plovidbe od Perua, na arhipelag Tuamotu u Polineziji.

1957 - Umro je američki filmski glumac Oliver Hardi, koji je sa partnerom Stenom Lorelom (Stenlio i Olio) igrao u preko 100 filmskih komedija snimljenih između 1926. i 1950.

1959 - Američki satelit Eksplorer 6 lansiran je iz Kejp Kaneverala. To je bio prvi satelit koji je poslao fotografije Zemlje iz svemira.

1960 - Obala Slonovače je proglasila nezavisnost od Francuske.

1960 - Kubanski premijer Fidel Kastro objavio je odluku o nacionalizaciji svih američkih kompanija na Kubi.

1964 - Proglašena je Narodna Republika Kongo.

1989 - Umrla je srpska pozorišna rediteljka Mira Trailović, osnivač avangardnog beogradskog pozorišta "Atelje 212" (1956) i BITEF-a (Beogradski interencionalni teatarski festival). Kao reditelj predstavila je beogradskoj publici prvi put najznačajnija imena svetske pozorišne avangarde - Joneska, Sartra, Olbija, kao i popularni hipi-mjuzikl "Kosa".

1990 - Afrički nacionalni kongres Nelsona Mandele odustao je, posle 29 godina, od oružane borbe protiv vlasti bele manjine u Južnoj Africi, a zauzvrat je vlada te zemlje prihvatila razgovore o okončanju sistema aparthejda.

1995 - Najmanje 20 ljudi poginulo je u ekspoloziji bombe koju je u zgradi vlade u Kolombu, u Šri Lanki, aktivirao jedan tamilski pobunjenik, bombaš-samoubica.

1996 - U Atini su se sastali predsednici Srbije i Hrvatske Slobodan Milošević i Franjo Tuđman i postigli dogovor o normalizaciji odnosa SR Jugoslavije i Hrvatske. Sporazum je ozvaničen 23. avgusta.

1997 - Kambodžanski ministar inostranih poslova Ung Huot je formalno preuzeo dužnost prvog premijera, zamenivši zbačenog princa Norodoma Ranarita.

1997 - Ilegalna organizacija kosovskih Albanaca Oslobodilačka vojska Kosova preuzela je odgovornost za niz oružanih napada na policijske stanice na Kosovu i pozvala je Albance u pokrajini da podrže oružanu pobunu protiv srpske vlasti.

1998 - U eksploziji dva automobila-bombe u američkim ambasadama u Keniji i Tanzaniji poginulo je najmanje 215 ljudi u Najrobiju i 11 u Dar es Salamu, a ranjeno je više od 5.000 ljudi. Odgovornost je preuzela do tada nepoznata grupa Islamska armija za oslobođenje svetih mesta.

1999 - U Brčkom, u Bosni i Hercegovini, održan je "Rok maraton 99" na kojem su se prvi put od raspada bivše SFRJ i time uzrokovanog rata, okupile rok grupe iz bivših jugoslovenskih republika. Koncert je najavljen kao "skup visokog rizika", ali incidenata nije bilo.

2000 - Na Korzici ubijen je iz zasede osnivač glavne gerilske grupe na tom ostrvu Žan-Mišel Rosi i njegov saradnik Žan-Klod Fratači.

2000 - Grupa američkih i švajcarskih naučnika saopštila je otkriće devet novih planeta koje se kreću u orbiti izvan našeg sunčevog sistema, što je od značaja za napore naučnika da otkriju život na nekom drugom mestu u kosmosu.

2001 - Filipinska vlada i muslimanska separatistička grupa, Islamski oslobodilački front Moro potpisali su primirje, što je korak napred u pravcu okončanja borbi koje traju dekadama u južnim Filipinima.

2003 - Sud u Dablinu osudio je lidera Prave IRA-e, odmetničke frakcije Irske republikanske armije (IRA) Majkla Mekevita na 20 godina zatvora za organizovanje bombaškog napada u gradu Oma u Severnoj Irskoj u avgustu 1998. kada je poginulo 29 osoba, a više stotina povređeno.

SrebrnaTresnjica011 · Prijatelj foruma

DOGODILO SE 8. AVGUSTA

117. Umro je rimski imperator Marko Ulpije Trajan, poslednji rimski car koji je vodio osvaja�ke ratove. Tokom njegove vladavine, od 98. godine, Rimsko carstvo je najviše proširilo svoje teritorije, a istori�ari su procenili da je u njemu tada živelo oko 70 miliona stanovnika.

843. U Verdenu su frana�ki vladari. car Lotar I, kralj Ludvig Nema�ki i kralj Karlo II �elavi, sklopili ugovor kojim je frana�ka država podeljena na tri dela: zapadni i srednji (kasnije Francuska) i isto�ni (kasnije Nema�ka).

1217. Krunisan je prvi srpski kralj Stefan Nemanji� (Prvoven�ani). Krunu, koju je dobio od pape Honorija III (1216-1227), u Srbiju su doneli papski izaslanici.

1567. Španski vojvoda od Albe stigao je kao vojni guverner u Holandiju sa 10.000 španskih i italijanskih vojnika. Njegova vladavina (do 1573) zapam�ena je po teroru nad holandskim stanovništvom i po intenzivnom delovanju španske inkvizicije.

1786. Francuski alpinista, doktor Mišel Gabrijel Pakar i njegov nosa� Žak Balma osvojili su prvi u svetu najviši vrh Alpa i zapadne Evrope, Mon Blan (4807).

1815. Francuski car Napoleon I Bonaparta krenuo je u izgnanstvo na britansko ostrvo Sveta Jelena u Atlantskom okeanu, gde je proveo poslednjih šest godina života.

1832. Ro�en je srpski pisac i slikar �ura Jakši�, najve�i liri�ar srpskog romantizma i jedan od najdarovitijih srpskih slikara 19. veka. Pored poezije, koja je najvrednija u njegovom književnom opusu, pisao je pripovetke i herojske poeme ("Na Liparu", "Pono�", "Padajte bra�o", "Otadžbina", "Seoba Srbalja", "Stanioje Glavaš").

1883. Ro�en je meksi�ki revolucionar Emilijano Sapata, koji je od 1910. kao vo�a meksi�kih seljaka stvarao burnu istoriju Meksi�ke revolucije pod parolom "Zemlja i sloboda". Ubijen je iz zasede u aprilu 1919.

1900. U Bruklinu (Masa�usets) po�eo je prvi teniski turnir "Dejvis kup". Pobednici dvodnevnog takmi�enja bili su Amerikanci.

1905. Umro je srpski istori�ar i sveštenik Ilarion Ruvarac, za�etnik kriti�kog istorijskog istraživanja i veliki protivnik nenau�nog prilaza istoriji i oslanjanja na narodnu tradiciju kao istorijski izvor.

1918. Po�ela je Amijenska operacija (u severnoj Francuskoj), završna ofanziva savezni�kih trupa protiv Nema�ke u Prvom svetskom ratu.

1919. Ro�en je italijanski filmski producent Dino de Laurentis, koji je zna�ajno doprineo svetskom uspehu italijanske kinematografije posle Drugog svetskog rata. Dobitnik je Oskara za filmove "Gorki pirina�" i "Ulica", kao najbolje inostrane filmove.

1919. Mirovna konferencija izme�u Avganistana i Indije završena je potpisivanjem mira u Ravalpindiju.

1941. Na Kosmaju je u Drugom svetskom ratu iz zasede ubijen srpski revolucionar Branko Krsmanovi�, španski borac, �lan Glavnog štaba Narodnooslobodila�kog pokreta Srbije i organizator prvih partizanskih jedinica u Šumadiji.

1945. Londonskim sporazumom izmedju Velike Britanije, SSSR-a, SAD i Francuske, kojem se kasnije priklju�ilo još 19 zemalja, osnovan je Medjunarodni vojni sud za sudjenje nacisti�kim ratnim zlo�incima, na osnovu kojeg je vodjen Nirnberški proces.

1963. U spektakularnoj "Velikoj plja�ki voza", grupa kriminalaca upala je u poštanski voz izme�u Glazgova i Londona i oplja�kala 2,6 miliona funti. Svih 15 u�esnika "plja�ke stole�a" uhapšeno je i 1964. osu�eno na 25 do 30 godina zatvora. Jedan od glavnih aktera, Roni Bigs, uspeo je da pobegne iz zatvora i sa plenom otputuje u Brazil, gde je živeo do maja 2001, kada se sam predao Skotland jardu.

1967. Ministri inostranih poslova Indonezije, Malezije, Singapura, Tajlanda i Filipina su u Bangkoku potpisali sporazum o osnivanju politi�ko-ekonomske grupacije ASEAN (Udruženje zemalja Jugoisto�ne Azije), kojoj su kasnije pristupili Bruneji i Vijetnam.

1974. Predsednik SAD Ri�ard Nikson objavio je, obra�aju�i se naciji preko televizije, da podnosi ostavku zbog umešanosti u aferu Votergejt.

1990. Irak je, sedam dana posle okupacije, anektirao Kuvajt, kao svoju 19. provinciju. Predsednik SAD Džordž Buš poslao je trupe u Saudijsku Arabiju, a vojna akcija koja je usledila nazvana je "Pustinjska oluja".

1994. Lideri Jordana i Izraela otvorili su prvi drumski grani�ni prelaz i time potvrdili prestanak 46-godišnjeg neprijateljstva.

1996. U vodenim bujicama koje su se iznenada sru�ile u turisti�ki kamp u Pirinejima, u Španiji, nose�i automobile i šatore, poginulo je najmanje 67 ljudi.

2000. Od eksplozije bombe u stanici metroa ispod Puškinovog trga, u centru Moskve, poginulo je 12 osoba, a 53 su teško ranjene.

2001. Polaganjem zakletve Muhamed Katami zapo�eo drugi mandat predsednika Irana.

SrebrnaTresnjica011 · Prijatelj foruma

DOGODILO SE 9. AVGUSTA

480. pne. Persijanci pod vođstvom kralja Kserksa pobedili su, u trodnevnoj bici kod Termopila, vojsku spartanskog kralja Leonide. Ta pobeda omogućila je Kserksu osvajanje Atine.

378. U bici kod Hadrijanopolja, u kojoj su Goti teško porazili Rimljane, poginuo je istočno-rimski car Valent Flavije, rođen 338. u današnjim Vinkovcima (Cibalae).

1842. SAD i Velika Britanija potpisale su sporazum kojim je određena granica između SAD i Kanade, od Mejna do Velikih jezera.

1896. Rođen je švajcarski psiholog Žan Pijaže, poznat po istraživanjima saznajnih funkcija kod dece. Osnovao je Međunarodni centar za genetičku epistemologiju ("Dečiji govor i mišljenje", "Uvod u genetičku epistemologiju").

1896. Nemački inženjer i pronalazač Oto Lilijental, jedan od pionira avijacije, poginuo je isprobavajući planer dvokrilac koji je ranije iste godine konstruisao.

1918. Rođen je američki filmski režiser Robert Oldrič, koji se uspešno oprobao u gotovo svim filmskim žanrovima, od vesterna do psiholoških drama ("Šta se dogodilo s Bebi Dzejn?", "Vera Kruz", "Apač", "Dvanaest žigosanih", "Poljubac smrti").

1919. Rođen je italijanski kompozitor i pisac libreta Rudjero Leonkavalo. Slavu mu je donela opera "Pajaci", a nijedno od kasnijih mnogobrojnih dela nije postiglo takav uspeh.

1942. Tokom kampanje "Napustite Indiju" (Quit India) Sveindijskog kongresa, britanske vlasti su u Bombaju uhapsile indijskog nacionalnog vodju Mahatmu Gandija i još 50 njegovih sledbenika. Gandi je u zatvoru 21 dan štrajkovao glađu, a pušten je iz zatvora 1944. pod pritiskom javnosti.

1945. Amerikanci su, na kraju Drugog svetskog rata, bacili drugu atomsku bombu koja je razrušila više od polovine japanskog grada Nagasaki. Poginulo je 73.000 ljudi, a hiljade su umrle tokom narednih godina od posledica radijacije. Japan je kapitulirao 15. avgusta, čime je rat okončan.

1945. Na trećem zasedanju u Beogradu Antifašističko veće narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) proglašeno je za privremenu Narodnu skupštinu Demokratske Federativne Jugoslavije.

1954. Kao odgovor na pretnje SSSR-a i istočnog bloka Jugoslaviji, Grčka, Turska i Jugoslavija zaključile su na Bledu (Slovenija) Balkanski savez o političkoj saradnji i uzajamnoj pomoći na rok od 20 godina. Otopljavanjem sovjetsko-jugoslovenskih odnosa posle 1956. godine, taj savez je gubio na značaju, iako formalno nikada nije otkazan.

1962. Umro je nemački pisac Herman Hese, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1946. Duboko saživljavanje sa savremenim problemima i otpor konvencionalnim društvenim normama učinili su ga šezdesetih godina idolom omladine na Zapadu. Smatra se pretečom i klasikom hipi-kulture ("Demijan", "Stepski vuk", "Sidarta", "Igra staklenih perli", "Narcis i Zlatousti").

1965. Bivša britanska kolonija Singapur postala je nezavisna država u okviru Komonvelta, posle otcepljenja od Malezije.

1969. Glumica Šeron Tejt, žena filmskog reditelja Romana Polanskog, i još četiri osobe brutalno su ubijeni u njenoj kući na Beverli Hilsu.

1974. Potpredsednik SAD Džerald Ford postao je predsednik, nakon što je Ričard Nikson, zbog umešanosti u aferu Votergejt, podneo ostavku.

1975. Umro je ruski kompozitor Dmitrij Šostakovič, jedan od velikana sovjetske i svetske muzike 20. veka. Njegov opus, pored 15 simfonija, sadrži opere, balete i kamernu muziku.

1992. U Barseloni su završene 25. Olimpijske igre, na kojima je učestvovalo 15.000 sportista iz 172 zemlje. Sportisti SR Jugoslavije, zbog sankcija UN, nisu mogli da učestvuju u ekipnim sportovima, ali su medalje izborili strelci. Jasna Šekarić srebrnu, a Aranka Binder i Stevan Pletikosić bronzanu.

1998. U sukobu sa indijskom policijom u Kašmiru poginuo je Ali Mohamamad Dar, samoproklamovani zamenik vrhovnog komandanta zabranjene separatističke islamske oružane grupe Hizb-ul-Mudžahedin, koja teži da Kašmir pripoji Pakistanu.

1998. Košarkaška reprezentacija SR Jugoslavije postala je svetski šampion u košarci.

2000. U katastrofalnim poplavama u Indiji, Nepalu, Butanu i Bangladešu život je izgubilo 300 ljudi, a milioni su ostali bez domova.

2001. U piceriji u centru Jerusalima, bombaš saumoubica ubio najmanje 15 a ranio oko 90 osoba.

2003. Haški optuženik, bosanski Srbin Mitar Rašević predao se vlastima u Srbiji, a zatim izručen tom sudu pred kojim je optužen za ratne zločine u Foči.

SrebrnaTresnjica011 · Prijatelj foruma

NA DANAŠNJI DAN, 10. AVGUST

955. Vojska nemačkog cara Ota I potukla Mađare u bici kod Lehfelda, otklonivši opasnost od mađarske invazije.

1627. Francuski kardinal Rišelje na čelu kraljevskih trupa počeo opsadu La Rošela, uporišta protestanata. La Rošel pao u oktobru 1628, posle 14 meseci opsade.

1675. Po nalogu kralja Čarlsa II položen kamen-temeljac Kraljevske opservatorije u južnom londonskom predgradju Grinič. Zadatak opservatorije bio da izučavanjem položaja zvezda pomaže navigaciji. Prvi kraljevski astronom bio Džon Flemstid.

1792. U Parizu više od 1.000 ljudi poginulo u jurišu mase na kraljevsku palatu Tiljerije, gde su gnevni građani masakrirali kraljevu Švajcarsku gardu. Uhapšen kralj Luj XVI i ukinuta monarhija.

1810. Rođen italijanski državnik Kamilo Benso Kavur. Kao premijer Pijemonta pod Vitoriom Emanuelom II modernizovao vojvodstvo i bio ključna ličnost u pokretu za ujedinjenje Italije pod Savojskom dinastijom.

1842. Velika Britanija donela zakon kojim je ženama i deci ispod 10 godina zabranjen rad u podzemnim kopovima rudnika.

1846. U Vašingtonu osnovan centar za naučna istraživanja "Smithsonian Institution". Danas najveća ustanova te vrste u svetu ustanovljena prema oporuci britanskog naučnika Džejmsa Smitsona, koji je umro 1829, a svoj imetak od preko 100.000 funti zaveštao SAD.

1878. Srpski knez Milan Obrenović izdao je ukaz o "ustrojstvu Vojnog muzeja" radi prikupljanja i čuvanja trofeja iz ratne istorije. Muzej smešten u prepravljenu džamiju na platou Gornjeg grada Beogradske tvrđave na Kalemegdanu.

1878. Rođen srpski kompozitor i muzički pisac Isidor Bajić. Osnovao prvu muzičku školu u Novom Sadu i pokrenuo "Srpski muzički list".

1895. U "Kraljičinom holu" u Londonu izveden prvi promenadni koncert, kojim je dirigovao Henri Vud.

1904. Ruska flota pretrpela u rusko-japanskom ratu teške gubitke u borbi s japanskim ratnim brodovima, pri pokušaji da se probije iz blokirane luke Port Artur.

1913. U Bukurestu potpisan mir Bugarske i balkanskih saveznika Grčke, Rumunije, Srbije i Crne Gore, kojim je okončan Drugi balkanski rat. Bukureštanskim mirom Makedoniju podelile Bugarska, Grčka i Srbija, a Rumunija dobila deo Dobrudže.

1914. Francuska objavila rat Austro-Ugarskoj.

1920. U Sevru, predgrađu Pariza, posle Prvog svetskog rata potpisan mirovni ugovor Turske i članica Antante, kojim je Turska lišena mnogih teritorija Otomanskog carstva. Ugovor izazvao veliko ogorčenje u Turskoj i Parlament odbio da ga ratifikuje.

1945. Japan u Drugom svetskom ratu ponudio saveznicima predaju pod uslovom da car Hirohito zadrži presto.

1964. Papa Pavle VI doneo prvu encikliku o pomirenju sa ostalim hrišćanskim crkvama, nehrišćanskim verskim zajednicama i spremnosti na dijalog sa svima koji to žele.

1990. Šefovi arapskih država većinom glasova osudili iračku okupaciju Kuvajta. Irački predsednik Sadam Husein pozvao muslimane da počnu sveti rat protiv stranih trupa i korumpiranih arapskih vođa.

1995. Dve kćerke iračkog predsednika Sadama Huseina s muževima i grupom oficira prebegle u susedni Jordan, gde im je kralj Husein dao politički azil.

1998. Princ Al Muhtadi Bila, stariji sin brunejskog sultana Hasana Bolkije, jednog od najbogatijih ljudi u svetu, proglašen za naslednika prestola.

1999. Islamski gerilci proglasili rusku pokrajinu Dagestan nezavisnom državom i pozvali na sveti rat za oslobođenje.

2001. U napadu pobunjenika iz pokreta UNITA na putnički voz južno od Luande ubijeno oko 250 osoba, što je bio jedan od najkrvavijih incidenata u građanskom ratu u Angoli.

Daca · ~Žena Sanjicinog švalera~

NA DANAŠNJI DAN, 11. AVGUST

1456. Umro ugarski vojskovođa Janoš Hunjadi. Kao erdeljski vojvoda uspešno ratovao protiv Turaka, a 1456. doprineo razbijanju turske opsade Beograda. Neposredno posle toga umro od kuge u Zemunu. U srpskim narodnim pesmama spominje se kao Sibinjanin Janko.

1707. Švedska i Pruska potpisale sporazum "Večna alijansa" kojim su se obavezale na međusobnu vojnu pomoć u slučaju napada treće zemlje.
1712. Ugovorom u Argauu, kojim je garantovana dominacija protestantskih nad rimokatoličkim kantonima, okončan građanski rat u Švajcarskoj.

1858. Rođen holandski lekar Kristijan Ajkman, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1929, pronalazač uzroka bolesti beri-beri. Nobelovu nagradu dobio za otkriće vitamina B.

1863. Uspostavljen protektorat Francuske u Kambodži.

1919. Umro američki industrijalac škotskog porekla Endru Karnegi, koji je veliko bogatstvo uložio u dobrotvorne svrhe, najčešće u osnivanje javnih biblioteka u SAD i Velikoj Britaniji. Karnegijeva zadužbina 1926. sa 100.000 dolara pomogla izgradnju Univerzitetske biblioteke u Beogradu.

1935. U Nemačkoj počele masovne demonstracije nacista protiv Jevreja.

1952. Princ Husein proglašen za kralja Jordana pošto je, zbog senilnosti, sa prestola svrgnut njegov otac Talal.

1954. Formalnim proglašnjem mirovnog sporazuma u Indokini okončan rat koji su više od sedam godina protiv francuske kolonijalne vlasti vodili Vijetnam, Laos i Kambodža. Francuska i SAD potom, u Savetu bezbednosti Ujedinjenih nacija, vetom sprečile prijem Severnog i Južnog Vijetnama u UN.

1956. U automobilskoj nesreći poginuo američki slikar Džekson Polok, začetnik i najistaknutiji predstavnik apstraktnog eksresionizma.

1960. Afrička država Čad stekla nezavisnost od Francuske.

1966. Sporazumom potpisanim u Džakarti okončana trogodišnja neprijateljstva Indonezije i Malezije.

1969. Predsednik Zambije Kenet Kaunda nacionalizovao rudnike bakra, ključnu privrednu delatnost, koja je donosila više od 50 odsto nacionalnih prihoda.

1990. Partija Slobodnih demokrata zapadnonemačkog ministra inostranih poslova Hansa Ditriha Genšera ujedinila se sa istočnonemačkim liberalima, formirajući prvu pan-nemačku političku partiju od podele Nemačke posle Drugog svetskog rata.

1996. Umro češki dirigent i kompozitor Rafael Jeronim Kubelik, koji je s 20 godina, 1934, debitovao kao dirigent Češke filharmonije. Otišao u izbeglištvo kada su komunisti došli na vlast 1948, a u domovinu se vratio 1990. da bi dirigovao koncertom kojim je otvoren Praški prolećni muzički festival.

1999. Potpuno pomračenje Sunca zahvatilo delove Evrope, Bliskog istoka i Azije. Totalno pomračenje Sunca moglo biti praćeno i u Jugoslaviji.

2000. Banka Japana prvi put za poslednjih 10 godina podigla kamate i time bez presedana odbila Vladin zahtev da to povećanje odloži.

2000. Mađarski zatvorenik iz Drugog svetskog rata, koji je bio zatvoren u ruskoj psihijatrijskoj bolnici i zaboravljen 50 godina, vratio se u domovinu.
2002. Katolički nadbiskup Emanuel Milingo od Zambije, koji se u maju venčao s Marijom Sung u Crkvi ujedinjenja, pristao da poništi brak posle upozorenja Vatikana da će biti ekskomuniciran iz katoličke crkve.

2003. Specijalnom vezom između Zemlje i Međunarodne svemirske stanice venčali se ruski kosmonaut Jurij Maljenšenko, koji je u tom trenutku bio u orbiti, na oko 400 kilometara iznad Novog Zelanda, i Jekaterina Dmitrijeva, koja je bila u svemirskom centru u Hjustonu. To je prvo svemirsko venčanje u istoriji čovečanstva.

2003. NATO preuzeo komandu nad 5.000 vojnika međunarodnih mirovnih snaga u Kabulu, u Avganistanu. To je prva akcija Alijanse van Evrope od osnivanja.

Daca · ~Žena Sanjicinog švalera~

NA DANAŠNJI DAN, 12. AVGUST

1450. Englezi u Stogodišnjem ratu predali Francuzima lučki grad Šerbur, čime je francuski kralj Šarl VII završio osvajanje Normandije.

1503. Rođen danski kralj Kristijan III. Na presto došao 1534. tokom građanskog rata protestanta i katolika. Kao pobornik Reformacije ustanovio Luteransku crkvu u Danskoj.

1687. Austrijska i mađarska vojska pod komandom Ludviga Vilhelma Badenskog u odlučujućoj bici kod Mohača pobedila tursku vojsku Mohameda IV.

1759. Ruske trupe generala Saltikova i austrijske pod Landonom porazile, u bici kod Kunersdorfa, u Sedmogodišnjem ratu, prusku armiju, koju je predvodio kralj Fridrih II Veliki. Dresden pao u austrijske ruke.

1813. Austrija objavila rat Napoleonu.

1827. Umro engleski slikar, bakrorezac i pisac Vilijam Blejk, pesnik intuicije i mašte.

1848. Umro engleski inženjer i pronalazač Džordž Stivenson. Razvio i unapredio konstrukciju parne lokomotive, a njegova lokomotiva "Rokit" 1825. vukla prvi putnički voz u svetu na pruzi Stokton-Darlington. U Njukaslu 1823. osnovao prvu fabriku lokomotiva.

1849. Austrijska vojska uz pomoć Rusije ugušila Mađarsku revoluciju. Mađarski nacionalni lider Lajoš Košut napustio zemlju.

1898. Potpisivanjem protokola kojim je Španija ustupila SAD Kubu i Portoriko završen Špansko-američki rat. SAD istovremeno anektirale Havaje.

1900. Umro austrijski velemajstor Vilhelm Štajnic, prvi zvanični svetski šampion u šahu. Titulu svetskog prvaka osvojio 1886. pobedom nad Johanesom Cukertortom rezultatom 10:5, uz pet remija. 1889. objavio "Udžbenik modernog šaha".

1914. Velika Britanija u Prvom svetskom ratu objavila rat Austro-Ugarskoj.

1914. Počela Cerska bitka, završena 20. avgusta pobedom srpske nad austrougarskom vojskom. To je bila prva srpska i prva saveznička pobeda u Prvom svetskom ratu.

1922. Umro irski političar Artur Grifit, jedan od osnivača nacionalnog republikanskog pokreta Šin Fejn, 1905. 1921. predvodio delegaciju koja je s Velikom Britanijom zaključila sporazum o nezavosnosti Irske, a 1922. izabran za prvog predsednika Irske Republike.

1925. Rođeni britanski blizanci Noris i Ros Mekverter, koji su osnovali Ginisovu knjigu rekorda. Rosa 1975. ubio pripadnik Irske republikanske armije.

1944. Proradio prvi naftovod pod morem, kojim je ispod Lamanša nafta isporučivana savezničkim snagama u Francuskoj. Kroz naftovod dnevno prolazilo 700 tona nafte.

1955. Umro nemački pisac Tomas Man, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1929. Po dolasku nacista na vlast u Nemačkoj 1933. emigrirao u Švajcarsku, a 1939. u SAD.

1960. SAD lansirale prvi komunikacijski satelit "Eho I".

1970. U okviru "nove istočne politike", nemački kancelar Vili Brant u Moskvi potpisao sporazum kojim su se Zapadna Nemačka i SSSR odrekli upotrebe sile u međusobnim odnosima i priznale granicu između dve nemačke države.

1976. Pripadnici libanske desnice, posle jednomesečne opsade i žestokih borbi, osvojili palestinski logor "Tel el Zatar".

1978. Japan i Kina u Pekingu potpisali sporazum o miru i prijateljstvu.

1982. Umro američki filmski i pozorišni glumac Henri Fonda. Igrao u više od 80 filmova, a nagradu "Oskar" dobio za ulogu u svom poslednjem filmu "Na zlatnom jezeru".

1984. U Los Anđelesu završene 23. Olimpijske igre na kojima je učestvovalo 140 zemalja. Reprezentacija SFRJ osvojila sedam zlatnih medalja, četiri srebrne i sedam bronzanih.

1985. Avionsku nesreću "boinga 747" japanske kompanije "Jal" na planini Osutaka u blizini Tokija preživelo četvoro od 524 putnika i članova posade.

1992. SAD, Kanada i Meksiko postigli sporazum o stvaranju jedinstvene zone slobodne trgovine, čime je stvoren najveći svetski trgovinski blok.

2000. U Barencovom moru potonula ruska nuklearna podmornica "Kursk", posle dve eksplozije uzrokovane kvarom. Poginulo svih 118 članova posade.

2001. Kralj Kambodže Norodom Sihanuk parafirao zakon kojim je ustanovljen specijalni kambodžanski sud međunarodnog karaktera za suđenje bivšim vođama Crvenih Kmera za zločine protiv čovečnosti, počinjene tokom vladavine od 1975. do 1979.

2001. Više od 11.000 stanovnika japanskog ostrva Okinava evakuisano pre demontiranja američke bombe teške 36 kilograma, zaostale iz Drugog svetskog rata.

Daca · ~Žena Sanjicinog švalera~

DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN, 13. AVGUST

1521. Španski osvajač Ernan Kortes zauzeo i razorio, posle tromesečne opsade, asteški grad Tenočtitlan.

1624. Francuski kralj Luj XIII za premijera postavio kardinala Rišeljea.

1792. Francuski revolucionari uhapsili članove kraljevske porodice, tri dana po ukidanju monarhije i zbacivanja kralja Luja XVI.

1814. Holanđani Velikoj Britaniji ustupili Rt dobre nade.

1820. Rođen britanski muzikolog Džordž Grou, autor "Rečnika muzike i muzičara".

1826. Umro francuski lekar Rene Teofil Jasint Lenak, koji je 1819. izumeo stetoskop.

1863. Umro francuski slikar Ežen Delakroa, predstavnik romantizma. Ilustrovao je Geteovog "Fausta" i napisao "Dnevnik" u kojem je izložio zapažanja o umetnosti.

1868. U Peruu i Ekvadoru počela serija zemljotresa u kojima je poginulo oko 25.000 ljudi.

1871. Rođen nemački revolucionar Karl Libkneht, jedan od osnivača i vođa Komunističke partije Nemačke. Kao poslanik u Rajhstagu istupao protiv nemačkog i međunarodnog imperijalizma i jedini glasao protiv ratnih kredita u decembru 1914. Bio jedan od vođa Novembarske revolucije u Nemačkoj 1918, ali je posle gušenja revolucije uhapšen i u januaru 1919. ubijen s Rozom Luksemburg.

1898. Američke snage u Špansko-američkom ratu zauzele Manilu.

1899. Rođen engleski filmski režiser Alfred Džozef Hičkok. Proslavio se kriminalističkim filmovima i filmovima strave, koji su postali klasika u tom žanru.

1902. Rođen nemački inženjer Feliks Vankl, izumitelj rotacionog motora, koji je po njemu dobio naziv. Prvu ideju za taj motor patentirao 1929, a 1939. avion "Mešeršmit 209" sa eksperimentalnim Vanklovim motorom postigao svetski rekord u brzini.

1910. Umrla engleska medicinska sestra Florens Najtingel, koja je u Krimskom ratu organizovala prvu ekipu za negu ranjenika, a potom osnovala prvu školu za bolničarke.

1912. Umro francuski kompozitor Žil Masne, autor više od 20 opera.

1913. Rođen kiparski arhiepiskop Makarios III, vođa pokreta za nezavisnost Kipra od Velike Britanije i prvi predsednik te mediteranske zemlje od 1960. do smrti, 1977. Bio jedan od istaknutih lidera pokreta nesvrstanih zemalja.

1914. Francuska u Prvom svetskom ratu objavila rat Austro-Ugarskoj.

1923. Mustafa Kemal Ataturk postao prvi predsednik Turske. Tokom vladavine, do smrti 1938, sproveo radikalne reforme u zemlji približivši Tursku Evropi.

1927. Rođen kubanski revolucionar i državnik Fidel Rus Kastro, pod čijim je vođstvom na Kubi svrgnuta diktatura Fulhensija Batiste i izvedena socijalistička revolucija.

1961. Vlasti Istočne Nemačke zatvorile granicu između Istočnog i Zapadnog Berlina kod Brandenburške kapije i počele izgradnju 155 kilometara dugačkog zida prema granici sa Zapadnom Nemačkom, koji je u narednih 38 godina bio simbol podeljene Nemačke i hladnoratovski simbol podeljenog sveta. Zid probijen u novembru 1989, posle čega se Nemačka ponovo ujedinila.

1964. U Velikoj Britaniji izvršene poslednje smrtne kazne vešanjem dva zatvorenka u Liverpulu i Mančesteru, osuđenih na smrt zbog ubistva.

1993. Više od 120 ljudi poginulo kada se u Tajlandu srušio šestospratni hotel.

1998. Švajcarske banke i jevrejske grupe postigle sporazum kojim je predviđena suma od 1,25 milijardi dolara kompenzacije za žrtve holokausta u Drugom svetskom ratu.

2001. Politički lideri Makedonaca i Albanaca u Ohridu potpisali mirovni sporazum kojim su okončani višemesečni sukobi u Makedoniji.

Charmed · Malo ~ mače ~

DOGODILO SE 29. AVGUSTA

1189 - Dubrovnik je sklopio ugovor sa bosanskim banom Kulinom kojim se Dubrovčanima daje sloboda trgovanja u Bosni bez ikakvih ograničenja i nameta. Ugovor je jedan od najstarijih sačuvanih dokumenata u regionu.

1521 - Turci su pod komandom sultana Sulejmana II Veličanstvenog osvojili Beograd i proglasili ga za sedište Smederevskog sandžaka. Beograd je postao pogranična tvrđava iz koje je turska vojska napadala Ugarsku i Austriju.

1526 - U bici kod Mohača, turska vojska pod komandom Sulejmana II Veličanstvenog pobedila je trupe mađarskog kralja Ludvika II, koji se prilikom povlačenja utopio u reci. Ugarska država se raspala na tri dela: jedan je potpao pod Turke, drugim je zavladao ugarski vladar Ivan Zapolja, a treći je došao pod vlast Habsburga, koji su nakon Zapoljine smrti 1540. preuzeli ugarski presto.

1619 - Rođen je francuski državnik Žan Batist Kolber, ministar finansija kralja Luja XIV od 1661, koji je merkantilističkom politikom učinio Francusku evropskom privrednom silom.

1632 - Rođen je engleski filozof Džon Lok, jedan od utemeljivača filozofije empirizma i liberalizma, čije je delo presudno uticalo na razvoj evropske filozofske i društveno-političke misli ("Ogled o ljudskom razumu", "Pismo o toleranciji", "Dve rasprave o vladi", "Vaspitanje").

1756 - Napadom na Saksoniju, pruski kralj Fridrih II je otpočeo Sedmogodišnji rat, prvi oružani sukob svih evropskih sila koji se potom preneo na ratišta u Aziji i Severnoj Americi. Završen je 10. februara 1763. mirom u Parizu.

1820 - U portugalskom gradu Porto, počela je građanska revolucija koja je prisilila kralja Žoaoa VI da 1821. donese liberalni ustav, kojim su ukinuti inkvizicija i privilegije feudalaca.

1825 - Portugalija je priznala nezavisnost Brazila pod carem Pedrom I.

1842 - Završen je prvi Opijumski rat izmedju Kine i Velike Britanije sporazumom o miru u Nankingu, prema kojem je Kina morala da otvori svoje luke za evropsku trgovinu pod eksteritorijalnom režimu, a Hong Kong da prepusti Britancima.

1871 - Rođen je francuski državnik Alber Lebren, predsednik Francuske od 1932. do 1940. Kao poslednji predsednik Treće republike, posle nacističke okupacije u Drugom svetskom ratu bio je prisiljen da vlast preda marionetskoj vladi maršala Anrija Filipa Petena.

1885 - Nemački inženjer Gotlib Dajmler patentirao je prvi motocikl.

1915 - Rođena je švedska glumica Ingrid Bergman, koja je svetsku slavu stekla filmovima snimljenim u SAD. Dobitnik je tri Oskara za filmove - "Plinsko svetlo", "Anastasija" i "Kazablanka".

1943 - U pobuni protiv nemačke okupacije Danska je u Drugom svetskom ratu potopila svoju flotu od 30 ratnih brodova i nekoliko podmornica.

1944 - Na zahtev izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije kralj Petar II Karađorđević posebnim ukazom oduzeo je komandu generalu Draži Mihajloviću i pozvao vojsku da se stavi pod komandu Josipa Broza Tita. Kraljeva odluka objavljena je preko radija 12. septembra.

1945 - Trupe SAD pod komandom generala Džordža Maršala počele su u Drugom svetskom ratu iskrcavanje na tlo poraženog Japana.

1949 - SSSR je u tajnosti izveo prvu eksploziju atomske bombe. Vest o tome objavile su 22. septembra SAD, Velika Britanija i Kanada.

1960 - Jordanski premijer Haza el Madžali poginuo je u eksploziji podmetnute bombe sa još 10 ljudi, za šta su optuženi teroristi iz Sirije.

1965 - Američki vasionski brod "Džemini V", sa astronautima Gordonom Kuperom i Čarlsom Konradom spustili su se u Atlantik nakon rekordnih osam dana provedenih u žemljinoj orbiti.

1975 - Umro je irski državnik Emon de Valera, učesnik irskog ustanka 1916, jedan od lidera Šin Fejna. Kao premijer (1937-48) rešio je sporazumno mnoga sporna ekonomska, politička i vojna pitanja. Predsednik Republike Irske bio je od 1959. do 1973.

1978 - Predsednik Centralnog komiteta kineske Komunističke partije Hua Kuo-Feng posetio je Rumuniju, Jugoslaviju i Iran. To je označilo prekid izolacije Kine iz međunarodnih aktivnosti, koja je počela odlukom o "kulturnoj revoluciji" u toj zemlji u avgustu 1966.

1991 - Sovjetski parlament je suspendovao Komunističku partiju i zamrzao njene bankovne račune, pod optužbom da je bila umešana u pokušaj državnog udara (19-22. avgusta).

1995 - Pod snažnim međunarodnim pritiskom, rukovodstva SR Jugoslavije i Republike Srpske dogovorila su se o formiranju jedinstvene delegacije koja će učestvovati u mirovnom procesu u Bosni, a predsednik Srbije Slobodan Milošević ovlašćen je da pregovara u ime cele delegacije.

1996 - Ruski avion "Tupoljev 154", koji je prevozio rudare na udaljeno arktičko ostrvo, udario je u jedan planinski vrh u Norveškoj. U toj najtežoj avionskoj nesreći na norveškom tlu poginuli su svi putnici i članovi posade (141).

1997 - Ubistvo 300 ljudi u jednom alžirskom selu jedno je od najgorih krvoprolića koje su izvršili islamisti u toj zemlji.

1998 - U nesreći kubanskog aviona pri poletanju sa aerodroma u Kitu (Ekvador) poginulo je 79 ljudi.

1999 - Stanovnici Istočnog Timora su, uprkos strahu od nasilja, izašli na istorijski referendum, na kojem se 99 odsto izjasnilo za odvajanje od Indonezije.

2001 - Vrhovni sud SAD osudio je trojicu direktora jedne elektronske firme iz okruga Marin (Kalifornija) za ilegalnu prodaju opreme Indiji, koju bi ona mogla upotrebiti za pravljenje nuklearnog oružja.

2003 - Od velikih vrućina koje su zahvatile Evropu umrlo je blizu 20.000 ljudi, od čega više od polovine u Francuskoj, 11.435 osoba.

Charmed · Malo ~ mače ~

NA DANAŠNJI DAN, 30. AVGUST

30. p.n.e. Umrla egipatska kraljica Kleopatra. Prema predanju, Kleopatra izvršila samoubistvo pustivši da je ugrize zmija-otrovnica. Njenom smrću ugašena dinastija Ptolomeja, a Egipat postao rimska provincija.

1483. Umro francuski kralj Luj XI, koji je tokom vladavine od 1461. uspeo da pobedi Ligu feudalaca i ojača centralnu kraljevski vlast. Nasledio ga sin Šarl VIII.

1645. Holanđani i američki Indijanci sklopili primirje u Nju Amsterdamu, današnjem Njujorku.

1748. Rođen Žak Luj David, najznačajniji predstavnik klasicizma u francuskom slikarstvu, dvorski slikar Napoleona Bonaparte. Izvršio veliki uticaj na likovnu umetnost.

1757. Ruska armija u Sedmogodišnjem ratu, pod komandom maršala Stepana Fjodoroviča Apraksina, porazila pruske trupe u bici kod Gros Jegersdorfa.

1797. Rođena engleska knjizevnica Meri Šeli, autorka romana "Frankeštajn", supruga pesnika Persia Bisa Šelija.

1871. Rođen britanski fizičar Ernest Raterford, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1908. Otkrio alfa i beta-zrake u radijumu, a bombardujući azot alfa-česticama izveo prvu transmutaciju jednog elementa u drugi.

1881. Francuski inženjer Kleman Ader u N emačkoj patentirao prvi stereofonski zvučni sistem.

1914. U bici kod Tanenberga u Prvom svetskom ratu nemačka Osma armija pod komandom generala Paula fon Hindenburga potukla Drugu rusku armiju generala Aleksandra Samsonova, koja je izgubila oko 30.000 ljudi. Samsonov izvršio samoubistvo.

1918. Prilikom posete fabrici "Miheljson" u atentatu ranjen Vladimir Iljič Lenjin. U lidera Sovjetske Rusije pucale pripadnice Socijal-revolucionarne partije Fanja Kaplan i njena sestra Dora.

1929. Umro dubrovački književnik Ivo Vojnović, autor drama "Dubrovačka trilogija i "Ekvinocij", koje su više decenija bile na repertoarima jugoslovenskih pozorišta.

1940. U Beču završeni razgovori predstavnika Nemačke, Italije, Rumunije i Mađarske, na kojima su Nemačka i Italija prisilile Rumuniju da ustupi Bugarskoj južnu Dobrudžu, a Mađarskoj deo Transilvanije.

1940. Umro engleski fizičar Džozef Džon Tomson, koji je 1897. otkrio elektron. Dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1906.

1942. Ustaše u Sremskoj Mitrovici u Drugom svetskom ratu streljale Savu Šumanovića, jednog od najboljih srpskih slikara između dva rata. Njegove velike kompozicije "Doručak na travi" i "Pijana lađa" ubrajaju se u najznačajnija dela modernog srpskog slikarstva.

1944. Sovjetska armija u Drugom svetskom ratu zauzela naftna polja u Ploeštiju u Rumuniji, čime je nemačku vojsku lišila važnog izvora snabdevanja gorivom.

1945. Velika Britanija ponovo uspostavila vlast u Hongkongu, posle tri godine i sedam meseci japanske okupacije.

1957. Senator Strom Turmond iz Južne Karoline postavio novi rekord u ometanju Kongresa SAD govoreći više od 24 sata protiv predloga zakona o građanskim pravima.

1963. Između sedišta Vlada SSSR i SAD lideri dve zemlje Nikita Hruščov i Džon Kenedi uspostavili direktnu telefonsku vezu, "crveni telefon", posle kubanske krize, koja je zapretila opštim nuklearnim sukobom.

1973. Kenija zabranila lov na slonove i trgovinu slonovačom.

1974. U železničkoj nesreći kod Zagreba život izgubilo oko 150 osoba, što je bila najveća železnička nesreća u istoriji saobraćaja u SFRJ.

1981. U Teheranu u eksploziji bombe podmetnute u kancelariji premijera poginuli predsednik Irana Mohamad Ali Radžai i premijer Mohamad Džavad Bahonar.

1991. Sovjetska republika Azerbejdžan objavila nezavisnost od Moskve i počela formiranje sopstvene armije.

1992. Prekinuta petomesečna srpska opsada Goražda. U skladu s dogovorom u Londonu, komanda bosanskih Srba povukla oko 1.000 svojih vojnika, a s njima se povlačila i kolona civila izbeglica srpske naconalnosti. U napadu "zelenih beretki" na kolonu poginulo 22, povređeno oko 50 osoba.

1995. Avioni NATO počeli seriju napada na srpske položaje u Bosni u pokušaju da prisile rukovodstvo bosanskih Srba da prihvati mirovni plan za Bosnu i Hercegovinu. Napadi usledili dva dana pošto je u minobacačkom napadu na Sarajevo ubijeno 37 osoba, a obustavljeni 14. septembra, kada su Srbi potpisali sporazum o povlačenju teškog naoružanja na 20 kilometara od Sarajeva.

2001. Oko 438 izbeglica, mahom iz Avganistana, spaseno sa feribota koji je tonuo i prebačeno na norveški teretni brod. Australija nije dozvolila ulazak u tu zemlju.

2003. U Severnom moru potonula ruska atomska podmornica. Od 10 članova posade spasen jedan.

2003. Umro američki glumac Čarls Bronson.

Charmed · Malo ~ mače ~

NA DANAŠNJI DAN, 31. AVGUST

12. Rođen rimski car Kaligula, zapamćen kao jedan od najgrotesknijih istorijskih likova. Njegove ekstravagancije, poput navodne namere da svog konja proglasi konzulom, doprinele su tome da ga smatraju psihički poremećenim. Vladao od 37. do 41, kada je ubijen u zaveri pretorijanaca.
1290. Kralj Edvard I objavio proklamaciju o progonu Jevreja iz Engleske.

1422. Umro engleski kralj Henri V, koji je tokom vladavine od 1413. do smrti nastavio Stogodišnji rat s Francuskom. Pobedio Francuze 1415. kod Azenkura i osvojio Pariz. U Francuskoj i umro, a nasledio ga devetomesečni sin Henri VI.

1811. Rođen francuski pisac Teofil Gotje, preteča parnasovaca i protagonist doktrine "umetnost radi umetnosti", l'art pour l'art. Zahtev za autonomiju umetnosti izneo u predgovoru romana "Gospođica de Mopen".

1867. Umro Šarl Bodler, jedan od najvećih francuskih pesnika XIX veka, čija je poezija otvorila nove puteve lirike i afirmisala nove oblike pesničkog shvatanja sveta. Njegova zbirka "Cveće zla" smatra se jednim od najznačajnijih lirskih dela XIX veka.

1876. Dvorska klika smenila turskog sultana Murata V pod izgovorom da je psihički poremećen, nekoliko meseci pošto je došao na vlast, i dovela na presto njegovog brata Abdula Hamida II.

1887. Osnovan Streljački savez Srbije, 36 godina po formiranju prve streljačke družine. Savez 1909. postao član Međunarodne streljačke unije, a strelci iz Srbije prvi put učestvovali na međunarodnim takmičenjima u Londonu i Hamburgu.

1888. U Londonu nađeno telo Meri En Poli Nikols, prve žrtve Džeka Trboseka.

1898. Rođen književnik Dušan Matić, jedan od najznačajnijih srpskih nadrealističkih pesnika, član Srpske akademije nauka i umetnosti.

1907. U Petrogradu potpisan englesko-ruski sporazum kojim su Velika Britanija i Rusija podelile interesne sfere u Persiji, Avganistanu i Tibetu.

1920. Prve radio-vesti emitovane na stanici 8MK u Detroitu, Mičigen, SAD.

1944. Sovjetske trupe i tenkovi ušli, u Drugom svetskom ratu, u glavni grad Rumunije, Bukurešt.

1957. Malezija stekla nezavisnost.

1962. Trinidad i Tobago postali nezavisna država u okviru Britanskog Komonvelta.

1962. Umro francuski slikar Žorž Brak, jedna od dominantnih ličnosti Pariske slikarske škole. Paralelno s Pikasom uveo likovni izraz "kubizam".

1969. U avionskoj nesreći poginuo američki bokser Roki Marćano, bivši svetski šampion u "teškoj" kategoriji. Titulu osvojio 1952. pobedom nad američkim bokserom Džoe Volkotom, a sa ringa se povukao nepobeđen 1956.

1973. Umro američki filmski režiser Džon Ford, autor više od 200 filmova i dobitnik četiri "Oskara" za filmove "Potkazivač", "Plodovi gneva", "Kako je bila zelena moja dolina", i "Miran čovek".

1977. Predsednik SFRJ Josip Broz Tito doputovao u prvu posetu Kini.

1980. Poljski radnički lideri potpisali, posle dvomesečnog strajka, sporazum s Vladom o pravu na štrajk i priznavanju sindikata "Solidarnost", a Poljska postala prva zemlja sovjetskog bloka u kojoj je dozvoljen rad jednog nezavisnosg sindikata.

1983. U Manili sahranjen vođa filipinske opozicije Beninjo Akino uz prisustvo više od milion ljudi. Ubijen 10 dana ranije na aerodromu u Manili prilikom povratka iz trogodišnjeg izbeglištva u SAD, čime je filipinski diktator Ferdinand Markos uklonio najozbiljnijeg protivkandidata na izborima 1984.

1986. Umro Urho Kekonen, najistaknutiji finski političar posle Drugog svetskog rata. Kao predsednik Finske i pobornik miroljubive politike i svestrane saradnje država značajno doprineo održavanju Konferencije o evropskoj bezbednosti i saradnji 1975. u Helsinkiju.

1986. Umro Henri Mur, jedan od najvećih engleskih vajara XX veka. Njegove skulpture nalaze se na mnogim javnim mestima. Bio inostrani član Srpske akademije nauka i umetnosti.

1991. Uzbekistan i Kirgistan proglasili nezavisnost od SSSR, čime se broj republika koje su izašle iz Sovjetskog Saveza popeo na 10.

1994. Trupe SSSR formalno okončale poluvekovno vojno prisustvo u Istočnoj Nemačkoj i na Baltiku, ceremonijom kojoj su prisustvovali predsednik Rusije Boris Jeljcin i kancelar Nemačke Helmut Kol.

2001. U požaru izazvanom eksplozijom u noćnom baru u tokijskom zabavnom kvartu Kabučiko poginule 44 osobe, a više desetina ih povređeno.

Charmed · Malo ~ mače ~

NA DANAŠNJI DAN. 1, SEPTEMBAR

1159. Umro papa Adrijan IV, rođen kao Nikolas Brejkspir, jedini Englez koji je biran za poglavara katoličke crkve, 1154.

1531. U Švajcarskoj počeo rat Ciriha, centra švajcarske reformacije, i katoličkih kantona. Pošto su bolje organizovani katolički kantoni pobedili u bici kod Kapela, sedište protestantizma premešteno u Ženevu.

1715. Umro francuski kralj Luj XIV, "Kralj Sunce". Na presto stupio 1643. kao petogodišnjak, regentkinja bila njegova majka Ana Austrijska, ali je stvarnu vlast vršio, do svoje smrti, kardinal Mazaren. Tokom njegove vladavine Francuska postala ekonomska i kolonijalna sila i centar evropske kulture. Sagradio Versaj, simbol apsolutističke monarhije.

1822. Rođen američki političar i sveštenik Hajram Rouds Revels, prvi crnac koji je postao član Kongresa SAD.

1870. U bici kod Sedana u francusko-pruskom ratu Prusi pod komandom Helmuta fon Moltkea naneli težak poraz trupama francuskog cara Napoleona III, što je dovelo do pada Drugog carstva.

1875. Rođen američki pisac Edgar Rajs Barouz, poznat po seriji romana o Tarzanu, prevedenih na oko 60 jezika.

1900. Velika Britanija anektirala Južnoafričku Republiku.

1916. Bugarska, kao saradnik Nemačke u Prvom svetskom ratu, objavila rat Rumuniji.

1923. U zemljotresu koji je potpuno razorio japanski grad Jokohamu i gotovo uništio Tokio poginulo najmanje 142.000 ljudi, a 2,5 miliona ostalo bez domova.

1928. Albanija proglašena kraljevinom sa Zoguom I na prestolu.

1939. Nemačka bez objave rata napala Poljsku i time počela Drugi svetski rat, koji je trajao šest godina uz učešće 61 zemlje. Poginulo oko 50 miliona ljudi, a ranjeno više od 35 miliona.

1945. Skupština Srbije usvojila Zakon o administrativnoj podeli Srbije, čime su uspostavljene autonomne pokrajine Vojvodina i Kosovo i Metohija.

1953. U avionskoj nesreći poginuo francuski violinista Žak Tibo, član trija sa Alfredom Kortoom i Pablom Kazalsom.

1961. U Beogradu počela Prva konferencija šefova država i vlada nesvrstanih zemalja, kojoj su prisustvovali predstavnici 25 zemalja i 40 antikolonijalnih i oslobodilačkih pokreta. Posle šest dana rada skup usvojio dokumenta o principima nesvrstavanja kao nezavisnog vanblokovskog činioca.

1962. U zemljotresu u severozapadnom Iranu razoreno preko 300 sela, poginulo 12.000 ljudi.

1967. Umro ruski književnik Ilja Grigorjevič Erenburg. Njegov roman "Kravljenje" smatra se jednim od prvih dela koje je nagovestilo destaljinizaciju u ruskoj književnosti, a elemente polemike sa Staljinovim vremenom sadrže i opsežni memoari "Ljudi, godine život".

1969. Grupa oficira s pukovnikom Moamerom Gadafijem na čelu oborila sa vlasti kralja Libije Idriza I i proglasila republiku.

1972. Američki velemajstor Robert Fišer u meču u Rejkjaviku pobedio ruskog velemajstora Borisa Vasiljeviča Spaskog rezultatom 12,5:8,5 i postao 11. prvak sveta u šahu. Titulu izgubio bez meča 3. aprila 1975, kada je odbio da prihvati uslove Međunarodne šahovske federacije, a za prvaka sveta proglašen ruski velemajstor Anatolij Karpov.

1974. Anastasio Somoza izabran za predsednika Nikaragve.

1982. Umro bivši poljski lider Vladislav Gomulka, vođa Poljske radničke partije od 1943. do 1948. i od 1956. do 1970.

1983. Sovjetski borbeni avion blizu poluostrva Sahalin oborio južnokorejski avion "boing 747", u kojem je poginulo svih 240 putnika i 29 članova posade.

1993. U Ženevi propali pregovori o okončanju 17-mesečnog rata u Bosni i Hercegovini, pošto su predstavnici bosanskih muslimana odbacili mirovni plan međunarodnih posrednika.

1999. UNHCR saopštio da je, od juna, kada su okončani sukobi na Kosovu, oko 200.000 Srba i Roma napustilo tu pokrajinu, a da se na Kosovo vratilo 772.300 Albanaca, izbeglih tokom višemesečnih sukoba.

2000. Na predizbornoj konvenciji u beogradskom centru "Sava", pred više od 3.000 građana, lideri Demokratske opozicije Srbije potpisali dokument "Ugovor sa Srbijom" kojim su se obavezali da će, ukoliko dođu na vlast, uspostaviti demokratsku vlast u Srbiji.

2001. U Tokiju poginulo 45 osoba u požara izazvanom ekspozijom u kvartu u kojem se nalaze velike kockarnice i barovi.